null Beeld
Beeld

TaalTon den Boon

Is er een verschil tussen woke spelling en wokespelling?

Ton den Boon

Tot een jaar of vijf geleden ­figureerde de Engelse taalvorm woke in Nederlandse teksten vrijwel alleen in Engelstalige clichés van het type ‘Woke up this morning / found my baby gone’. Dat waren nog eens tijden: dat je wakker werd en je lieveling weg was. Maar sinds 2016 is woke als Engels leenwoord in ons taalgebied ingeburgerd in een wat minder opgewekte betekenis: zich zeer bewust van racisme en sociaal onrecht jegens minderheden (en dat te pen en te zwaard bestrijdend).

Soms komt woke in deze betekenis voor in combinatie met een werkwoord (woke leven, worden, zijn), maar meestal wordt dit bijvoeglijk naamwoord gecombineerd met een zelfstandig naamwoord: een woke jongen, woke millennials. Zulke combinaties leveren uit oogpunt van spelling geen problemen op, maar zodra woke gecombineerd wordt met woorden als ­beweging, generatie of ideologie, hebben schrijvers de neiging om beide woorden aaneen te schrijven: wokegeneratie, woke-ideologie. Dat komt waarschijnlijk doordat woke in deze taalvormen een iets andere betekenis heeft dan wat we kortweg ‘gespitst op maatschappelijk onrecht’ noemen, namelijk ‘behorend tot of betrekking hebbend op de maatschappelijke beweging die zich (op vreedzame of militante wijze) inzet voor de bestrijding van racisme en andere vormen van ongelijkheid en onrecht’.

Taalgebruikers onderscheiden blijkbaar intuïtief beide betekenissen en schrijven daarom de ene combinatie met woke in twee woorden en de andere aan elkaar vast. Bij combinaties waarin de betekenis van woke op twee manieren uitgelegd kan worden, is er vaak nog wel onzekerheid. Vandaar dat je zowel ‘het woke denken’ als ‘het wokedenken’ kunt aantreffen in de krant. Of dit betekenisonderscheid op termijn voldoende is om de verschillende spellingen van de woke woorden te rechtvaardigen, valt trouwens nog te bezien.

In de rubriek Taal worden grammaticale geschillen, etymologische enigma’s en andere taaltwijfels voor u opgehelderd door Peter-Arno Coppen en Ton den Boon. Ook een taalvraag? Mail naar peter-arno.coppen@ru.nl of tdb@taalbank.nl.

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden