Literatuur
Houellebecq heeft liever applaus dan geld
Michel Houellebecq, de bekende Franse schrijver, heeft zijn achtste roman gepubliceerd. De recensies zijn verdeeld over deze politieke thriller.
Een nieuwe Houellebecq is altijd een groots evenement. Dat de 300.000 exemplaren van het vuistdikke ‘anéantir’ (vernietigen, 736 pagina’s) weldra uitverkocht zijn, lijdt weinig twijfel. De sombere ironie waarmee Houellebecq de tijdgeest probeert te doorgronden, zal ook dit keer zijn uitwerking op de fans niet missen.
Het verhaal speelt in de jaren 2026-2027 en draait om Paul Raison, een hoge ambtenaar op het ministerie van financiën die duidelijk de woordvoerder van de auteur is.
Raison is een vertrouweling van de ambitieuze minister Bruno Juge die sterk lijkt op de echte minister Bruno Le Maire, met wie Houellebecq sinds vijftien jaar correspondeert. Le Maire leidde zijn penvriend uitvoerig rond door zijn ministerie - een kolossaal gebouw uit de jaren tachtig aan de Seine. De sterauteur legde de bureaus en de lange gangen zorgvuldig vast met een camera.
Uiteindelijk de draad kwijt
Volgens het conservatieve dagblad Le Figaro slaagt Houellebecq er opnieuw in om eigentijdse thema’s als eenzaamheid, seksuele relaties en armoede treffend te beschrijven. Zo is een van de hoogtepunten van de roman het gevecht dat een van de personages levert met een snoepautomaat op een verlaten station.
Maar ondanks al die kwaliteiten raakt de verteller uiteindelijk de draad kwijt, meent de krant. Het verhaal zou na de eerste driehonderd pagina’s steeds meer afdrijven in de richting van een krachteloos nihilisme. Houellebecq, zo besluit de bespreking, zou zijn religieuze zoektocht moeten staken en zich eindelijk eens tot het geloof moeten bekennen.
Anderen hekelen intussen de ‘racistische en anti-feministische’ opmerkingen van de verteller en diens uithalen naar de culturele en spirituele middelmatigheid die kenmerkend zouden zijn voor ons hedendaagse bestaan. Veel linkse media - zoals de site Mediapart, L’Obs, Les Inrocks - moeten vanwege al deze ‘walgelijkheden’ weinig van het boek hebben.
Geprezen om zijn finesse
Maar dat geldt weer niet voor de krant Libération en de chef van de boekenredactie van Le Monde, Jean Birnbaum, die Houellebecq prijst om zijn finesse. Zijn lezers zullen het bij sommige pagina’s niet droog houden, voorspelt hij zelfs.
Birnbaum had het privilege hem als enige te mogen interviewen in zijn torenflat in de Aziatische wijk van Parijs. De sterauteur relativeerde tegenover hem zijn status, al rokend op bed naast een volle asbak en een paar hoopjes kleren.
‘Uiteindelijk’, stelt hij vast, ‘ben ik een hoer die schrijft voor het applaus. Maar het gaat mij niet om het geld, ik wil dat de mensen mij bewonderen en van mij houden.’
Lees ook: Kampioen van het treiterproza: Michel Houellebecq
Het failliet van de westerse samenleving gesymboliseerd in de lotgevallen van een depressieve ingenieur.
