In herontdekt sprookje van Bomans krijgt een hebberige koning zijn verdiende loon

Op Bomans’ vijftigste sterfdag krijgt zijn grimmige sprookje over een gierige koning een tweede kans.

Eind december was het vijftig jaar geleden dat Godfried Bomans overleed. Ter ere daarvan verscheen onder de titel De verliefde zebra een luxe cassette met zes prentenboekjes voor kinderen, die hij begin jaren vijftig in opdracht schreef. De boekjes, in kleur geïllustreerd door Jan Emmink en Jaap Pander, werden destijds verspreid in de Coop-supermarkten, schrijft Arjan Peters in een aanstekelijk voorwoord.

De box is vooral voor Bomans-liefhebbers een fijn, nostalgisch hebbeding. De verhalen spreken nog steeds tot de verbeelding, maar wie ze aan kinderen van nu wil voorlezen zal het taalgebruik hier en daar moeten aanpassen of verklaren.

Ook begrijpelijk voor moderne kinderen

Veel minder is dat het geval bij het herontdekte sprookje De gierige koning, dat deze maand uitkwam in een verzorgde prentenboekuitgave met sterke, nieuwe illustraties van Thé Tjong-Khing. Een onvoltooide versie van dit verhaal, dat Bomans omstreeks 1935 schreef, is opgenomen in het verzamelboek Werken II. Pas onlangs werd in de nalatenschap van een vriend van de schrijver een complete versie aangetroffen.

De originele tekst is met kleine redactionele ingrepen begrijpelijk gemaakt voor moderne kinderen van een jaar of zeven: ‘Elken dag zond hij…’ is ‘Elke dag stuurde hij…’ geworden, ‘Zorgt dat ge dan reisvaardig zijt’ werd ‘Zorg dat u klaar bent om op reis te gaan’, ‘doch’ is vervangen door ‘maar’.

Het spannende sprookje gaat over een koning die zo gierig is dat hij zelfs opgebrande zwavelstokjes, weggesprongen broodkruimels en opgestoven pluisjes bewaart. Op de geweldige cover omarmt hij een grote zak geld, de griezelige blik in zijn priemende ogen schreeuwt: afblijven! Al zijn personeel heeft hij ontslagen, ­alleen de smid en de slotenmaker mochten blijven.

Padden uit een pratende mond

Maar dan komt de dood op bezoek, die aankondigt de koning over drie maanden te komen halen. In paniek roept hij de hulp in van oom Grobbelvink. In de onvoltooide versie heette deze oude tovenaar nog Pinkelman, net als Bomans’ beroemde personage Pa Pinkelman.

Grobbelvink zegt dat de koning een onschuldig meisje moet vinden dat zich in zijn plaats aan de dood wil aanbieden. Een grimmig gegeven, maar Bomans’ stijl is monter en hij geeft de opgeruimde zoon van de slotenmaker een wens vervullende heldenrol. De jongen is zelfs de moeder van de duivel – bij wie padden uit de mond springen als ze praat – te slim af en bezorgt de gierige ­koning zijn verdiende loon.

Godfried Bomans
De gierige koning
Ill. Thé Tjong-Khing
Sunny Home; 48 blz. € 22,95
Vanaf 7 jaar