Het huis van je moeder past net niet

God is een moeder
Toneelgroep Oostpool en Adelheid+Zina
★★★★☆

“Als jij in de spiegel kijkt, zie je dan een dochter of een moeder?”, vraagt Marcus Azzini aan Nazmiye Oral in de voorstelling ‘God is een moeder’. Zij ziet een moeder, maar de hele voorstelling lang vertelt ze over haar worsteling als dochter die vrijheid wil. Haar eigen dochters zeggen: “We missen je. We willen een moeder die zegt: je moet dit en je mag niet dat.”

Staand op blote voeten richten Azzini, Oral en medespeler Sidar Toksöz zich rechtstreeks tot hun publiek. Azzini, artistiek leider van Toneelgroep Oostpool, besloot deze keer zelf het podium op te gaan, om te vertellen over zijn strijd als homoseksuele zoon van een katholieke moeder. Hij vroeg Adelheid Roosen om de eindregie te doen. De samenwerking leidt tot een collageachtige, soms wat overvolle voorstelling over de ouder-kindrelatie en over de druk van religie op die band.

De drie spelers delen hun eigen verhalen. Die verweven ze met interviews waarin mensen vertellen over hun homoseksualiteit en de band met hun gelovige ouders. En ze stellen vragen aan het publiek. “Heb je weleens iemand buitengesloten?” Pittig, maar dankzij de aanstekelijke, liefdevolle aandacht van de spelers – Azzini beklimt nieuwsgierig de tribune om dichterbij te komen – zijn er steeds mensen die hun hand opsteken.

Door de deur met gebogen hoofd

Dat decor, van Studio Dennis Vanderbroeck, is tekenend. Het is een huis dat net niet past. In een wand zit een deurkozijn, in een andere een raam. Maar beide zijn te laag geplaatst, het onderste deel van de muur is weggesneden. Je kijkt alleen door het raam als je je kleiner maakt. Door de deur kun je alleen met gebogen hoofd. Zoals je bij ieder bezoek aan je moeders huis nog altijd je schoenen uitdoet, of als in een tempel waar je het hoofd buigt voor je god.

Ouderschap wordt ingewikkeld wanneer een kind de normen van de ouders uitdaagt, zoals hier de homoseksualiteit. Of als de vrijgevochtenheid van de kinderen morrelt aan de religieuze kaders van de ouders. Om te kunnen uitgroeien tot wie je bent, moet je uit het huis van je moeder, ook al kun je nooit meer terug.

Azzini ziet in dat hij zich heeft ontworsteld aan de kaders die zijn moeder stelde én dat ze dat uit liefde heeft gedaan. Vanuit zijn nieuwe thuis aan de andere kant van de wereld belt hij haar live op. “Amor”, zegt hij.

Lees ook:

Achter op de scooter op zoek naar onbekenden

Voor Adelheid Roosen is er niets mooiers dan een ontmoeting tussen twee mensen. Ze bouwde daar haar theaterwerkwijze op en krijgt er dit jaar een Amerikaanse prijs voor. Nu leren studenten het ook: echt contact maken met vreemden in de WijkSafari. ‘Hoe leuk is het als iemand het rookgordijn optilt en zichzelf echt laat zien?’