Hoe klinkt een schilderij? Art Rocks-deelnemers schrijven popsongs geïnspireerd op beeldende kunst

In een tijd dat een kappersbezoek ‘het event van de week is’, zoals singer-songwriter Evelien Keesmaat alias KEES het uitdrukt, kwam de muziekwedstrijd Art Rocks als geroepen. De Rotterdamse Keesmaat won met haar Nederlandstalige elektronische popmuziek in 2019 de Grote Prijs in de categorie singer-songwriter.

Het leidde tot veel optredens. Maar daarna legde de muzikante zichzelf zoveel druk op in de zoektocht naar haar muzikale identiteit dat ze overspannen raakte. En in 2020 kon ze, net als iedereen, opeens niet meer optreden. Dus greep KEES de kans om mee te doen aan Art Rocks met beide handen aan. “Het project bood mij nieuwe inspiratie. In een periode dat alles door de coronapandemie een grote brij leek, was dit letterlijk een deadline. Normaal gesproken haal je inspiratie uit wat je meemaakt. Nu dat niet zoveel is, was het fijn om een andere impuls te krijgen. Het gaf me energie.”

Keesmaat is een van de circa driehonderd deelnemers aan de vijfde editie van Art Rocks. Bij dit initiatief kunnen aanstormende muzikanten kiezen uit een selectie van kunstwerken van vijftien Nederlandse musea. Geïnspireerd op het gekozen kunstwerk maken ze een nieuw nummer. Van de driehonderd deelnemers zijn er 88 door naar de museumrondes, waarbij de muzikanten hun nummer voor het kunstwerk van hun keuze in het museum vertolken. De jury kiest uit de museumrondes vervolgens zeven finalisten, terwijl het publiek een achtste finalist mag kiezen. De winnaar krijgt onder meer een geldprijs en studiotijd.

Jonge mensen interesseren voor kunst

Het doel van Art Rocks is om jonge mensen te interesseren voor kunst. Dat blijkt te werken, vertelt directeur Esther Lubberding. “Over het algemeen is dertig procent van de bezoekers van de museumrondes publiek dat nog niet eerder in het museum is geweest. Dat is belangrijk omdat het bezoekersbestand van musea vergrijst.”

Door de coronapandemie heeft de vijfde editie van Art Rocks een andere vorm aangenomen. De masterclasses in het najaar van 2020 konden nog grotendeels live plaatsvinden. Zodoende konden de muzikanten in het museum naar hun kunstwerk kijken en onder leiding van juryleden en ambassadeurs S10, Sef en Kovacs aan hun nummers werken. “Maar op een gegeven moment moesten we besluiten alle museumrondes digitaal te doen”, aldus Lubberding. “De artiesten treden wel op voor hun kunstwerk, maar zonder publiek. En de optredens worden dit jaar voor het eerst op televisie uitgezonden. We zijn dus van een publieksevenement een televisie-evenement geworden.”

Daar is de Art Rocks-directeur niet geheel rouwig om. “We wilden al jaren op televisie en nu is dit gelukt door corona. Voor de toekomst zouden we een hybride vorm willen aanbieden. Je wilt wel in het museum zijn met publiek maar het tegelijkertijd voor televisie registreren. Zeker de finale op televisie willen we er graag in houden. Want dat heeft toch meer impact en is voor alle betrokkenen interessanter.”

Singer-songwriter KEES koos voor het schilderij Zelfportret met aapje (1945) van Frida Kahlo, dat vanaf oktober op de grote Kahlo-tentoonstelling in het Drents Museum te zien is. “Ik moest er een beetje om lachen omdat het een absurdistische compositie is. Kahlo heeft zichzelf getekend met een snor en een unibrow naast een aapje en een soort Mexicaans hondje. Maar toen ik las dat ze een rotleven had gehad en dat er veel meer achter zat, maakte dat wel indruk op me. Het deed me denken aan hoe mensen tegenwoordig snel hun mening klaar hebben over een ander. Al is het maar iemand op straat van wie je denkt: ‘Wat een chagrijn!’ Maar misschien heeft die persoon wel net een rotbericht gehad. Dat was mijn eerste inspiratie en daar wilde ik iets mee doen.

“De insteek werd dat Frida zegt: ‘Heb je alleen een sterke mening over anderen, of kijk je ook kritisch naar jezelf?’ Op basis van die venijnigheid ben ik de muziek gaan maken. Het is een elektronische popsong geworden, die hopelijk de felheid heeft waar ik naar zocht.”

Breder publiek

Keesmaat hoopt dat ze een van acht finalisten wordt die in Paradiso mag spelen. Ook het feit dat de winnaar tijd krijgt om muziek op te nemen in de Wisseloord Studio’s klinkt haar als muziek in de oren. Maar zelfs als ze niet tot de finale reikt, is ze blij dat ze door haar deelname aan Art Rocks een breder publiek kan bereiken.

Ook Art Rocks-directeur Lubberding ziet dat muzikanten de wedstrijd aangrijpen om zichzelf op een andere manier voor het voetlicht te brengen. “Wat daarnaast niet onbelangrijk is voor de artiesten: kunst is statusverhogend. Kijk maar naar Beyoncé en Jay-Z die een videoclip opnamen in een prestigieus museum als het Louvre. En Jay-Z gebruikte ook de beroemde performance The Artist is Present van Marina Abramovic voor een performance van zijn nummer Picasso Baby. Zo inspireren beeldende kunst en muziek elkaar continu.”

Jurylid en rapper S10 schreef voor Art Rocks een nummer bij een zeezicht van Van Gogh en weet uit eigen ervaring dat andere kunstvormen een bron van inspiratie kunnen zijn. “Ik heb ooit een documentaire gezien over Marina Abramovic en toen heb ik besloten: ‘Ik ga nooit meer in welk hokje dan ook nadenken’. Want haar kunst is zo grenzeloos, dat ik daarna wist dat ik alleen maar zou gaan doen wat ik zelf wilde.”

De museumrondes van Art Rocks worden vanaf vandaag elke avond tot en met 5 mei om 20.00 uur in samenwerking met BNNVara uitgezonden via NPO2 Extra en via www.artrocks.nl. De finale is op 8 mei om 23.30 uur te zien op NPO3.

Lees ook:

Sharon Kovacs: Ik weet niet of ik zonder de muziek de zin van het leven had gezien

Kovacs schreef ‘Mata Hari’ als ambassadeur van Art Rocks. De landelijke muziekcompetitie daagt artiesten uit een lied te schrijven geïnspireerd op een kunstwerk uit een museum. Kovacs koos Mata Hari’s danskostuum uit het Fries Museum.