First dates is er niet voor de dater, maar voor u

Van het weekend werd ik bekropen door een basale vraag: voor wie wordt televisie eigenlijk gemaakt? Voor de kijkers natuurlijk, zult u antwoorden. Maar klopt dat wel? Is het alleen voor hen? Neem vrijdagavond, toen Albert Verlinde de bevolking toesprak bij Ekiz en Kockelmann. Hij ging Grease in de theaters brengen, vertelde hij. En dat niet voor het eerst, nee al voor de derde maal. Met een iets te gebruind gelaat – na regen komt zonnebank – glimlachte hij ons toe, wetende dat zelfs voor zijn tweede Grease-reprise de kassa zou gaan rinkelen. En dat allemaal dankzij Op1. Verlinde tevreden, de kijker tevreden.

Toen ik vervolgens de nieuwe VPRO-reeks Let’s talk about sex bekeek, dacht ik: hopelijk hebben ook hier de deelnemers er zelf iets aan. We zagen de Vlaamse tv-maakster Lieve Blancquaert in Japan, waar de helft van de jongeren single is en maagd. Oorzaak: de seksen leven in dat land streng gescheiden. Bovendien zijn de jongens er verlegen en de meisjes veeleisend, als we Blancquaert mogen geloven.

In Tokio is op die wijze een hele celibatairenindustrie ontstaan, waar jongeren tegen betaling kunnen leren knuffelen en lepeltje-lepeltje liggen. In beeld kwam een knul die nogal onhandig een meisje probeerde te omhelzen. Toen ik zijn vossenmasker zag, dacht ik: is dit niet gewoon gluur-tv? De jongen bedekt uit schaamte zijn gezicht, maar wij blijven stug doorkijken, omdat we ons zo nodig cultureel moeten verrijken. Ik zou er nog mee kunnen leven als jongeren dankzij dit programma aan een lief komen. Maar die kans lijkt mij klein. Dat is ook het doel niet van de makers.

Sinds die VPRO-show kijk ik ineens met andere ogen naar First dates. Het was me altijd al opgevallen hoe weinig daters in die BNNVara-show gelukkig naar huis gaan. Zo gering zelfs dat ik op een gegeven moment ging vrezen dat het aan mijn provider lag (Ziggo). Maar ik vond het vaak wel een amusante show, vooral de Britse versie waarin het er veel losser en geestiger aan toe gaat. Vrijdagavond wandelde een jonge bouwvakker binnen uit Essex, een boom van een kerel met kortgeknipt koppie. “Op wat voor types val je?”, vroeg hij zijn tafeldame. “Nou, eigenlijk op kleine mannetjes met lang haar”, grinnikte ze schalks en flirterig.

Helaas werd het niets tussen de twee. Evenmin tussen twee gamers, van wie de jongen wel erg verlegen was. “Nou, ik zal je op mijn console zetten, dan kunnen we in elk geval nog samen gamen”, zei hij beteuterd.

Eigenlijk draait het in deze show niet om de deelnemers, maar om de kijkers. En lóuter om hen. De dater is object, u en ik zijn koppelaar. Wie vinden we bij elkaar passen en wie minder? Wie mogen we wel, wie niet? Misschien halen we er tips uit voor onze eigen afspraakjes? Of we spiegelen onze ervaringen. Allemaal goed en wel, maar de daters gaan eenzaam en alleen naar huis. Ze hebben hun 15 minutes of fame gehad, en dat was het dan. Ik hoop toch zo dat ze na afloop alsnog een romance krijgen. Bijvoorbeeld met een kijker die verkikkerd buiten staat te wachten.

Ik ga er voortaan meer op letten of ook de deelnemer iets aan een programma heeft. Is dat niet het geval dan gaat subiet de knop om! Goh wat een brainwave toch ineens. En dat allemaal dankzij Albert Verlinde.