‘Ik dacht dat ik doodging, ineens was ik een kasplant’

Sinds hij doof is geworden, kan hij niet echt meer genieten van de kwaliteit van geluid, vertelt Rosario Mussendijk vanuit zijn hangmat in zijn broeierig warme muziekstudio in Amsterdam. “Maar dat is ook niet meer mijn uitgangspunt met produceren. Vroeger kon ik van elke beat iets moois maken. Nu klinkt niks echt mooi meer in mijn oren.

“Daarom werk ik nu liever lang aan de compositie. Ik ben meer met synthesizers gaan werken, die hebben een veel rijker geluid. Eerst zoek ik de juiste synth-akkoorden en dan pas komt de rest: de vocals en de beat.”

Het is ook de reden dat de 23-jarige rapper uit Almere zijn artiestennaam veranderde: van Ros naar Sor. Hij produceert niet meer dezelfde muziek als vroeger.

Als een van de oprichters van hiphopcollectief Black Acid maakte hij furore met aanstekelijke traprap, een subgenre uit de hiphop vol zware, trage bassen en snelle hihats (bekkens). Begin 2018 probeerde label Noah’s Ark hem dan ook binnen te hengelen met een contract voor een solocarrière.

Helemaal in paniek

Vlak voor Sor wilde tekenen, twee jaar geleden, werd hij op een ochtend wakker, helemaal in paniek. Hij opende zijn ogen wel, maar kon niets zien. Lopen kon hij ook niet meer. Hij was aan het bed gekluisterd. “Ik dacht dat ik doodging, ineens was ik een kasplant.”

Twee weken later, zijn ogen waren een beetje gekalmeerd, wilde hij in bed op zijn telefoon een Netflixserie kijken. Maar Sor hoorde geen geluid. Hij dacht dat de speakers van zijn smartphone kapot waren. Tot zijn moeder in de deuropening stond. “Haar mond bewoog wel, maar ze zei helemaal niets. Ik werd helemaal gek. Drie maanden zat ik thuis. Ik kreeg last van tinnitus, oorsuizen, ik kon niks meer.”

In het ziekenhuis keerde haast iedere specialist hem binnenstebuiten: de oogarts, de oorarts, de reumatoloog. “Ik kreeg oogdruppels, injecties, prikken, prednison. Maar niks werkte. Tot mijn vriendin na tweeënhalve maand eens adviseerde ibuprofen te slikken. En echt, de pijn in mijn ogen verlichtte. Ik kon ook weer een beetje lopen. Tot ik na anderhalf uur weer omviel.”

Ook zijn gehoor kwam lichtelijk terug door de pillen. “Ik kon een uurtje weer noten horen. Dat klinkt echt raar, hè, dat je maar een uur iets kunt horen. Ik heb gehuild, man. Echt gehuild. Ik zette mijn eigen nummers op. Je kent je eigen nummers het beste, toch? Maar daardoor wist ik dat het nog niet klopte, alles klonk slecht. Gelukkig werd het wel steeds beter. Langzamerhand kon ik de hele dag weer noten horen.”

Medicijn voor reumapatiënten

Op het maximum toegestane aantal tabletten ibuprofen per dag – zes, soms zelfs acht – krabbelde Sor overeind. Hij moest en zou weer muziek maken, weer rapper en producer zijn. Hij kocht een gehoorapparaat, waarmee hij nu redelijk kan horen. Zonder hoort hij nog maar voor 40 procent aan zijn linkeroor en voor 5 procent aan zijn rechter.

Weer terug in het ziekenhuis kreeg hij een medicijn voor reumapatiënten voorgeschreven. De ontstekingsremmer werkt de hele dag door. Maar wat hij precies voor ziekte heeft? “Niemand wist het. Niemand wéét het. Ze denken aan een auto-immuunaandoening. Die kun je alleen vinden door alles te testen. Als er dan niks uitkomt, dan is dit het…”

Hij begon te schrijven over de heftige periode. “Nooit zoveel gehuild als toen ik niet kon horen. Het ergste is dat ik het slechte nieuws acht keer moest horen.” En: “Ik haat alle mensen met een zachte stem. Vooral mijn vrienden die expres zacht praten, damn.”

Een halsketting met daarin een microfoon

Het zijn teksten van het nummer ‘Fam’ dat hij afgelopen oktober uitbracht op ‘Phonak’. De naam van de EP is een ode aan het bedrijf dat de ‘ComPilot II’ aan hem leverde: een halsketting met daarin een microfoon die in verbinding staat met zijn gehoorapparaat. “Daardoor hoor ik mijn omgeving veel beter. En mijn eigen stem, met een beetje vertraging. Normaal hoor ik mezelf niet zo goed. Het is een extra monitor, wat met opnemen erg fijn is.”

Wat ook veel voor hem anders maakt: zijn rugzak, de zogenaamde Subpac. In de tas zit een soort subwoofer die de bas van de muziek letterlijk in zijn rug drukt. “Daardoor kan ik blijven optreden, de maat blijven volgen, ik raak de beat minder snel kwijt. En het is gewoon een leuke ervaring. Je voelt de bas écht.”

Maar dat niet alleen. Als hij beats produceert, doet hij de tas ook op zijn rug. Voor zijn EP Phonak controleerde hij zo of alles goed was gemixt. “Soms voelen beats modderig, dat geeft geen lekker gevoel in je rug. Dan pas ik ze aan.”

Ter illustratie zet hij ‘Sold Out Dates’ op van de Amerikaanse rappers Gunna en Lil Baby. “Dit nummer heeft de allerlekkerste mix die ik ooit in mijn rug heb gevoeld. Dat geluid streef ik nu zelf ook na.”

Langzaam raakte Sor gewend aan wat hij wel en niet kon horen. De hihats van een drumstel bijvoorbeeld. “Die klinken normaal als ts, ts, ts. Maar ik hoor sj, sj, sj. En lage en hoge tonen klinken vervormd. Aanvankelijk ging ik daarom complexe akkoorden en drums uit de weg. Ik kon ze toch niet horen, ik hield me in. Maar ik ben gewend geraakt aan hoe alles klinkt. Sinds vorig jaar zomer heb ik denk ik weer volledig de controle over mijn oren.”

Yusu, yusu!

Sor slaakt een diepe zucht. “De tinnitus wordt wat erger, man, ik heb mijn pillen een dag niet genomen. Ze zijn op. Ik moet morgenochtend even weer nieuwe halen.”

Hij adviseert iedereen goede oordoppen te dragen tijdens concerten. “Bij mij komt het niet door geluid, maar tinnitus… dat wil je echt niet. Geen hoge tonen kunnen horen door tinnitus, geen hihats. Niet je eigen stem kunnen horen. Of je eigen gedachten. Niet kunnen slapen door tinnitus.”

Hij is serieuzer geworden. “Wat ik net zei: ik dacht dat ik doodging. En daarna dat ik nooit meer kon horen. Dus ik ga nu echt alles aanpakken wat ik kan. Want alles kán. Ik heb grote ambities. Ik wil mensen inspireren: rappers, producers, luisteraars, zangeressen, mijn moeder… jouw moeder!” Een schaterlach. Hij meent het. “Yusu, yusu!” roept hij – straattaal voor oprecht.

“Ik wil de beste producer van de wereld worden. Niet die met de meeste streams of views of met het meeste geld. Nee, helemaal niet. Dat ik kan maken wat ik wil, de volledige controle heb, onafhankelijk ben. Dan vind ik mezelf de beste producer van de wereld.”

Hij laat een stilte vallen. “Ik hoop dat ik het waar kan maken.”

Lees ook:

Waar komen al die rappers ineens vandaan?

Nederlandse hiphop is groter dan ooit. Maar wie doet ertoe in de scene? Muziekrecensent Klaas Knooihuizen geeft een korte cursus voor lezers die de draad kwijt zijn. Waar komen al die rappers ineens vandaan?

Vroeger was hiphop véél beter (toch?)

Nederlandse hiphop is groter dan ooit. Maar wie doet ertoe? Recensent Klaas Knooihuizen geeft een korte cursus. Kunnen rappers van tegenwoordig nog wel rappen?