Een Deltaplan voor het taalonderwijs

Het is nu dan toch wetenschappelijk aangetoond: het gaat wel degelijk bergafwaarts met het Nederlands. En niet alleen met het Nederlands, maar met veel West-Europese talen. Dat komt zo.

Tot in de Middeleeuwen bestond er in Europa een zogeheten ‘taalcontinuüm’, waarin talen geleidelijk in elkaar overgingen. Met de Renaissancistische natievorming ontstonden ook de landstalen (elk land een eigen taal), die kunstmatig onderscheiden werden door oppervlakkige canonisering (woordenboeken), en vuistregels en ezelsbruggetjes (‘spraakkunsten’).

Deze segregatie is schadelijk voor de inclusiviteit van taalgemeenschappen. In de huidige geglobaliseerde wereld zou eigenlijk een nieuw continuüm moeten ontstaan dat niet gebaseerd is op geografische afstand, maar op communicatie-afstand.

Vuistregels en ezelsbruggetjes

Het aantal vuistregels en ezelsbruggetjes is de afgelopen eeuwen alleen maar toegenomen, vooral in het onderwijs, dat daar nu geheel mee dreigt dicht te slibben. Het kantelpunt zal de komende decennia bereikt worden, tenzij we snel krachtig ingrijpen.

De vakvereniging voor taalleraren heeft daarom, samen met columnisten, overheidsambtenaren en andere deskundigen, een zogeheten ‘Deltaplan voor het taalonderwijs’ ontwikkeld. De globale maatregelen in dat kader staan op dit moment in de steigers, en de eerste zal deze zaterdag door de Onderwijsinspectie aan de scholen worden medegedeeld, zodat leraren nog het hele weekend de tijd hebben om hun lessen van maandag daarop aan te passen.

In het kort komt het hierop neer dat leraren opgedragen worden om alle vuistregels en ezelsbruggetjes per direct uit hun lesmethoden te schrappen. Hun worden ook verboden om de bijbehorende taalfouten aan te strepen en fout te rekenen. Columnisten zullen op die dag alle taalkritiek naast zich neerleggen.

Het zal even wennen zijn, maar het is het enigste middel wat nog helpt.