Kan het belang hiervan nou niet worden onderschat of overschat ?

Volgens de meeste mensen zal de letterlijke betekenis van 'kunnen' hier gelijk zijn aan 'onmogelijk zijn'. Dan staat er 'Het is onmogelijk om het belang hiervan te...'. Als je dan 'onderschatten' invult, staat er dat het onmogelijk is om lager te schatten dan het werkelijke belang (u merkt waarschijnlijk hoe lastig de combinatie van ontkenning en schaalbegrip al is). Dat zou betekenen dat het werkelijke belang heel laag is. Als je het omgekeerde bedoelt, zou je dus 'overschatten' moeten zeggen.

Maar dit is niet het hele verhaal. De uitdrukking bestaat ook met een andere modaal werkwoord: 'Het belang hiervan moet niet worden onderschat/overschat'. Dit zou letterlijk betekenen dat het onwenselijk is dat je te laag of te hoog schat, maar in de praktijk betekent het dat het waarschijnlijk is dat je te hoog of te laag zit. Als je tegen iemand zegt 'Je moet dit niet onderschatten' dan betekent dit 'Je schat het waarschijnlijk te laag in'.

Nu wordt het pas echt complex. Want net zoals 'moeten' behalve 'wenselijk' ook 'waarschijnlijk' kan zijn, is 'kunnen' behalve 'mogelijk' ook 'toegestaan'. 'Je kunt het niet onderschatten' kan ook betekenen 'Je mag het niet onderschatten'. Maar als je het belang niet mag onderschatten is dat belang dus heel hoog. 'Je kunt het belang niet onderschatten' kan dus betekenen dat het belang heel laag is, maar ook dat het heel hoog is.

In de rubriek Taal worden grammaticale geschillen, etymologische enigma’s en andere taaltwijfels voor u opgehelderd door Peter-Arno Coppen en Ton den Boon. Lees hun bijdragen op trouw.nl/taal. Ook een vraag? Mail naar p.a.coppen@let.ru.nl of tdb@taalbank.nl.