Bram Suijker schittert in Every Brilliant Thing, kwetsbaar midden in het publiek

Onderstaande bespreking gaat over een voorstelling die u helemaal niet kunt zien. Nu is het aantrekkelijke en spannende van theater juist, dat het nooit twee keer helemaal hetzelfde is, maar voor Every Brilliant Thing dat bij Het Nationale Theater te zien is, geldt dat nog extra.

De Britse toneelschrijver Duncan Macmillan (42) schreef met Every Brilliant Thing een ode aan het leven, gevat in een lijst die een zevenjarige (jongen of meisje) opstelt voor een depressieve en suïcidale moeder. Een lijst met alles wat het leven juist de moeite waard maakt. IJs bijvoorbeeld, dat staat op 1. Watergevechten (2), en op 3 staat ‘laat opblijven en dat je dan tv mag kijken’.

Kinderlijke hoogtepunten, maar naarmate de verteller ouder wordt, groeit de lijst inhoudelijk mee. Een kind van zeven heeft niet zo veel met de manier waarop Ray Charles ‘Youuuuuu’ zingt, of met de Eerste Zoen. Dat komt later. De lijst blijkt een reddingsboei in tijden dat het tegenzit, want somberte en depressie zijn ook in het leven van dit groter groeiende kind terugkerende gasten. Al blijft de achtergrond daarvan wat vaag.

Bram Suijker is lekker in vorm

Every Brilliant Thing werd in coronatijd al even gespeeld (monologen waren toen een uitkomst). Acteurs Tamar van den Dop en Bram Suijker hernemen de door Erik Whien geregisseerde voorstelling nu bij toerbeurt. Ze hebben de materie van Macmillan (soepel vertaald door Sanne Parlevliet) in de vingers, dat geldt in elk geval voor Suijker die we zagen schitteren in de laatste try-out.

Toen hij vorig seizoen de hoogste toneelonderscheiding, de Louis d’Or, kreeg toegekend, werd hij geprezen om de manier waarop hij in Trojan Wars transformeerde van jochie tot Griekse vechtmachine. Nou, in Every Brilliant Thing is hij ook lekker in vorm. Energiek en ad rem. Het ene moment een zevenjarige die vol vragen aan zijn vader zit, het volgende smoorverliefd op zijn eerste meisje, Sam.

En nog later deelnemer in het kringgesprek van mensen met een depressie. Kwetsbaar is hij ook, want afhankelijk van ons, de toeschouwers op de tribunes die aan vier kanten het speelvlak omsluiten. Suijker pikt zijn tegenspelers namelijk uit het publiek (“Nou ja! Als twee druppels water!”).

Dat levert ontwapenende taferelen op, heerlijk schuifdeuren-toneel met instant-vaders en dito vriendinnen of therapeuten. Het zorgt voor alertheid en een saamhorigheidsgevoel die je zelden zo ervaart in het theater. Tamar van den Dop legt ongetwijfeld weer andere unieke accenten, wat Every Brilliant Thing tot een bijzonder project maakt. Goed voor minstens één theateravond die je zelf aan het denken zet over wat het leven de moeite waard maakt. Avonden als deze.

Every Brilliant Thing is door het hele land te zien t/m 22 maart. Info: www.hnt.nl