In vakantiehuis De Terrorist kon het verdriet van de oorlog even worden vergeten

Marre Faber-Sloots stuurde kort geleden een foto van het interieur van De Terrorist naar een vriend. De curator van het Fries Verzetsmuseum kreeg de vraag terug of ze vakantie vierde op een Waddeneiland. Missie geslaagd, dacht ze.

Het interieur is nagebouwd en onderdeel van de tentoonstelling die zaterdag wordt geopend in Leeuwarden. ‘De Terrorist’, heet het vakantiehuis op Ameland waar nabestaanden van verzetsslachtoffers na de Tweede Wereldoorlog aan de dagelijkse beslommeringen konden ontsnappen.

“Weduwes en hun kinderen werden enorm in de watten gelegd”, zegt Faber-Sloots. “Kinderen konden spelen en de vrouwen werd alle zorg uit handen genomen. Ook ouders van slachtoffers waren welkom. Zonder financieel oogmerk. Het verblijf was gratis.”

Fabers-Sloots noemt het ‘de vergeten slachtoffers van de oorlog.’ “Met de tentoonstelling willen we een stem geven aan deze achterblijvers. Voor hen hield de oorlog niet op in 1945, ze hebben de last van het verlies hun hele leven met zich meegedragen.”

Een geuzennaam

De Terrorist, op steenworp afstand van het strand gelegen, was in de oorlogsjaren nog een barak voor Duitse soldaten. De toenmalige burgemeester van Ameland, Roel Walda, verkocht het houten gebouw voor het symbolische bedrag van één gulden aan voormalig verzetslieden die zich in verschillende stichtingen hadden verenigd.

Onder anderen Piet Oberman, de leider van de overval op de Friese gevangenis waar 51 verzetsleden werden bevrijd, was nauw betrokken bij de oprichting. Annie Kuipers, in de oorlog bekend geworden onder haar schuilnaam ‘Truus’, runde het vakantiehuis.

Over de naam hoefden ze niet lang na te denken. De nazi’s noemden de mensen van het verzet ‘terroristen’, met name om de publieke opinie te beïnvloeden. Ze waren gevaarlijk, geen vrijheidsstrijders. Het verzet omarmde de geuzennaam.

Vrolijk voor de kinderen

Tussen 1946 en 1953 verbleven meerdere gezinnen tegelijk twee weken achtereen in het vakantiehuis. Elk gezin had een eigen slaapkamer, de woonkamer werd gedeeld. Tiede van der Weij (80) kwam met zijn moeder en drie zussen meerdere keren terug. Zijn vader werd opgepakt voor het illegaal drukken van Trouw en overleed kort daarna in Duitsland.

“Als kind was het geweldig”, zegt Van der Weij. “Als ik wakker werd, zette mijn moeder mij zo uit het raam en konden we het strand op. Ik leerde in De Terrorist wat vakantie vieren was.”

Van de weduwes leeft niemand meer. Faber-Sloots had graag van ze gehoord hoe ze met het verlies omgingen, hoe er over werd gesproken in De Terrorist. “De ervaring van kinderen was dat het niet speelde. De stemming was in hun ogen uitgelaten en vrolijk. De tendens van die tijd was dat de vrouwen zich flink moesten houden. Dat was goed voor de kinderen.”

Van der Weij denkt dat de moeders van de gezinnen veel steun aan elkaar hadden. “Ze vertelden elkaar de verhalen en de geschiedenis. Ik denk dat ze dat erg heeft geholpen.”

Faber-Sloots sluit zich daar bij aan. “Zoals met veteranen ook het geval is, wordt vaak alleen met lotgenoten gesproken en niet met buitenstaanders. De Terrorist bood ruimte voor echte troost van verzetsfamilies.”

De tentoonstelling De Terrorist is tot begin 2025 te zien in het Fries Verzetsmuseum te Leeuwarden.

Lees ook:

Zoon van een Trouw-verzetsheld: Als kinderen hebben wij wel wat tekorten opgelopen

Het Verzetsmuseum vertelt het verhaal van verzetsman Jaap de Graaf, actief in de top van de illegale Trouw. Zijn verzetsverleden tekende ook het leven van zijn zoon Anne. ‘Ik ben gered door psychotherapie, zou je kunnen zeggen.’