Commerciële televisie is niet gratis, zelfs niet als je nooit kijkt

Toch een onrustig gevoel, om maandag in het artikel van Nienke Schipper te lezen waarom het Belgische DPG Media − onder meer eigenaar van Trouw − opnieuw zal gaan lonken naar tv-zender RTL Nederland: om van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat uw mediagedrag en interesses nog beter te kunnen peilen. Zodat adverteerders via al die media nog preciezer kunnen mikken met hun weapons of mass seduction.

De huidige cookietrommel werkt sowieso al uitstekend: toen ik voornoemd artikel online las verscheen meteen reclame voor de Varagids in beeld. Een logische actie vanuit de magische krochten van het wereldwijde web: ik heb inderdaad een bovenmatige interesse in tv-nieuws.

Toch word je door zo’n advertentie gevoelsmatig gedegradeerd: van een betrokken brave burger met een gezonde interesse in wereld en maatschappij tot een simpele betaalkaartswiper. En dringen gedachten zich op als: wat zou een abonnement op Trouw zonder reclame eigenlijk moeten kosten? En tot welk bedrag is een trouwe Trouwlezer bereid te gaan? Het zal vast wel eens zijn uitgerekend, ik weet het niet.

Betalen via producten

Maar groot medianieuws dus maandag, dat de voorgenomen fusie tussen televisiebolwerken Talpa en RTL Nederland niet doorgaat. De Autoriteit Consument en Markt (ACM) zegt njet tegen de grote jongens, die nu waarschijnlijk weer te koop komen voor anderen. Bij OP1 kwam de vraag op tafel waar precies het belang ligt voor de kijker.

Het huidige veto van de ACM voorkomt dat ons leven nog duurder wordt, zo kun je het het beste samenvatten. Een Talpa/RTL-reus zou ongehinderd door serieuze concurrentie toptarieven kunnen vragen aan adverteerders. En die reclamekosten zie je als consument terug in de prijzen in de winkels. Want mediaman Fons van Westerloo benadrukte het nogmaals: commerciële televisie is niet gratis, die betalen we met z’n allen via de prijzen van de producten. Dus ook als je helemaal nooit kijkt naar die zenders.

Verder klotste het gesprek onder leiding van Welmoed Sijtsma en Jort Kelder helaas vlotjes alle kanten op. Belangrijke kwesties werden in luttele seconden besproken, zoals de vraag of het bedreigend is voor de democratie en ons land dat zoveel Nederlandse media in dezelfde, misschien Belgische, handen zouden komen. Weest niet bevreesd, aldus dijkgraaf Van Westerloo: de Nederlandse redactiestatuten zijn prima dammen tegen eventueel Belgische hoogwater.

Scherpere televisie

Veel kijkers zullen wat glazig hebben zitten meeluisteren. Voor zover al niet teruggetrokken in hun eigen schermwereldje. En kijk, precies als ik dit tik komt er een persbericht binnen met de voor Bas & Bos alarmerende titel ‘De televisie is straks verleden tijd!’ Het gaat over een onderzoek dat 1 op de 5 Nederlanders een tv in de woonkamer storend vindt, en dat 12 procent denkt hem binnen tien jaar definitief de deur uit te doen. Je hebt toch tablet of laptop? No tv, no problem, zo redeneren veel jongeren lees ik.

Het bericht blijkt alleen over het mogelijk verdwijnen van televisietóestellen te gaan: de afzender is een bedrijf dat intelligente projectoren en laser-tv’s verkoopt. Stelletje opruiers.

‘Televisie kan een stuk scherper’ was al een veel betere titel geweest, als je van dubbele ladingen houdt.

Vijf keer per week schrijven Renate van der Bas en Maaike Bos columns over televisie.