Ik heb een droom
Godsdienstpsycholoog Joke van Saane droomt van meer waardering voor vrouwen in organisaties
“In deze tijd van het jaar droom ik vaak over mijn moeder en hoor ik haar stem. Twintig jaar geleden overleed ze plotseling. Dat had een enorme impact. Maar het leven neemt zijn beloop en er waren allerlei dingen die gedaan moesten worden. Ik was in de twintig en net gepromoveerd. Het ontroert me vreselijk als ik haar hoor praten in mijn dromen.”
“Als ik wakker word, is ze weg. Soms moet ik ervan huilen, terwijl ik een rationeel type ben. De dromen over mijn moeder zijn bemoedigend. Het geeft me het gevoel dat ze waardeert waar ik mee bezig ben. Ik kom uit een traditioneel reformatorisch gezin en het was niet vanzelfsprekend om carrière te maken, maar onze moeder stimuleerde mij en mijn zusjes nadrukkelijk om dat te doen wat binnen onze mogelijkheden lag en daar helemaal voor te gaan. Om te gaan studeren en niet afhankelijk te worden van een man, terwijl ze dat zelf wel was van onze vader.
Vrouwelijk leiderschap en ambitie is onderdeel geworden van mijn werk. Dat zal ongetwijfeld te maken hebben met de haal-eruit- wat-erin-zit bemoediging van mijn moeder. Noem het een droom, maar ik hoop dat de inbreng van vrouwen binnen organisaties in de toekomst net zo wordt gewaardeerd als die van mannen. Dat is vaak niet het geval, weet ik door mijn onderzoek naar leiderschap. Wat mannen laten zien, wordt veel sneller en gemakkelijker gezien als kwaliteit dan wanneer vrouwen datzelfde laten zien. Die mechanismes moeten we doorgronden.
We gaan niet weg
Als het crisis is, valt men graag terug op de klassieke leiderschapsvorm. De zogenaamd sterke man zal zeggen welke kant het op moet.
Juist als er ruimte is voor andere invalshoeken - de zingevingskant met ruimte voor vragen over wat mensen nodig hebben - wordt een organisatie of samenleving sterker. Neem de premier van Nieuw-Zeeland: onverstoorbaar zoekt ze naar verbinding en gesprek. Ondertussen neemt ze uitstekende maatregelen. Vanuit de verte vind ik dat inspirerend. Net als de jonge Soedanese student Alaa Salah, die op het dak van een auto ging staan tussen de betogers. ‘De mannen hebben lange tijd geprobeerd om het land te leiden, dat is niet gelukt. Nu gaan wij vrouwen het doen en we gaan niet weg’, is haar motto. Dat raakt me.
Ik ben grootgebracht binnen de Vrije Universiteit en werkte er 25 jaar. Nu ga ik naar de Universiteit van Humanistiek. Dat ik daar als vrouw rector word, vind ik bijzonder - al was het maar omdat mijn reformatorische middelbare school me afraadde te gaan studeren.”
Godsdienstpsycholoog Joke van Saane (1968) is hoogleraar aan de faculteit Religie & Theologie van de VU. Ze deed onderzoek naar gebedsgenezing en geloofwaardig leiderschap. Per 1 juli wordt ze rector magnificus van de Universiteit van Humanistiek in Utrecht.
In deze interviewrubriek vraagt de redactie van Trouw aan bekende én minder bekende mensen waar ze over dromen, overdag of ’s nachts.
