Dankzij de reislust van de NPO trekken belangrijke moderne waarden aan de kijker voorbij

Er wordt in het weekend wat áfgereisd op de televisie. Ilja Gort is met zijn Gort over de grens inmiddels aangekomen in de Dordogne, waar hij een wijndomein bezocht van ruim 500 jaar oud. De wijnkelder was zo gammel dat het rotsstenen plafond zomaar naar beneden kon vallen. Het was wel een heel abrupt einde geweest van dit AvroTros-programma.

Een avond eerder zagen we Leo Blokhuis met een 17de-eeuws zeilschip arriveren in Plymouth. Dat was vooral voor het mooie plaatje, want uiteraard verliep de reis naar de VS ‘gewoon’ per vliegtuig, zo bekende Blokhuis eerder in Tijd voor Max. Wat niet wegneemt dat zijn serie In het kielzog van de Mayflower wel ongeveer het tempo heeft van zo’n historische sloep. Nu pas, in deel drie, zijn we toe aan het hoofdstuk aankomst van de Pilgrim Fathers in Amerika. Wat je met recht slow television noemt. Het kan gebeuren dat de kijker lang en intens wordt aangestaard door een Amerikaanse koe.

Toch heeft deze KRO-NCRV-productie wel degelijk relevantie. Lang werd aangenomen dat de Pilgrim Fathers – strenge Engelse protestanten, die via Nederland naar Amerika voeren om in Plymouth een kolonie te stichten – uiterst brave lieden waren, die in harmonie met de oorspronkelijke bewoners leefden. Dat ligt anders. Blokhuis ging in gesprek met een historicus die vertelde dat de kolonisten mais stalen van de inheemsen. Waarna de pilgrims God bedankten voor zijn voorzienigheid. In de volgende aflevering zal de kijker getuige zijn van grof geweld, vertelde Blokhuis. Het herdenkingsmuseum brengt inmiddels tevens het verhaal van de native Americans. Inclusiviteit, ook daar.

De EO snijdt in De Oude Wereld, de dingen die voorbijgaan eveneens een modern thema aan: een klimaatneutraal Europa. In 2050 moet het zover zijn, en Kefah Allush peilt alvast hoe de Green Deal valt onder de Europeanen. Of zijn keuze om met ‘gewone burgers’ te praten altijd doel treft, is de vraag. Zaterdag sprak hij een Duitse vrouw die dolblij was met haar Porsche op benzine. “De verbrandingsmotor is heilig in Duitsland”, concludeerde Allush direct. Om een paar minuten later, na een enthousiast gesprek met een dealer over de elektrische auto, precies het tegenovergestelde te beweren. Een beetje kort door de bocht allemaal. Wat ontbreekt is een helikopterview, als aanvulling op de gefragmentariseerde vox populi.

Voor de NTR verblijft Danny Ghosen in Soedan, waar sinds de revolutie van 2019 een vrouwvriendelijker wetgeving geldt, zoals geen verplichte hoofddoek meer en strafbaarstelling van meisjesbesnijdenis. Ghosen ontdekt in Danny in Arabistan dat de pas verworven vrouwenrechten stuiten op een muur van traditie. Zo spreekt hij een anonieme vrouw, die met verdraaide stem vertelt over haar gedwongen meisjeshuwelijk met een oom. Ze wil van hem scheiden, maar riskeert daarmee wel haar leven. Als Ghosen in vloeiend Arabisch een jong bruidspaar interviewt, moet de vrouw haar mond houden. “Vrouwen hebben geen gelijke rechten”, roept de bruidegom.

En zo trekken, dankzij de reislust van de NPO, elk weekend belangrijke moderne waarden aan de kijker voorbij: inclusiviteit, klimaatzorg en gelijkwaardigheid. En de wijn van Ilja Gort? Nou vooruit, die is van eeuwigheidswaarde.

Een keer per week schrijft Willem Pekelder over televisie.