Elena Ferrante blijft een mysterie. Gelukkig maar

De een is een veelgeprezen schrijver, die zich nooit aan de lezer vertoont. De ander is de ster van de performancekunst, die bestaat door de blik van het publiek. Nauwelijks een groter contrast denkbaar, lijkt het, dan tussen de mysterieuze, onzichtbare Elena Ferrante en Marina Abramovic, een vrouw om wie je niet heen kunt. Via een intrigerende emailwisseling, onlangs gepubliceerd in het FT Weekend Magazine, hadden de twee contact.

Natuurlijk komt het verschil ter sprake. Vanwaar dat ‘gedurfde besluit’ om niet in het openbaar te verschijnen, vraagt Abramovic (1946, Belgrado). Het was, aldus Ferrante (1943, Napels, naar eigen zeggen), de enige manier om te kunnen schrijven. Ze heeft zichzelf getraind om haar leven te leiden als een teruggetrokken persoon, ‘separating it radically from the times when the body would let loose in writing’.

Hoe scherper deze scheiding, hoe vrijer ze zch voelde, e-mailt ze haar gesprekspartner­­.

Zeker, het was verleidelijk de accolades van het succes in ontvangst te nemen, bekent ze. “Mensen die dichtbij me stonden, zeiden: geniet ervan, als je er niet van geniet, waarom schrijf je dan?”

Ze bezweek niet. Zou ze zich blootgeven, dan zou ze zelf een personage worden die ook het schrijven zou beïnvloeden.

Zou het uitmaken als we van Ferrante een beeld hadden, haar stem konden horen? Onlangs was ze in Nederland. Dat wil zeggen: bij monde van Olga Zuiderhoek sprak ze op het Utrechtse Internationaal Literatuurfestival de Belle van Zuylenlezing uit. Aan de vooravond fantaseerde Marja Pruis over de mogelijkheid dat de schrijver toch echt zelf zou verschijnen, dat ‘daar een kleine Napolitaanse eindelijk het gezicht laat zien’.

Maar nee, constateert ze, beter van niet, ‘dat zou bijna teleurstellend zijn’. Het mysterieuze is deel van het verhaal.