Een ontwerp maken, DNA-materiaal erbij, en voìla: een kind

Mijn vriendin had een AI-systeem gedownload waarmee ze zonder camera foto’s kon maken. Ze kon het model vormgeven, de outfits, de belichting, de achtergrond – ze was fotograaf, make-upartiest en setdresser ineen. Ze liet zeemeerminachtige vrouwen door parelmoerkleurig water drijven; een door haar ontworpen meisje liep rond in een door haar ontworpen woestijn.

Misschien kwam het omdat Moederdag eraan zit te komen, of anders omdat je als vrouw vanaf je dertigste nog maar één vraag krijgt op borrels en verjaardagen – namelijk of je kinderen wil, eventueel opgevolgd door subvragen als met wie, hoe je dat gaat combineren met je werk en hoe lang je er nog mee denkt te wachten. Hoe dan ook begonnen we te fantaseren over de mogelijkheid een levend wezen voort te brengen via zo’n AI-systeem – gewoon zo’n ontwerp maken, DNA-materiaal erbij, en voìla: een kind. Op een moment dat het jou uitkomt, in een setting die je zelf vormgeeft en zonder de beklemmende elementen die momenteel nog bij voorplanting horen, zoals een biologische klok die alleen voor vrouwen tikt, de oneerlijke verdeling van zorgtaken tussen man en vrouw en de gemiddelde inkomensdaling van 46 procent bij moeders terwijl het salaris van vaders gelijk blijft – om er een paar te noemen.

Muizen met twee vaders

The New Yorker publiceerde onlangs een artikel over de toekomst van voortplanting. Daarin werd Japans onderzoek aangehaald waarin muizenbaby’s geboren zijn uit huidcellen die werden omgevormd tot stamcellen en daarna tot eicellen. Het experiment slaagde met zowel mannelijke als vrouwelijke cellen, waardoor er nu muizen met twee vaders bestaan. Amerikaanse start-ups zijn bezig hetzelfde mogelijk te maken voor mensen. Mocht dat experiment slagen, zijn de mogelijkheden eindeloos.

Afgelopen week luisterde ik naar de podcast van Halina Reijn en Carice van Houten over moederschap. Van Houten kreeg op haar veertigste een kind, Reijn maakte op haar veertigste een documentaire over haar onvervulde kinderwens. Daar heeft ze inmiddels spijt van, vanwege de tsunami aan reacties van het kaliber ‘daar moet een piemel in’ die het delen van haar even kwetsbare als urgente zoektocht teweegbracht.

Eva Jinek zou te oud zijn

Toen Eva Jinek in februari bekendmaakte zwanger te zijn van haar tweede kind, werd dat beantwoord met flink wat kritiek. Jinek zou met 44 jaar ‘te oud’ zijn, en bovendien: hoe moest ze het moederschap combineren met een fulltimebaan als presentatrice?

Als jonge vrouw met ambities is het moeilijk je niet af te vragen hoever we zouden zijn met alternatieve manieren van voortplanting als mannen de kinderen moesten baren en daar hun leven aan moesten aanpassen.

Dromen van AI-kinderen, van baby’s geboren uit huidcellen, is bovenal dromen van een wereld waarin niet een heel groot deel van de bevolking baat heeft bij het in stand houden van een ongelijke situatie.