De sexy, zelfverzekerde funkdiva Betty Davis (1944-2022) was eigenlijk te wild voor haar tijd

Haar artiestenachternaam dankte ze aan haar beroemde echtgenoot: jazztrompettist Miles Davis. Hun huwelijk in 1968 duurde weliswaar nauwelijks meer dan een jaar, maar Betty Davis bleef levenslang te boek staan als de vrouw van. Toch was het niet voormalig fotomodel Betty maar Miles die het meest van hun korte relatie heeft geprofiteerd.

Opmerkelijk ruimhartig erkent de trompettist in zijn autobiografie dat Betty degene was die hem voor de kracht van rockmuziek en andere nieuwe ontwikkelingen wist te interesseren. Via Betty leerde Miles gitarist Jimi Hendrix kennen die helaas overleed voordat beide grootheden konden samenspelen.

Het volstaat om foto’s uit die tijd erbij te pakken om te zien hoe groot de invloed van Betty op Miles is geweest. Miles werd in een mum van tijd hip en verruilde zijn klassieke maatpakken voor blitse outfits. In zijn autobiografie schreef hij: ‘Het huwelijk duurde maar ongeveer een jaar, maar dat jaar was vol nieuwe dingen en verrassingen en hielp de weg uitstippelen die ik zou gaan, zowel in mijn muziek, als, in bepaalde opzichten, mijn levensstijl.’

Een zelfverzekerde zwarte vrouw, daar wist men zich geen raad mee

Voor Betty zelf lagen de zaken anders. Zij had haar richting al lang gevonden, en had van zichzelf een geweldige intuïtie voor op handen zijnde trends. Ze lag steeds voor op de rest. Dat was in zekere zin haar tragiek. Zoals Miles zou bekennen dat Betty veel te wild voor hem was, zo was Betty Davis in wezen ook te wild voor haar tijd.

Een zwarte vrouw die zich op hetzelfde moment zo zelfverzekerd en zo sexy presenteerde, daar wist men zich zelfs in de vrijgevochten jaren zestig en zeventig niet goed raad mee. Davis pareerde kritiek steevast door nog een schep erbovenop te doen. Haar albumtitels Nasty Gal en They Say I’m Different spreken wat dat aangaat boekdelen.

Nog explicieter en tegendraadser

Betty Davis was er de vrouw niet naar zich te laten knechten door (voor)oordelen van buitenstaanders. Voor haar was er geen reden zich te schamen, laat staan onderdanig te zijn. Dus werden haar liedteksten, waarin ze al nooit blad voor de mond nam, nog explicieter en tegendraadser. Net als de provocerende hoesfoto’s van haar platen.

Onvergetelijk is bijvoorbeeld de hoes van They Say I’m Different waarop Davis als een Griekse godin poseert compleet met pijl en boog, maar ook in een weinig verhullende outfit en met een trotse afro. Een van de grote verdiensten van Davis is dat ze met haar zo overtuigd uitgedragen zelfbewustzijn de weg heeft geplaveid voor de hiphop- en R&B-zangeressen van nu.

Mede daardoor was er de laatste jaren ook meer aandacht voor Davis’ eigen muziek. Terecht, want die heeft de tand des tijds opvallend goed doorstaan. Ze klinkt nog altijd even krachtig en verleidelijk. En de originele manier waarop ze funk met rock mixt is, net als haar onvergelijkbaar gruizige stem, uiterst vitaal.

Lees ook:

Een bitch kan juist een feminist zijn

Voor buitenstaanders lijken feminisme en hiphop vaak moeilijk verenigbaar. Maar hiphopfeministen zijn misschien nóg wel liberaler dan andere voorvechters van vrouwenrechten.