Mooi!Modeblad
Een blad vol sfeer en huiddunne schoonheid
Wim Boevink, voormalig Trouw-redacteur, kijkt dagelijks in de schappen van de kranten- en tijdschriftenhandel. Nu kocht hij een dik en duur modeblad dat Jane heet. Omdat zijn dochter zo heet.
Dit is mooi, dacht ik. U kent vast wel die schappen bij de tijdschriftenhandel waar tamelijk onbegrijpelijke, maar fraai vormgegeven magazines liggen, dik en prijzig. Meestal hebben ze iets met kunst, mode of fotografie van doen.
Nu zag ik ergens op social media een tijdschrift uit dit genre voorbijkomen dat Jane heette. De naam Jane is me dierbaar – mijn jongste dochter heet zo. De naam Jane was me al dierbaar toen Lou Reed zijn Sweet Jane zong, en ook omdat Eddy du Perron zijn Land van Herkomst aan zijn vrouw Jane opdroeg.
Het is ook een heel gewone Engelse meisjesnaam. Net als Jim – zo heet mijn jongste zoon.
Tussen haakjes: er blijkt ook een magazine te bestaan dat Sweet Jane heet en zich bezighoudt met vrouwen en cannabis.
Hoe dan ook, die dure Jane (nou ja, 25 euro) wilde ik wel hebben. Het blad bleek te worden uitgegeven in Australië, maar gelukkig had het onvolprezen Athenaeum in Amsterdam het in zijn assortiment. Nu ligt het voor me en ik probeer er chocola van te maken. Het is dik en gedrukt op stevig, mat papier – dus het is bij gebrek aan glans geen glossy – en bevat naast een handvol artikelen vooral ruim driehonderd pagina’s aan fotografie. Kleur en zwart-wit.
Die fotografie wil vooral artistiek zijn en modellen tonen die volgens de ultrakorte bijschriften dure merkkleding dragen, al is de zichtbaarheid van die kleding ondergeschikt aan de kunstopvatting van de fotograaf.
Wat hier voor me ligt is ruim driehonderd pagina’s ‘sfeer’. En dan de artikelen. Ook sfeer.
Dichterlijkheid
Jane wil graag het goede doen. Onder het colofon staat een eerbetoon gedrukt aan de ‘Traditional Custodians of the lands on which we live’, dat wil hier zeggen aan de Aborigines (of beter nog: indigenous Australians) als de ware hoeders en eigenaren van het Australische continent. Dan volgt een inhoudsopgave van de fotoshoots die eruitziet als een lijst met titels van gedichten (Jupiter and her moons, Sun poem, Rest in the rhythm, The heart garden, et cetera) en die beoogde dichterlijkheid zet zich voort in een manifest van hoofdredacteur en artdirector Annika Hein. Ze beschrijft aan zee de opkomst van de maan – terwijl de zon ondergaat. Ze trekt haar shirt uit en rent de golven in, ‘wadend door hetzelfde water als waarin de walvissen zingen en waarboven een heldere bloedrode maan staat. Gewichtloos. Grenzeloos. Open. Vrij.’
‘Vrij’ is hier het sleutelwoord. Vrijheid is het thema. Uiteindelijk gaat het haar geloof ik om het idee dat kunst je vrij kan maken, ook in tijden van pandemie – ze noemt de bekende vrijheidsbeperkingen – en dat je zo je eigen innerlijke landschap kunt onderhouden. Daartegen is weinig in te brengen, maar groot inzicht is er ook niet mee te winnen. Dat wil zeggen, zulke inzichten drukken zich het beste uit in: sfeer.
Hoe vrijmakend is deze kunst?
Ook mode – kleding en accessoires – kan uitdrukking van vrijheid zijn; in een van de artikelen wordt Coco Chanel opgevoerd als een bevrijder van de vrouw. Zo zijn vrijwel alle shoots gemerkt door een merk, behalve enkele naakten. Eigenlijk advertenties gestileerd als kunst, als bevrijding. Hermès, Bottega Veneta, Jil Sander, Valentino, Salvatore Ferragamo, Prada, Chanel: zij zijn de grote opdrachtgevers, of de sponsoren. Hoe vrijmakend is deze kunst, als die onderbroek van Hermès ergens in beeld moet? En welke walvis horen we zingen bij een oversized mohair jumper van Ferragamo?
Maar sfeer, ja. Ernstige blikken van de modellen, gepijnigd soms. Gelachen wordt er nergens. Fransen zijn Italianen in een slechte bui, wordt ergens in het magazine gezegd. Een citaat van Jean Cocteau. Diverse kunstenaars wordt gevraagd naar hun ervaringen in buitenlandse steden en hoe bevrijdend dat is. Ook, schrijft Annika Hein elders, ligt vrijheid in het vermogen om te vergeten – bij de verwerking van trauma bijvoorbeeld. En meer vrijheden worden in algemene zin verkend: de vrijheid die komt bij kostuumwisseling en rollenspel, aan de hand van David Bowie’s artistieke loopbaan.
Sfeer. Weinig schurende teksten. Eerder dromerig, spiegelend. Een paar citaten van de artistiek directeur van het modehuis Hermès. ‘Wat is er mooier dan leven? Het is mijn werk om schoonheid niet te verbergen maar te onthullen.’
‘Mooi’ heet deze rubriek. Wel, dat zijn de modellen. Dat zijn de foto’s. Dat is Jane. Maar dieper in deze schoonheid doordringen lukt me niet.
