De verdachtmakende insteek van ‘Gefixt’ voelt soms wat ongemakkelijk

Een half jaar lang jaagden twee NOS-journalisten opmerkelijke weddenschappen en geruchten na, op zoek naar de fix. Het levert een onderhoudende podcast op over de onderkant van de sport.

U wist het misschien niet, maar in Zuid-Korea hebben gokkers grote aandacht voor de Nederlandse basketbalcompetitie. En terwijl er voor de beloften van een voetbalclub als RKC geen hond de tribune opklimt, zit er ergens op aarde wellicht iemand te duimen of er in de tweede helft een gele kaart wordt gegeven.

Het is de wereld van het gokken op sportwedstrijden die centraal staat in de vijfdelige podcast Gefixt van Radio 1 en de NOS. Het maakt de gokker vaak niet uit of die nu inzet op een grote of een kleine wedstrijd, maar de kleine wedstrijden hebben een groot voordeel voor valsspelers; de inkomsten van de sporters zijn klein en een omkoopbedrag daardoor al gauw groot.

De kleine wedstrijden, de bijna kneuterige profsport, is het decor van Gefixt, en alleen dat al maakt het de moeite waard. Darters die op een zolderkamer voor de webcam hun pijlen gooien, basketballers in een hol klinkende zaal in een provinciestad, het is een kant van sport met een zekere romantiek die vaak niet wordt belicht.

Gefixt heeft een logisch uitgangspunt: als er zoveel schandalen in het buitenland zijn rond matchfixing, moet het hier ook voorkomen. Alleen, net als bij doping, praat niemand erover. Krijg daar maar een speld tussen.

De journalisten halen meer boven tafel dan je zou verwachten

De journalisten werken parallel met officiële onderzoekers naar matchfixing. De onderzoekers praten met de journalisten, soms opvallend openhartig, maar laten natuurlijk niet het achterste van hun tong zien. Dat zorgt voor een natuurlijke spanning in de serie.

Lastiger wordt het als je probeert te bewijzen dat een wedstrijd gefixt is. Zonder bekentenis van de betrokken sporter blijft het eigenlijk altijd giswerk. Zoveel geld ingezet op een obscure gele kaart, en dan valt die ook. Dat kan geen toeval zijn, toch? Het is een aantijging waar je je moeilijk tegen kunt verweren. Zoals een ondervraagde gokker het verwoordt: “Al die keren dat ik verlies, ben ik ook nooit door jullie gebeld.” Krijg ook daar maar eens een speld tussen.

De journalisten achter Gefixt willen heel graag, en dat enthousiasme is aanstekelijk. Tegelijkertijd voelt de verdachtmakende insteek als je het over echte mensen hebt een beetje ongemakkelijk. De makers realiseren zich dat en benoemen het, in de beproefde podcaststijl van een onderling gesprek: ‘Wat moeten we hier nu van denken?’

Dat werkt goed, zoals alle foefjes met geluidseffecten, verhaallijnen en cliffhangers in deze professioneel gemaakte podcast goed werken. Het luistert voor een breed publiek heel gemakkelijk weg. Het onderzoek is ook gedegen, en de journalisten halen meer boven tafel dan je zou verwachten. Maar hoe het nu echt zit, dat blijft even schimmig als de fixpraktijken zelf.

Lees ook:

Een potje matchfixing tegen de afhaal-Chinees

Trouw-redacteur Jonah Kahn verdiende ooit zijn brood als pingpongprof. Hij speelde het spel altijd eerlijk, totdat de trainer op een dag naar hem toekwam met een moeilijke vraag.