Ik hou mijn hart vast voor ‘wie we laten winnen’ bij deze verkiezingen

In een tjokvolle trein van Utrecht naar Den Haag zaterdagochtend, zat een echtpaar van in de zestig dat duidelijk niet op weg was naar een van de demonstraties. Ze ondergingen de activistendrukte ongemakkelijk, en ook wat geërgerd. In deze coupé waren het vooral klimaatrebellen met rugzakjes en wandelschoenen, elders scheen de trein te worden gedeeld met boeren-aanhangers. Toch wel één pot nat, in de ogen van de man. Hij droeg een overhemd met kleine ruitjes en een borstzakje, waar hij af en toe zijn telefoon uithaalde om zichzelf af te leiden van de drukte.

De suffragettes gooiden ook ramen in

Hij en zijn vrouw zaten al sinds Almelo in de trein om hun pasgeboren kleindochter te bezoeken, en hoewel ze het in de kern wel eens waren met de klimaatactivisten dat er iets gedaan moet worden aan de rappe opwarming van de aarde, voelden ze voor hun methodes een ergernis die die aan walging grensde. Het ging om de manier waarop ze hun mening deelden. Zei het niet al genoeg dat ze geen ID op zak hadden? Anarchisme, vond hij, hij moest er niets van hebben. Dit kon ook op een andere manier.

Ik reproduceerde de argumenten van de klimaatbeweging: dat er al decennialang geprotesteerd is op een andere manier, maar dat het niets heeft opgeleverd. Dat de klimaatrampen al zijn begonnen, en de fossiele industrie nog steeds met miljarden wordt gesubsidieerd. Dat de suffragettes ook ramen ingooiden om gehoord te worden in hun strijd voor vrouwenkiesrecht. Op de stoelen achter hen zaten twee vrouwen driftig te knikken. Maar die suffragettes hadden dat kiesrecht ook wel op een andere manier kunnen bewerkstelligen, vond de Almelose.

Ik wou dat ik ook nog had gezegd: de activisten streven niet naar een samenleving zonder hogere macht (dat is anarchisme), maar naar bescherming door die hogere macht. En ik wou dat ik Maxim Februari had geciteerd, die in een interview met Vrij Nederland zei: ‘Je hebt wetsovertreding nodig omdat de gemeenschap de wet moet kunnen bevragen.’

Zorgen voor ons allemaal

Wel zei ik nog dat het geen egocentrische meningen waren, maar zorgen voor ons allemaal, die de activisten tot deze acties brachten. En dat niemand zich voor zijn plezier aan een talkshowtafel vastlijmt, dat het me nogal wat leek vergen. Wat nou, zei de man, een avondje en een tubetje lijm.

Waren het deze mensen die de VVD op het oog had met hun campagnefilmpje? Dat verscheen de dag na de demonstraties en ging meteen viraal. Het gooit de tafellijmer op een smeulende hoop met mensen die als zwarte piet verkleed een auto aanvallen en mannen die tijdens boerenprotesten met hamers een politiebusje te lijf gaan. De slogan: ‘Zij gaan stemmen. U toch ook?’ De titel op YouTube: ‘Laat ze niet winnen.’

Ik schrijf dit stukje terwijl er gestemd wordt, en hou mijn hart vast voor ‘wie we laten winnen’. Maar ik zag zaterdag ook honderden mensen op een koud wegdek die, doorweekt door waterwerpers en tot op het bot verkleumd, tóch bleven zitten. Voor ons. Wat de uitslag ook blijkt te zijn, dat geeft me toch een beetje hoop.