Het verhaal van Astrid Holleeder is een beklemmende theaterervaring

Politie voor de deur van het theater, een politiehond bij de garderobe, tassencontrole: het toneelstuk ‘Judas’, naar de gelijknamige autobiografie van Astrid Holleeder, is geen gewoon avondje uit, blijkt donderdagavond bij de première in de Amsterdamse Meervaart. De beveiliging is maar deels een gimmick. De politie is aanwezig, maar de uniformen in het pand zijn ingehuurd door de producent.

Interessante bijkomstigheid: zo maakt het publiek ook eens mee hoe het is om altijd dreiging te voelen. Net als de vier vrouwen op toneel: Astrid, zus Sonja, moeder Stien en fictieve dochter Sam.

Sophie Kassies schreef het stuk op basis van het veel gelezen boek, waarin Astrid vertelt hoe broer Willem de hele familie terroriseerde en hoe ze ertoe kwam belastende verklaringen tegen hem af te leggen bij Justitie. Ze is er zeker van dat hij haar zwager Cor van Hout, de man van Sonja, heeft vermoord.

Wie het boek leest, is zich ervan bewust dat het Astrids kijk is op een zaak die nog steeds onder de rechter is. Door er een toneelstuk van te maken, kiezen de makers expliciet voor haar versie van de waarheid. En dat maakt het kijken naar dit stuk een moreel verwarrende ervaring. Je wil je laten meeslepen door het spel, maar realiseert je ook dat de rechter nog geen uitspraak heeft gedaan in de zaak-Holleeder.

Indringende ervaring

Tot zover de bezwaren, want Judas is buitengewoon knap gemaakt en het kijken ernaar een indringende ervaring. De ruim 500 pagina’s van het boek zijn teruggebracht tot twee uur losse scènes, die naadloos in elkaar overgaan. In een leeg decor waarin tijdens het praten achteloos met doodskisten wordt geschoven, komt deze familie via monologen en korte gesprekjes tot leven.

Een familie uit de Jordaan, die schelden en vloeken als normale omgangsvorm beschouwt, waarin de mannen de vrouwen generatie na generatie bedreigen en bedriegen, maar waarin je toch een warme, hechte band bespeurt. Vanaf de eerste seconde onderga je de angst en beklemming die de familie voelt als ‘hij’ vrijkomt uit de gevangenis en de vrouwen begint te terroriseren. Zij doen alles voor hem, omdat ze bang zijn, hij spant ze voor zijn karretje. Tot Astrid besluit dat het genoeg is en opnames begint te maken van hun gesprekken om hem te verraden.

In de regie van Johan Doesburg komen de vier personages mooi tot leven. Renée Fokker overtuigt helemaal als Astrid die stijf staat van de angst, maar ook een enorme band met haar broer voelt. Margo Dames en Eva van de Wijdeven spelen met verve hun rol van dom blondje Sonja en dochter Sam. Maar vooral Trudy de Jong raakt een snaar als de tachtigjarige moeder van die ‘valse hond’.

Lees ook:

'Ik lijk helemaal niet op Astrid Holleeder'

“Die vrouw moet mij spelen”, zei Astrid Holleeder bij de audities. Een reden gaf ze er niet bij. “Vanwege de gelijkenis kan het niet zijn”, zegt Renée Fokker.