Wat moeten we zien in Hattem?
Bent u in Hattem en ziet u wapperende koeienoren? Dat is het werk van kunstenares Sibyl Heijnen (1961)
Elke week kiest Trouw de blikvanger in een museum, die je als bezoeker niet mag missen. Vandaag: kunst van koe en kalf.
Wie door de Achterstraat in Hattem loopt, ziet ze hangen aan een draad die hoog over de weg is gespannen. Verderop nog een draad met ... ja, wat zijn het eigenlijk, die wapperende flappen? Je gelooft je ogen even niet, maar het zijn echt koeie-oren. Met deze blikvangers wil kunstenares Sibyl Heijnen (1961) voorbijgangers attenderen op de tentoonstelling ‘Sibyl Heijnen en de koeien van de Hoenwaard’ in het Voerman Museum.
‘Boodschappers’ noemt ze de oren. Het zijn afvalresten uit het slachthuis die ze heeft geprepareerd in haar atelier. In sommige zijn nog tatoeages zichtbaar, in andere zitten gaten van oormerken. De oren fungeren niet alleen als wegwijzers, ze laten volgens Heijnen ook zien hoe we omgaan met dieren. In het museum staan ook kleine glanzende hoefjes. Ze staan er verloren bij, alsof de kalfjes ze onverhoeds hebben achtergelaten. De reacties zijn wisselend. Sommige bezoekers vinden de oren en hoefjes mooi, kwetsbaar of zelfs vertederend, anderen gruwen ervan.
Koeienkunst
Heijnen gebruikt vaker dierlijke materialen als een animistische component in haar werk. Ze vindt het belangrijk dat mensen een ‘ziel’ ervaren in haar kunst. Resten van dieren combineert ze met oude materialen als perkament en bladgoud, maar ook met rubber en hout. Op de tentoonstelling hangen koeiehuiden die ze heeft bewerkt met verf en waarin ze heeft gesneden. Daarbij respecteert ze de natuurlijke tekening en de vlekken, waarmee ze wil laten zien dat elke koe een individu is met een eigen karakter.
De kunstenares uit Almelo is in eigen land minder bekend dan erbuiten. Ze exposeerde onder andere in Japan, de VS, China, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland. Twee jaar geleden was ze met een installatie van dierehuiden aanwezig op de Biënnale van Venetië, de belangrijkste hedendaagse kunstmanifestatie ter wereld.
In Hattem wordt haar werk getoond tegen de achtergrond van de geschiedenis van de Hoenwaard, die eeuwenlang door de boeren werd gebruikt als gezamenlijke weide. Nog altijd is de veeteelt belangrijk in deze streek. De expositie duikt niet alleen in de geschiedenis van dit weidegebied, maar laat ook zien hoe veehouder Jacob van Emst daar nu pioniert met natuurvriendelijk boeren. De boodschap in Heijnens koeienkunst is in de Hoenwaard overgekomen.
Sibyl Heijnen en de koeien van de Hoenwaard, t/m 27 okt. in het Voerman Museum Hattem.
Elke week beschrijft Trouw een kunstwerk of museum dat u niet mag missen. Eerdere afleveringen van ‘Wat moeten we zien in...’ leest u hier.
