Haattweets, games en influencer worden: in het nieuwe Mediamuseum kun je dagenlang ronddwalen

Haat verspreiden via sociale media, je eigen computergame ontwerpen of influencer worden: het kan allemaal in het nieuwe Mediamuseum in het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid.

Het hardop voorlezen van een echte tweet waarin de afzender dreigt om de pasgeboren dochter van Özcan Akyol ‘te verkrachten als Anne Faber’ doet iets met je. Het voelt onwennig aan, ook al heb de woorden niet zelf bedacht. “Het is heel anders of je anoniem achter een scherm zit en iets optikt, of dat je de woorden echt moet uitspreken”, zegt Corine Lindenbergh. Als projectleider is ze al zeven jaar verantwoordelijk voor de verbouwing van het splinternieuwe Mediamuseum in Hilversum dat zaterdag de deuren opent voor het publiek.

Als de bezoeker de tweet heeft voorgelezen vertelt Akyol via een scherm wat die haattweet met hem deed: “Als je mijn familie bedreigt ga je echt over een grens, zeker als het mijn dochter betreft, feitelijk nog een baby”. Die boodschap is niet onverwacht, maar komt wel binnen bij de museumbezoeker.

Het nieuwe Mediamuseum in het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid is de opvolger van de Beeld en Geluid experience die tussen 2006 en 2020 te zien was. “Daarin lieten we vooral zien wat er in ons archief zit”, zegt Lindenbergh. En, vult Eppo van Nispen tot Sevenaer aan, er is in die tijd veel veranderd. De directeur van Beeld & Geluid tovert een originele iPhone 3G uit zijn zak. “Dit was rond 2008 de eerste smartphone en het was revolutionair: je kon er echt mee internetten. Het veranderde de manier waarop we met media omgaan intensief. Inmiddels leven we in media, we verdrinken er bijna in.”

Door het museum met een persoonlijk profiel

Daarom werd het oude museum in 2020 gesloten en voor 23 miljoen euro verbouwd. Het resultaat mag er zijn. Bij de ontvangst worden bezoekers gevraagd een mediaprofiel aan te maken met een app op de eigen smartphone. In de Tune In kun je een foto laten maken waarmee je wordt herkend bij verschillende onderdelen van het museum. Je kunt ook zonder profiel door het museum lopen, maar de ervaring wordt wel leuker met, zegt Van Nispen tot Sevenaer. “Voor dertigers is Karbonkel uit de serie Ik Mik Loreland bijvoorbeeld voer voor nachtmerries, maar voor veertigers een volstrekt onbekende figuur. Verschillende onderdelen hebben dit soort personalisatie.” Alle persoonlijke informatie wordt na 24 uur automatisch gewist, bezweert het museum. “We beseffen dat we onder een vergrootglas liggen.”

Als je als bezoeker de trap oploopt kom je in een enorme ruimte waar als eerste ‘de mediareactor’ opvalt: een enorm kunstwerk uit ledschermen loopt dwars door de ruimte en over de muren. Het verbeeldt de permanente mediastroom die het archief van Beeld en Geluid instroomt, zegt Lindenbergh. “Daarnaast is de ruimte ingedeeld in zones zoals Delen, Informeren, Verkopen, Vertellen en Spelen. In elke ruimte worden bezoekers actief betrokken bij de expositie. En er is veel te zien en te doen, trek gerust twee dagen uit om alles te ervaren.”

Je eigen game

Zo kun je bij de zone Spelen een eigen game ontwerpen. Met een soort ijshockeypuck plaats je verschillende hindernissen, vijandjes en beloningen op een scherm dat lijkt op een Mario-platformgame. Als je klaar bent kun je je eigen game spelen met een joystick.

Het meest imposante van het hele museum is ook te vinden op de zone Spelen; de digitale speelvloer waarop je bijvoorbeeld ‘de vloer is lava’ kunt spelen. Tot zo’n acht spelers tegelijk dartelen over ledvloer om de lava uit te trappen. Er zijn nog twee andere spellen te spelen: Snake – het spel met de slang die steeds langer wordt – en een soort Space Invaders-spel waarbij je met je voeten kanonnen moet bedienen die ruimteschepen uit de lucht schieten.

In de zone Vertellen kun je zelf experimenteren met het vertellen van verhalen. Zo kun je zelf een nieuwssite samenstellen waarbij je vooral moet nadenken over de mix van onderwerpen: een beetje sensatie, een beetje sport, een beetje economie. En wat te doen als er breaking news komt? In de zone Verkopen leren bezoekers hoe ook reclame steeds digitaler wordt en hoe zich dat op slimme manieren in ons dagelijks mediamenu nestelt. En waarom adverteerders graag zoveel mogelijk data van consumenten verzamelen.

Kortom, je kunt rustig een paar uur zoet zijn in het museum en dan voel je je inderdaad ondergedompeld in media. Ook de oude museumstukken staan nog hier en daar opgesteld en ook de televisiegeschiedenis komt nog aan bod, maar is veel minder prominent aanwezig. Het gaat nu over alle media, die we op alle plekken tegenkomen.

Ja, het is nogal veel, zegt Van Nispen tot Sevenaer. “Ik vrees dat je meerdere dagen bezig bent om alles te zien. Daarom hopen we dat de bezoekers zoveel plezier hebben dat ze nog eens terugkomen. De bedoeling is vooral om plezier te maken en ondertussen ook iets te leren.”

Lees ook:

Beeld en Geluid zet hervonden Ja zuster, nee zuster-scènes online

Het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid in Hilversum zet hervonden materiaal van de VARA-serie Ja zuster, nee zuster online.