De virtuele theatertour van Ed Struijlaart.

Anderhalvemetersamenleving

Artiesten zien online concerten wel zitten: ‘Het biedt nieuwe mogelijkheden’

De virtuele theatertour van Ed Struijlaart.Beeld Vanessa Hofstra

Digitale popconcerten worden snel professioneler. Artiesten beginnen nu ook kaartjes te verkopen. Wat is er leuk aan, en waar zijn die concerten te vinden?

Rufus Kain

Eefje de Visser ging een muzikaal jaar tegemoet. In januari werd de zangeres geprezen als hoogtepunt van het Groningse festival Noorderslag, én oogstte ze lof met haar vierde ­album, ‘Bitterzoet’. Maar net toen haar albumtour zou losbarsten, kwam alle concerten tot stilstand.

Nu krijgen fans alsnog een kans haar te zien. Donderdag 28 mei begint de kaartverkoop voor een live ‘concertfilm’, die op 3 juli moet plaatsvinden. Een bitterzoet antwoord op de geannuleerde tour? Misschien. Maar de visuele ­aspecten van haar show, zoals licht en choreografie, zouden in een videoregistratie weleens extra goed tot hun recht kunnen komen.

“Online shows zijn niet zomaar een zwak excuus voor fysieke concerten, ze bieden ook nieuwe mogelijkheden,” zegt muzikant Peter van Vleuten. Hij volgt de ontwikkelingen in digitale concerten – ook wel ‘livestreams’ – op de voet. Toen de coronamaatregelen medio maart begonnen, stampte hij de website coronaconcerten.nl uit de grond. Daar kunnen ­muziekliefhebbers terecht voor een (gedeeltelijk) overzicht van livestreams in Nederland.

Niet alles meer gratis

Steeds meer artiesten gebruiken online concerten om contact met hun publiek te houden. Tik ‘quarantine concerts’ in bij Google, en er verschijnen diverse sites met aankomende shows door Beyoncé, Bruce Springsteen, K-popgroep BTS en vele anderen.

In Nederland wil de site Hometour.events een deel van de concerten voor haar rekening nemen, inclusief de bijbehorende verkoop van kaartjes en merchandise. Op 13 mei gaf rapper Akwasi vanuit de Bitterzoet in Amsterdam het eerste Hometour-optreden. Daarnaast organiseert het Rietveld Theater in Delft, waar Spinvis 16 mei stond met zangeres en celliste Saartje van Camp, een reeks livestreams. En op 6 juni treedt de band Di-rect op vanuit de Koninklijke Schouwburg in Den Haag (kaartjes zijn verkrijgbaar vanaf 1 euro).

In het begin was bijna alles gratis te zien, maar de laatste paar weken ziet van Vleuten via Corona Concerten dat shows met kaartverkoop een vlucht nemen. De kwaliteit van van de streams wordt steeds beter.

“Toen de crisis net begon, waren de concerten nog niet erg professioneel. Veel muzikanten streamden vanaf hun telefoon, hun teksten half oplezend. Of ze maakten onderling grapjes, in plaats van zich te gedragen alsof ze voor een publiek zaten. Dat zie je heel snel veranderen. Veel artiesten streamen nu vanuit een studio, het is technisch steeds beter geregeld.”

Eefje de Visser Beeld Lonneke van der Palen
Eefje de VisserBeeld Lonneke van der Palen

Niet dat ieder optreden vlekkeloos verloopt. Afgelopen zondag waren er verbindingsproblemen tijdens een show van meidengroep OG3NE. Ze moesten het concert diezelfde avond nog een keer herhalen.

Maar vraag was er volop: bijna tienduizend mensen kochten voor 3,95 euro een kaartje voor OG3NE. Online hoeft het publiek niet te worden beperkt tot de capaciteit van een zaal. Die tienduizend mensen konden allemaal ‘vooraan’ zitten, en er kon tijdens de show ook met de zangeressen worden gechat.

Bij veel livestreams kunnen fans ook onderling chatten, weet Van Vleuten. “Je kunt virtueel door de muziek heen praten zonder dat ­iemand er last van heeft. En dat allemaal rustig vanuit je eigen huis.”

Eén singer-songwriter wordt door artiesten genoemd als dé pionier op het gebied van ­livestreaming: Ed Struijlaart. Zijn grootste Spotifyhit (bijna 10 miljoen streams) heet ‘Make it on your own’, en die titel blijkt hij de afgelopen maanden waar te maken. Alles, van licht en camera’s tot audiotechniek, regelt hij zelf.

“De eerste zondag van de lockdown ben ik begonnen, met één camera en wat gratis te downloaden software.” Struijlaart was geïnspireerd door gamers, die al jaren online sessies streamen. Hij was onder de indruk van hun hoge beeld- en geluidskwaliteit, en besloot dat hij moest investeren in betere apparatuur. “Dat moest snel, anders miste ik de boot. Nu is bijna alles uitverkocht wereldwijd omdat ­iederéén inmiddels wil streamen.”

Toekomstperspectief

Naar zijn eerste livestream, medio maart, keken tussen de drie- en vierduizend mensen, vertelt de muzikant. Tickets verkocht hij nog niet. “In zo’n korte tijd valt een kaartverkoop niet op te tuigen. Tijdens het optreden konden mensen geld doneren – ik noemde het een virtuele gitaarkoffer. Het voelde in het begin als bedelen, maar het was dat of bij DHL gaan werken.”

Zulke donaties waren tot nu toe het voornaamste verdienmodel van online concerten. Hoewel een enquête van Corona Concerten onder vierduizend muziekliefhebbers aantoonde dat de meeste mensen liever een kaartje kopen dan dat ze doneren, leken vooral minder bekende artiesten te vrezen dat zo’n betaalmuur afschrikt. Soms blijken donaties bovendien lucratiever dan verkoop: Struijlaarts eerste optreden leverde vijftienhonderd euro op.

Sindsdien begon hij een virtuele theatertour. Wanneer de maatregelen vanaf 1 juni versoepelen, ziet hij een combinatie van on- en offline voor zich: “Dat ik op het podium zit voor dertig mensen, terwijl de rest thuis kijkt via een internetverbinding.”

Meer artiesten zien toekomstperspectief in dergelijke hybride concerten. Struijlaart wordt al platgebeld door collega’s. “Iedereen van Danny Vera tot de 3JS vraagt me hoe ik het doe. De industrie is klein en we houden elkaar allemaal in de gaten, meer dan je soms doorhebt.”

Lees ook:

Geen publiek, wel een laptopfeestje

Geen bevrijdingsfestivals dit jaar? Feestvieren via een livestream kan ook. ‘Dit is ook leuk om mee te maken.’

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden