Bij ‘Break Free’ weet je al: dat stralende meisje is er niet meer

Haar vriend en reisgenoot Dyon blijft liever thuis. Hij wil zijn wereldreis met Charmayne Holslag (28) niet ‘overschrijven’ en “wil koste wat het kost beschermen wat ik daar aan herinneringen heb opgebouwd.” Bij Break Free (BNNVara) weet je al: dat stralende meisje is er niet meer. Ook al zie je haar idyllische Instagram-video’s van haar onder palmbomen, op de motorscooter of op een duizelingwekkende klip in Vietnam.

Moeilijk programma, of nee, programma met moeilijke inhoud. Waar iedereen stopt met kijken naar een ‘paradijselijk’ leven wanneer dat eindigt, richt documentairemaker Geertjan Lassche juist de camera erop. Hoe intens was dat leven vroeger, wat betekende ze voor naasten, hoe was haar laatste dag? Net als in de vier eerdere seizoenen reist Break Free met een nabestaande terug naar de plek des onheils om antwoorden te vinden, en afscheid te nemen met een monumentje, al is het van een steen of nieuw geplante palmboom.

Ik heb nooit alle afleveringen gezien. Deels vanwege die eeuwige mooi-weer-foto’s van wereldreizigers, maar vooral vanwege de dood. Dat levenslust en avontuur soms zo’n plotselinge, zware prijs hebben. Tegelijk is dat het gedurfde van dit programma dat me telkens weet te roeren als ik wél kijk. Vrienden en familie hebben verdriet, maar vinden troost in de wetenschap dat iemand gelukkig was en voor het leven ging.

Het is wat het is: leegte

Maar Dyon wil en kan niet. Hij was sinds de middelbare school vergroeid met Charmayne en is duidelijk nog een ledemaat kwijt. Hem zie je met mat gezicht thuis typen aan zijn verhaal over die reis. Charmaynes jeugd- en hartsvriendin Denise gaat wel naar Vietnam. Zij valt stil, en treft de terrasjes en het hotel waar Char en Dyon als laatste waren geweest, afgebroken of dicht aan. Ze spreekt niemand, ontdekt weinig. Eenzaam. Kon er niet iemand met haar mee?

Tegelijk is het wat het is: leegte. Eerdere seizoenen leken meer voorgeproduceerd, dit keer volgt de camera haar als in een reportage om haar gevoel onmiddellijk en eerlijk vast te leggen, aangevuld met muziek van Charmaynes playlist, filmpjes en foto’s.

Dyon vertelt thuis een hartverscheurend verhaal over haar dood. Geen afgrond of motorongeluk; ze werden samen onwel. Zij viel op de grond, en lag zo achteraf gezien in de grootste dosis koolmonoxide. In het ziekenhuis bezochten mensen van deceased control hem. “Je weet dat je vriendin een uur geleden is overleden?” Het lichaam werd dagenlang niet vrijgegeven, hij vermoedt omdat de hoteleigenaar en politie in samenspel met het ziekenhuis hem een formulier met ‘doodsoorzaak onbekend’ wilden laten tekenen.

Een lastige aflevering. Tussen de stralende reisvideo’s en die gitzwarte dood zijn weinig grijstinten opgekomen, ik weet niet of de trip enige vrede heeft gebracht. De aflevering van volgende week is een heel ander verhaal, waarin Rutger van Diermen zijn overleden broer Dion achterna reist naar Californië, en een zoektocht beleeft in fysieke én innerlijke zin. Hij deelt zijn twijfels over de mentale gesteldheid van Dion, hij spreekt Dions Amerikaanse weduwe, en maakt een eerbetoon waarin hij het complete beeld van zijn broers leven wil tonen. Ook zijn strijd. Het is open en knap. Net zo knap als Dyon en Denise overigens. De dood komt uiteindelijk bij iedereen anders aan.

Vijf keer per week schrijven Renate van der Bas en Maaike Bos columns over televisie.