Eurosonic Noorderslag
Een avondje Noorderslag is niet in een paar steekwoorden samen te vatten
De Nederlandse taal loopt als een rood-wit-blauwe draad door het programma van Noorderslag. Het festival, dat algemeen beschouwd wordt als de barometer van de Nederlandse popmuziek, verwelkomde niet eerder zoveel artiesten die in hun moerstaal zingen.
Terwijl de duizenden bezoekers in door koude januariregen doorweekte winterjassen de Oosterpoort binnen schuifelen, zingt Jeanne Rouwendaal vanaf het podium in de entreehal dat ze 'uit de Zaan' komt. De goede verstaander had dat al in de gaten; haar dikke l verraadt haar afkomst. Met haar popband Wies maakt ze stevige popliedjes die in het Engels vast ook aangenaam hadden geklonken, maar juist de combinatie met het accent en de toespelingen op de streek maakt ze uniek. De band heeft pas twee singles uit en nu al kun je spreken van 'typisch Wies'. Dat was ze in een andere taal niet gelukt.
Ook singer-songerwriter Vic Willems schept, mede dankzij de taal, een eigen universum. De ietwat schuchtere zanger maakt lichtvoetige liedjes over zwaarmoedige gevoelens. Zijn zachte g versterkt dat contrast. Popzangeres Roxeanne Hazes, die net als haar collega Tabitha ambitieus met een sterke liveband optreedt, weet eveneens hoe ze het Nederlands in haar voordeel kan laten werken. Ze combineert het levensliedjargon van haar vader André met de jongerentaal van nu, zodat je in het zelfde liedje zowel 'schat' als 'bitch' tegen kunt komen.
Eerder klanken dan woorden
Eefje de Visser maakt al ruim een decennium naam in haar moerstaal, maar bij haar lijken de teksten er juist steeds minder toe te doen. Ze zingt eerder klanken dan woorden, wat uitstekend past bij haar steeds elektronischer geluid. In haar nieuwe liveshow wordt ze bijgestaan door twee danseressen, met wie ze een trage, haast zwevende choreografie uitvoert, als synchroonzwemmers op het droge. Het is zowel muzikaal als visueel een van de indrukwekkendste optredens van de avond. Al doet rapper-zangeres S10 er nauwelijks voor onder. Het verlegen meisje dat vorig jaar in de Kelderzaal speelde is uitgegroeid tot een zelfverzekerde jonge vrouw die haar angsten heeft overwonnen. Ze speelt in de altijd lastige Foyer, meer doorgangsroute en keuvelparadijs dan concertzaal, maar met haar indringende stem brengt ze de wereld voor even tot stilstand.
Hiphop
Via S10 zijn we bij de hiphop beland, hét genre van de vorige editie van Noorderslag. Viel destijds vooral de kwantiteit op, dit jaar is diversiteit het sleutelwoord. Leg de zangerige raps vol stemeffecten van Bokoedro eens naast de komische feest-raps op gabberbeats van Joost; het is onvergelijkbaar. Of neem Snelle, die nog niet zo lang geleden diepe indruk maakte met zijn vloeiende rapstijl, maar in minder dan geen tijd opschoof richting pop en inmiddels meer raakvlakken heeft met Marco Borsato dan met Extince. Toch merk je aan zijn hyperactieve podiumpresentatie nog altijd waar zijn roots liggen. Elementen uit de hiphop kom je overigens op de meest onverwachte momenten tegen. In de beats van Eefje de Visser bijvoorbeeld, of bij Ricky Cherim van Meetsysteem, die in een ingetogen luisterliedje zomaar het woordje 'skrt' laat vallen, een veel gebruikte term in rapteksten dat het geluid van slippende banden moet nabootsen.
De meest opvallende hiphopact is zonder meer Lionstorm, naar eigen zeggen de eerste queer rapgroep van Nederland. Ze zingen over de angst om hand in hand over straat te lopen. De woorden die ze naar hun hoofd geslingerd krijgen wanneer ze dat wel doen hebben ze in hun muziek verwerkt. 'Nu ben je nog rustig, maar wacht tot je op m'n dick zit.' Het is erg conceptueel, een geëngageerd kunstwerk in de vorm van een rapshow in feite, maar dat doet niets af aan de geloofwaardigheid. Lionstorm is rauw, vies, sexy en confronterend.
Wie aan zowel hiphop als aan de Nederlandse taal een hekel heeft, kon op Noorderslag met een beetje inspanning ook best een sterke route vinden. Dan ging je naar Altın Gün, de band die Turkse klassiekers in een modern jasje steekt en daarmee wereldwijd succes oogst, naar de snoeiharde noiserock van The Sweet Release of Death, het door Britse branierockers geïnspireerde Queen's Pleasure, de spannende filmische composities van La Loye, de totaal eigenzinnige Lena Hessels. Artiesten, kortom, die los staan van elke modetrend en er een stokje voor steken dat je een avondje Noorderslag - en daarmee de staat van de Nederlandse popmuziek - in een paar eenvoudige steekwoorden kunt samenvatten.
Popprijs voor Floor Jansen
Vaste prik op Noorderslag is de uitreiking van de Popprijs aan ‘de band of artiest die het afgelopen jaar de belangrijkste bijdrage leverde aan de Nederlandse popmuziek’. Dat is een op vele manieren op te vatten omschrijving en daarom volgt op de uitreiking steevast een hevige discussie.
Dat Floor Jansen de prijs waard is, dat sprak niemand tegen. Maar waarom kreeg de zangeres van de wereldberoemde Finse metalband Nightwish hem precies dit jaar? Vanwege haar optredens bij het televisieprogramma ‘Beste zangers’, zo blijkt uit het juryrapport. De jury bejubelt ‘haar volle, prachtige en krachtige stem’.
Het hoogtepunt was Jansens vertolking van Phantom Of The Opera, ‘de vocale toppen die ze in dat liedje wist te halen waren tot dan toe ongehoord.’ Jammer voor rockband De Staat, die al jaren als kanshebber genoemd wordt en vorig jaar zijn beste festivalsoptredens tot nu toe speelde. Ook pech voor songfestivalwinnaar Duncan Laurence - The Common Linnets ontvingen de Popprijs in het jaar dat ze tweede werden op het Eurovisie - en voor Frenna, de meest gestreamde artiest van het afgelopen jaar. Wie had gedacht dat een programma van Avrotros het verschil zou maken? De wegen van de jury zijn ondoorgrondelijk.
Lees ook:
Nederlandstalige muziek is hot. Pardon, heet. Hoe kan dat?
Zingen in de Nederlandse taal? Dat deden vroeger vooral volkszangers en kleinkunstenaars, geen popartiesten. Maar het Nederlands is in opmars, blijkt op popfestival Eurosonic/Noorderslag in Groningen. Maar liefst veertig procent zingt in de moerstaal. ‘In het Engels gaat er toch iets verloren.’
