Het nieuwe tv-seizoen biedt overwegend dezelfde formats, maar dan in een nieuw jasje

Wat valt op aan de programmering? Meest in het oog springt het enorme aanbod van programma's over ouderen. In navolging van de publieke omroep, die de grijze kijker al eerder wist te vinden met series als 'We zijn er bijna!', 'Hendrik Groen' en 'Hotel Romantiek', omarmen de commerciële omroepen senioren-tv nu ook.

Zo probeert André Hazes junior vanaf maandag gepensioneerde mannen aan de vrouw te helpen in 'Golden Boys' (21.30 uur, SBS6) en reisde ex-judoka Dennis van der Geest onlangs voor het tweede seizoen 'De wereld rond met 80-jarigen'. Ook Willibrord Frequin, Gerard Cox, Peter Faber en Barrie Stevens pakken de koffers. Vanaf dinsdag zijn hun avonturen in Zuidoost-Azië om 20.30 uur te zien in 'Beter Laat Dan Nooit' op RTL 4.

Zangers op leeftijd

Jan Slagter, oprichter en directeur van Omroep Max, lacht in zijn vuistje. "Tot 2005 was het devies bij studio-opnames met publiek: bloemetjesjurken achterin", zei hij in mei tegen Trouw. "Iedereen wilde jonge mensen in beeld. Nu schaamt men zich niet meer voor ouderen op de eerste rij."

Ook John de Mol niet. Vorige week begon zijn nieuwste programma 'The Voice Senior' op RTL 4. Ruim 1,5 miljoen mensen zagen de bekende rode stoelen al dan niet draaien voor zangers op leeftijd. De talentenjacht was daarmee na het 'NOS Journaal' het best bekeken tv-programma op de vrijdagavond.

Senioren scoren. Bij jong, maar vooral bij oud(er). En laat die tweede groep nu precies het deel van de bevolking zijn dat de afstandsbediening het vaakst oppakt en het langst zapt. De leeftijd van de gemiddelde NPO-kijker is vorig jaar met twee jaar gestegen naar 58 jaar, blijkt uit het nieuwste jaarverslag van Stichting Kijkonderzoek. De RTL-kijker is 51 en de SBS-kijker 52 jaar. Ter vergelijking: in 2017 was de gemiddelde leeftijd in Nederland is 41,6 jaar.

Waar de commerciële omroepen hun programma's afstemmen op de trouwe oudere kijker, zet de NPO juist in op jongeren, die niet meer op de bank tv kijken. 'Brandpunt+' verhuist geheel naar internet en ook andere programma's als 'Nieuwsuur' krijgen extra budget om de jeugd online te lokken.

Famke Louise

Het tv-programma 'Vrouw op Mars' (vanaf 11 oktober op NPO2), waarin journalist Fidan Ekiz terugkijkt op een eeuw vrouwenemancipatie, gaat na de laatste van de zes afleveringen, in een andere vorm door op internet. Ook komt er een gelijknamige podcastserie, waarin bekende moeders en dochters als Sophie Hilbrand hun visie op feminisme uit de doeken doen.

En de NPO heeft een genrecoördinator Drama aangesteld, die zal toezien op nieuwe series van eigen bodem. Het gros van het drama zal worden uitgezonden op tv. Maar de publieke omroep heeft ook aangekondigd series te maken die alleen op het web te zien zullen zijn, of via de betaalde abonnementsdienst NPO Start Plus.

RTL doet dat al langer. Zo werd de serie 'Zwarte Tulp' speciaal gemaakt voor Videoland, was de spinoff van 'GTST' maar gedeeltelijk op tv te zien en heeft RTL YouTube- en Instagramsterren als OnneDi, StukTV en Famke Louise aan zich weten te binden als uithangbord voor jongeren.

Bezigheden voor bekende bollen

Men neme enkele beroemde of minder beroemde Nederlanders, verzint een olijke bezigheid, et voilà: de kijker kan een nieuw tv-programma worden voorgeschoteld. Na schnabbelende sterren die dirigeerden, fotografeerden en spelletjes speelden in een fort, die pottenbakten, paaldansten en curling speelden, vonden de omroepen ook dit seizoen nieuwe hobby's voor bekendheden.

Op SBS6 strijden onder anderen voormalig bokser Remy Bonjasky en 'Boer Zoekt Vrouw'-boerin Bertie Steur voor de titel 'beste dronepiloot' ('Drone Masters'), testen sterren vanaf eind oktober hun muziekkennis in 'Thank You For The Music' en geven ze vanaf november les in 'BN'ers voor de Klas'. Ook trekt Johnny de Mol weer de wereld rond met mensen uit de mediawereld, die dit keer een eigen gast mogen meenemen.

Bij de publieke omroep onderzoekt Patty Brard overgewicht vanuit haar eigen strijd met de kilo's, samen met wetenschapsjournalist Diederik Jekel. 'Brard & Jekel: VetGelukkig?!' is vanaf 30 oktober te zien.

En vanaf begin november kunnen kijkers de jurken bewonderen die kledingontwerpers als Jan Taminiau maken samen met onder anderen meervoudig bokskampioen Lucia Rijker, nieuwslezer Annechien Steenhuizen van de NOS en Ilse Warringa, acteur in en schrijver van 'De Luizenmoeder' ('Het leven is een jurk').

Voor RTL hebben 'GTST'-acteur Urvin Monte en voormalig kandidaat van een RTL-kookprogramma London Loy hun dansschoenen aangetrokken in 'Dance Dance Dance'. Ook racen er vanaf volgend weekend opnieuw BN'ers van Parijs naar Dakar in 'Extreme Roadtrip'.

Er wordt weer heel wat afgereisd

Ook dit seizoen hijsen presentatoren de backpack op de rug om af te reizen naar intrigerende oorden. Na het succes van de series van Ruben Terlou (China), Stef Biemans (Andes) en Thomas Erdbrink (Iran) heeft de VPRO dit keer Bram Vermeulen weten te strikken. De correspondent zuidelijk Afrika doorkruist in 'Sahara' vanaf eind november de grootste zandwoestijn ter wereld. Opvallend is dat dezelfde omroep dit jaar ook een vrouw op pad stuurt: vanaf 16 september trekt schrijver Paulien Cornelisse door Japan in 'Tokidoki'.

Voor andere omroepen binnen de NPO loopt Floortje Dessing mee met vier Nederlandse ambassadeurs in het buitenland (vanaf december) en onderzoekt Margriet van der Linden in 'How to be Gay' hoe het is om homo te zijn in onder meer China en Libanon (eind november).

Art Rooijakkers trekt in 'Helden van de Wildernis' langs afgelegen gebieden om met natuurbeschermers te spreken over de toekomst van het leven op onze planeet (vanaf 13 september). Net begonnen zijn de reisseries 'De Kruisvaarder en de Sultan' met Kefah Allush en 'Toms Engeland' met Tom Egbers.

Ook de commerciële omroepen stappen in: vanaf dinsdag bezoekt Ewout Genemans de gevaarlijkste buurten ter wereld in 'Beruchte sloppenwijken: Ewout in de ghetto' (21.30 uur op RTL5). Ook is de wereldreis die Bastiaan en Tooske Ragas met hun vier kinderen maakten gefilmd voor 'Ragas Reist Rond' (vanaf woensdag om 21.30 uur) en proberen kandidaten vanaf half oktober in 'Wereldreis op Wielen' zo lang mogelijk rond te trekken met een klein budget en een zogeheten mobiel 'tiny house'.

3 Tips

80 jaar oorlog (NTR)

Het is dit jaar 450 jaar geleden dat de 80-jarige oorlog begon. Na geschiedenisseries over de Gouden Eeuw en de industriële revolutie, beziet Hans Goedkoop dit seizoen de geboorte van Nederland (vanaf 28 september te zien: 21.30 uur, NPO 2). Diezelfde week begint op NPO Zapp 'Welkom in de 80-jarige oorlog', een kinderversie met humoristische sketches.

De Kijk van Koolhoven (VPRO)

Martin Koolhoven, de Nederlandse regisseur van onder meer de film 'Brimstone', geeft zes avonden lang college over zijn favoriete speelfilms. Opgedeeld in genres als eurohorror, erotica en spaghettiwestern, probeert hij de kijker deelgenoot te maken van zijn liefde voor cinema. Vanaf 5 oktober om 21.15 uur te zien op NPO3.

Oogappels (BNNVARA)

De komische dramaserie 'Oogappels' verhaalt over puberleed en opvoedstress. Een worsteling van vier gezinnen om alles vooral zo perfect mogelijk te doen. Geregisseerd door Will Koopman, die voor RTL 'Gooische Vrouwen' en 'Divorce' maakte. Met onder anderen Ramsey Nasr, Jeroen Spitzenberger en Bracha van Doesburgh. Vanaf 22 november, 20.30, NPO1.