Een keurige voorstelling over Geertje Dircx, de minnares van meesterschilder Rembrandt van Rijn

Meer dan tachtig ‘selfies’ maakte Rembrandt, aldus theatermaakster Julika Marijn. Hij moet er vele uren voor in de spiegel hebben gekeken, voegt ze er veelzeggend aan toe.

Haar solovoorstelling In de schaduw van Rembrandt gaat over de schaduwkanten van de grote schildermeester van de zeventiende eeuw. Of eigenlijk wil ze het over Geertje Dircx hebben, de minnares van Rembrandt, die er nogal slecht vanaf kwam, zowel in de geschiedenisboeken, als in het echt.

Interessant natuurlijk dat ze haar voorstelling dan niet ‘Geertje Dircx’ noemt, maar de naam ‘Rembrandt’ verkoopt nu eenmaal meer kaartjes, zegt ze. Een beetje burgerlijk is haar voorstelling wel. Keurig, goed verzorgd. ‘Gut knap zeg,’ wordt er na afloop alom gemompeld.

Julika Marijn vertelt een weinig bekend verhaal over Geertje, dat meisje uit het Waterland dat als kindermeisje het ‘Rembrandthuis’ op de Jodenbreestraat binnenwandelt en er uiteindelijk zeven jaar doorbrengt.

Omdat Geertje zich niet zomaar gewonnen geeft als de grote schilder haar vervolgens wil afdanken, wordt ze uiteindelijk in een vrouwentuchthuis opgesloten, een plek voor dievegges, sekswerkers, en lastige vrouwen. Vijf jaar lang zit ze daar, omdat vrouwen in die verlichte Gouden Eeuw niet over hun eigen leven konden beschikken.

Sterke vrouwen

Marijn maakte meer solovoorstellingen over sterke vrouwen, eerder over Etty Hillesum, prinses Diana en Helene Kröller-Müller. Absoluut de moeite waard, deze insteek. We moeten die verhalen horen, het is goed je te realiseren dat deze samenleving primair de mannen in het oog houdt. Het is absoluut zinnig om te proberen daar iets aan te veranderen.

Marijn zingt af en toe met haar mooie stem een liedje, het toneelbeeld van Bartel Meyburg is aantrekkelijk eenvoudig. Schilderijen van Rembrandt worden op witte draden geprojecteerd, zodat je ze nog wel kunt zien en Marijn er ook tussendoor kan lopen. Haar spel is ingetogen vriendelijk, ze verspreekt zich vaak, maar een groter probleem is haar tekst, met soms grammaticaal lelijke en vaak vlakke zinnen.

Gloeiend gelijk

Marijn schreef de tekst zelf, en je gunt haar een strengere eindredacteur, die dan ook meteen de morele preek aan het einde anders had kunnen formuleren. Marijn richt zich op dat moment direct tot de zaal, met opnieuw een gevalletje ‘gloeiend gelijk’: het is inderdaad heel raar dat we nog steeds een Catshuis hebben, vernoemd naar een man die vrouwen met huisdieren verwarde.

Toch voelt de nadrukkelijkheid ervan te schools, als een keurig strikje op het einde. Het maakt In de schaduw van Rembrandt tot een onderhoudende voorstelling, maar zonder tandjes.

Te zien t/m 12 mei, julikamarijn.nl