Fascinerend hoe Sadettin Kirmiziyüz door de tijd en zijn familie heen laveert

Monumentaal
Sadettin Kirmiziyüz
★★★★

De moeder van theatermaker Sadettin Kirmiziyüz werd ‘Genoeg’ genoemd, omdat het gezin waarin ze geboren werd wel genoeg meisjes telde. Na ‘Genoeg’ kwamen er twee jongens. Die kregen de namen ‘Uniek’ en ‘Beter’. In het Turks, want Kirmiziyüz is een migrantenkind en maakt al tien jaar voorstellingen over zijn familie en zijn Turkse achtergrond. Eerder waren dat alom bejubelde voorstellingen als Citizen K, en De radicalisering van Sadettin K.. Dit keer heet zijn voorstelling Monumentaal, een monument voor zijn ouders én voor zijn kinderen.

Kirmiziyüz staat alleen op het toneel, tussen drie afwisselend opbollende en leeglopende rode ballonnen van tentdoek (decorontwerp: Sacha Zwiers). Hij voelt als een vriend als hij zijn verhaal vertelt. Vertrouwelijk en rustig, helder ook. Hij legt uit dat hij zich bevindt op de Neonatale Intensive Care afdeling van een academisch ziekenhuis, omdat zijn kind te vroeg geboren is. Door de verwarring die hij voelt, wordt hij teruggeworpen in zijn verleden en daar aangekomen probeert hij te ontdekken hoe ‘goed genoeg’ hij zelf eigenlijk was.

Nooit goed genoeg

Het is fascinerend hoe Kirmiziyüz door de tijd laveert. Hoe hij naar de geboorte van zijn ouders kijkt, het extreme contrast met de geboorte van zijn eigen kind. Ook raakt hij aan het schuldgevoel dat hij nooit ‘goed genoeg’ kan opleven tegen het offer dat zijn ouders brachten door zich weg te cijferen voor hun kinderen.

Hij vertelt over zijn moeder die na vijftig jaar nog steeds nauwelijks Nederlands spreekt (ze dacht al die jaren: binnenkort ga ik weer terug naar Turkije, dus waarom zou ik). Zijn moeder die nu, net als zijn vader, niet kan wachten tot ze met pensioen is en dan eindelijk daadwerkelijk terugkeert. ‘De schemergeneratie’ noemt hij ze: waren ze werkelijk hier? Verdwijnen ze zonder afdruk in de cultuur achter te laten?

De verhaallijnen die Kirmiziyüz trekt, doen bij vlagen ook wat oppervlakkig aan. Waarom staat hij bijvoorbeeld in die ziekenhuisgang bij zijn ernstig zieke kind aan zichzelf te denken? Waarom is de enige conclusie die hij uit zijn mijmeringen trekt dat het voor zijn kinderen ‘anders’ moet worden?

Universele schemergebieden

Direct na de voorstelling voelt dat onbevredigend - maar een dag of wat later levert het iets anders op. In al zijn onnadrukkelijkheid raakt Kirmiziyüz namelijk aan iets wezenlijks, iets wat zijn persoonlijke verhaal overstijgt. Wat doe je als je doodsbang bent om je kind? Wat doe je als jouw ouders je niet kunnen steunen - althans niet op de manier die jij wilt? Wat doe je als je je ‘anders’ voelt?

Kirmiziyüz werpt vragen op zonder pasklare antwoorden. Vragen waar je doorheen moet wandelen, universele schemergebieden. Vragen waarvoor je dus naar het theater kunt gaan, om er een vriend over te horen praten.

Te zien t/m 15 april. Info: sadettink.nl

Lees ook:

Theatermaker Sadettin Kirmiziyüz: ‘De Turkse propaganda komt rechtstreeks je woonkamer binnen’

Al tien jaar maakt theatermaker Sadettin Kirmiziyüz succesvolle voorstellingen over zichzelf, zijn familie, identiteit en afkomst. Nu spreekt hij zich uit over ‘de lange arm’: ‘De invloed van Turkije hier is groot.’