Er schuilt tragiek in Funda Makeovers

Wie het Instagramaccount Funda Makeovers net volgt, kan soms even in de war zijn: deze foto’s waren toch al voorbij gekomen? Deze woonkamer had ik toch al gezien? Met die greywashed vloeren en die in zwart staal opgetrokken glazen deuren?

Funda Makeovers etaleert huizen die eerder op de bekende makelaarssite stonden, en na een verbouwing (een make-over) opnieuw worden aangeboden voor tien- of zelfs honderdduizenden euro’s meer. Het account wordt gerund door radiomaker Beitske de Jong, wie het fenomeen opviel tijdens de zoektocht naar een eigen huis. Sinds begin 2020 speurt zij de voor-en-na-plaatjes bij elkaar. Die overigens niet direct haar eigen smaak zijn, zo zei De Jong in een interview met LINDA. ‘Maar mensen moeten vooral doen wat ze mooi vinden.’

Mensen vinden verrassend vaak hetzelfde mooi. Het zijn niet de nieuwe foto’s van hetzelfde huis die een gevoel van herkenning oproepen, maar alle verbouwde huizen die zo op elkaar lijken. Veel van de 315 duizend volgers weten dit wel – het is precies de aantrekkingskracht van het account, het punt waarop de fascinatie voor de Nederlandse woonziel wordt aangewakkerd. Die ziel huist in greywashed houten vloeren (liefst in visgraatpatroon gelegd), glas in staal, veel zwart-wit, een plant en een designachtig meubel. Er zit wel wat variatie in (soms een marmeren aanrecht, soms zwart; soms een witte deurpost en soms een zwarte), maar weinig, heel weinig.

Een in hipheid verpakt stempel van de Nederlandse rijtjeshuizengeest

Met het volgen van Funda Makeovers ontstaat een soort verbouwdehuizenconnaisseurschap: het vermogen inrichtkunst van inrichtkitsch te onderscheiden, originaliteit van massaproductie, eigen smaak van conformisme. Nagenoeg alle makeoverhuizen vallen in de laatste categorie. De afgelopen maanden zag ik een overbuurhuis geconverteerd worden, en ik kon moeiteloos voorspellen hoe het eruit kwam te zien. “Zie je wel”, zei ik toen het af was en ik een kontje kreeg om door het hoge raam te gluren. “Een typisch Funda Makeovers-huis.” (Toegevoegde Fundawaarde: twee ton).

Voorbijgangers keken oeh’end en aah’end naar binnen, het pand voldoet immers geheel aan de Nederlandse smaak. Ik wilde ze toeroepen dat ze er doorheen moesten kijken, dat het een raar smal huis was, dat ze niet moesten vergeten dat de masterbedroom in een souterrain lag en dat ik weleens meisjes had zien plassen in het rooster voor dat slaapkamerraam. “En waar is de opbergruimte? Zie jij kasten?!”

Mijn ergernis zat hem niet per se in die eenvormige esthetiek, dat in hipheid verpakte stempel van de Nederlandse rijtjeshuizengeest. Hij zat hem in waar die verbouwingen ook blijk van geven: projectontwikkelaarsgeld dat projectontwikkelaarswinst kon maken. Het is overduidelijk wie die huizen-met-tonnen-erop niet zullen kopen, of hadden kunnen kopen om de tonnen erop te toveren: starters zonder familiekapitaal; gezinnen met realistische woonwensen; mensen die de buurt een buurt houden. Er schuilt tragiek in Funda Makeovers. Pure Instagrampoëzie.