Behalve zwemmend kun je ook lopend in een fuik terechtkomen

Vorige week ging de taalrubriek over ‘fuik’. Van oorsprong benoemt dat woord een soort visnet (een visfuik): vissen zwemmen erin en kunnen er vervolgens met geen mogelijkheid meer uit. Nu wordt fuik vaker figuurlijk gebruikt ter aanduiding van een ongewenste toestand (huwelijks-, stikstoffuik) waarin iemand is geraakt. Wie daarin zit, komt er ook niet (gemakkelijk) meer uit, maar taalkundig pas echt interessant is hóé je in zo’n figuurlijke fuik komt. Want ‘zwemmen’ lijkt allang niet meer de enige manier te zijn om erin te komen. Zo was vorige week te horen dat zelfs een strafrechtadvocaat van naam en faam ‘in de criminele fuik kan lopen’.

Is ‘in een fuik lopen’ wel correct, wil een lezer weten.

Afgaande op zo’n 150 recente krantenberichten waarin fuik figuurlijk wordt gebruikt, wordt dat woord inderdaad behoorlijk vaak met ‘lopen’ gecombineerd. Daarnaast blijk je te kunnen ‘vallen in een fuik’, alsof het een valkuil is, en incidenteel wordt er zelfs in een fuik gevlogen. Ook de combinatie ‘in een fuik verstrikt raken’ komt regelmatig voor, kennelijk als variant van ‘in een net verstrikt raken’.

Overigens zijn er ook nog weleens slachtoffers die in zo’n figuurlijke fuik ‘zwemmen’. Zo stond vorige week in een krantenbericht over een onlinemisbruikzaak dat minstens ‘130 meisjes in de fuik van de verdachte waren gezwommen’.

Woordenboek

Het vaakst wordt fuik in de figuurlijke betekenis trouwens gecombineerd met multi-inzetbare werkwoorden van het type ‘terechtkomen’ of ‘(ge)raken’.

Je kunt dus op verschillende manieren ‘in een digitale/criminele fuik’ of ‘in een complotfuik’ geraken, maar in elk geval behalve zwemmend ook lopend. De combinatie ‘in een fuik lopen’ is voor veel taalgebruikers dan ook volkomen acceptabel in de betekenis ‘in een toestand raken waar je niet meer zelfstandig uit komt’. Geen wonder dus dat deze uitdrukking gewoon in het woordenboek staat.