In operapretpakket ‘Bruid te Koop!’ knisperen taal en muziek

Nederlandse Reisopera
Bruid te Koop!
★★★★★

We moesten er even op wachten, maar dan heb je ook wat. Precies twee jaar geleden stond Bruid te Koop! kant en klaar om de bühne op te gaan. Een operapretpakket met een strikje erom. En toen bepaalde de pandemie plots anders. Nu het cadeautje zaterdag na zo’n lange tijd in Enschede eindelijk uitgepakt kon worden, was de explosie van kleur, taal, zang, dans en muziek onweerstaanbaar.

De Nederlandse Reisopera werkte de wat oubollige plattelandsklucht Prodaná nevesta (‘De verkochte bruid’, 1870) van Bedrich Smetana om tot een bruisende, moderne zedenschets waar de bezoekers in het Wilminktheater aardig van in de lach schoten.

Tegendraadse Boheemse ritmes

Dat laatste was vooral te danken aan de geslepen en knisperende hertaling van Anne Lichthart en aan de knetterend-kleurige aankleding van die geweldige decor- en kostuumontwerper Gary McCann. En natuurlijk aan de klaterend-bubbelende muziek die uit de orkestbak stroomde, waar Ed Spanjaard en Phion excelleerden in tegendraadse, Boheemse ritmes.

Het was overigens niet voor het eerst dat deze Tsjechische opera in het Nederlands klonk. In 1983 dirigeerde Bohumil Gregor bij de toenmalige Opera Studio een keurige vertaling van Johan den Hertog, met de jonge Charlotte Margiono in de rol van bruid.

Uitgesponnen kattenpis

Lichthart vertaalde verre van keurig, maar hertaalde spitsvondig, en maakte van Bruid te Koop! een hedendaags werk, vol uitdagende humor. De zaal lachte het hardst toen de moeder van de bruid over de uiteindelijke bruidegom moest toegeven: ‘Deze is knapper, dat staat toch leuker aan tafel met de kerst’. Een mooi gezongen sextet was net daarvoor al heel harmonieus geëindigd op het uitgesponnen woord ‘kattenpis’.

Er waren boventitels, maar dat was eigenlijk overbodig. De cast, boordevol Nederlandse zangers, was prima te verstaan. Het puike koor Consensus Vocalis was woordelijk te volgen, en dat de koorleden zich ook prima thuis voelden in de choreografie van André de Jong was een fijne bonus. Die leuke dansen waren organisch in de lekker losse regie van John Yost opgenomen. En juist op die opzwepende momenten grepen Spanjaard en zijn musici hun kansen.

Laetitia Gerards voerde als Marshenka de cast aan met een kraakheldere en gave stem en met een aanstekelijke aanwezigheid op het toneel. Haar grote scène in het derde bedrijf, gezongen voor een muurschildering van een gemoderniseerde poster van Tsjech Alphonse Mucha (nu te zien in Kunstmuseum Den Haag), stond als een huis.

En haar duetten met de twee mogelijke bruidegoms waren ook al hoogtepunten. De mooie Belgische tenor Denzil Delaere (Jenik) was de ene, tenor Mark Omvlee (Vasek) de andere. Vooral het duet met deze stotterende Vasek was wonderschoon gezongen en geregisseerd. Met verder aanstekelijke zangers als Huub Claessens (Kezal), Martina Prins (Ludmilla) en Francis van Broekhuizen (Hata) was dit een klinkend signaal voor meer van dit soort geslaagde hertalingen.

Tournee tot en met 12 mei. Meer informatie op reisopera.nl.

Lees ook:

Vertalen of niet vertalen? That’s the question

Zegt de titel Prodaná nevesta u iets? Dat dacht ik al. Toch is het de een van de succesvolste Tsjechische opera’s ooit. In 1866 geschreven door Bedrich Smetana. Buiten Tsjechië werd de opera bijna altijd in het Duits gezongen, en heette die Die verkaufte Braut (De verkochte bruid). Bij de Reisopera heet het werk nu Bruid te Koop!