Armin van Buuren wil jonge dj’s waarschuwen: ‘Het is niet alleen knetterhard werken, je betaalt ook op allerlei fronten een hele hoge prijs’

Het leven van top-dj's is luxe én slopend. Armin van Buuren vond het steeds zwaarder worden en raakte overwerkt. Toch staat hij deze week weer vijf keer in de Ziggo Dome voor meer dan 60.000 man. ‘Dit keer doe ik het helemaal anders. Ik ga terug naar mijn gevoel.’

Ontspannen zakt Armin van Buuren (45) neer op een loungeset in zijn Leidse achtertuin. Het gazon oogt nieuw, het zonnetje schijnt op zijn gezicht. De trance-dj is vanmorgen teruggekomen uit Las Vegas, maar toont geen spoor van jetlag. Hij straalt rust uit. “Ja, het gaat weer goed met me. Maar dat is een tijd niet zo geweest. Ik zeg het maar eerlijk: corona was mijn redding.”

Al twintig jaar staat Van Buuren in de top vijf van beste dj’s in de wereld. Voor de pandemie had hij vaste residenties op Ibiza en in Las Vegas. Tussendoor vloog hij de hele wereld over om te draaien op grote festivals in Europa en Azië. “Dat lijkt een prachtig leven, maar je betaalt er ook een hoge prijs voor.”

“Eigenlijk reisde ik mijn eigen staart achterna”, legt Van Buuren uit. “Ik maakte een plaat en die ging ik promoten. Dat was succesvol en dus wilde ik nog meer platen maken. Het was een soort machine. Geweldig, maar ik verloor mezelf uit het oog. En toen kwam corona en stond ik opeens stil. Dat heb ik als heel positief ervaren. Ik kon weer in mijn studio gaan zitten in mijn onderbroek. Én ik kon voor mijn gezin zorgen. Toen kwam er rust.”

Je bent niet de eerste dj in de dance-industrie die zegt dat de druk te hoog is. We kennen de verhalen van Avicii die eraan onderdoor gegaan is en Hardwell die stopte met optreden.

“Hardwell deed wat ik niet durfde, ik vond dat heel stoer. Sinds het overlijden van Avicii is er wel echt iets veranderd in de scene. Langzamerhand beginnen we de donkere kant van het sprookje te zien. Toen ik in 2011 vader werd van Fenna dacht ik: ik heb zoveel successen gehad, ik was vier keer nummer 1 dj wereldwijd geweest, ik heb een waanzinnig mooi bedrijf opgebouwd, ik ga gewoon wat anders doen.

Dus toen maakte ik This is what it feels like, dat meer een popplaat is. En het tegenovergestelde gebeurde, want ik had ineens een wereldwijde hit. Dat is echt iets anders dan een plaatje dat het leuk doet. Ik wist niet wat me overkwam.

Juist op dat moment ontplofte ook de dance-industrie. En niet alleen hier in Europa, maar ook in Amerika. Elektronische dansmuziek verdrong zelfs hiphop, dat was daarvoor ondenkbaar. Clubs in Vegas werden omgebouwd tot danceclubs en elk weekend was er wel een groot festival. En ik ging mee in die slipstream terwijl ik net vader was geworden.”

Dat klinkt ingewikkeld, hoe ging je daarmee om?

“Op dat moment ben ik mijn eigen emoties gaan negeren. Ik had bijvoorbeeld heel erg last van mijn nek en ik kreeg slaapproblemen door al die jetlags. Ik was niet meer de leukste man thuis. En ik ging in mijn eigen sprookje geloven, ik vond bijvoorbeeld dat ik wel een privéjet had verdiend.

Maar dat is helemaal niet de persoon die ik wil zijn. Toen ik met dj-en begon was ik gewoon een rechtenstudentje in Leiden. Ik heb ook braaf mijn studie afgemaakt. Het feit dat mijn ouders die muziek haatten, was voor mij een reden om het juist te gek te vinden. En door dance maakte ik connecties met anderen. Dat was voor mij heel belangrijk, want ik was best een verlegen, teruggetrokken jongen.

De dj’s naar wie ik vroeger keek, dat was rock-’n-roll, drugs en feesten. Maar ik ben eigenlijk gewoon een nerd en een onwijze muziekfreak. Ik heb ook nooit aan drugs gezeten. Ik heb écht nog nooit een xtc-pil geslikt of zelfs maar wiet gerookt. Ik heb zelfs nooit gerookt. Het interesseert me gewoon niet. Ik ben gewoon helemaal lijp van die muziek. En dat is nog steeds zo.”

Begin 2020 maakte je een bustour door Amerika. Dat was een jongensdroom, maar bij het laatste optreden ging het mis.

“Toen ben ik soort van ingestort. Ik kreeg ademhalingsproblemen, pijn op mijn borst. Ik zat helemaal niet lekker in mijn vel, ik was gewoon op. Volgens de huisarts zat ik tegen een burn-out aan.

Het beeld van dj’s is dat ze heel veel geld, succes, luxe en vliegtuigen hebben, en dat ze vooral positiviteit uitstralen. Een beetje een droomwereld. Maar die bestaat helemaal niet. Ik vind het best spannend om dit te vertellen, mijn angst is dat ik word weggezet als zeikerd. ‘Je hebt toch alles?’ En dat is ook zo, ik ben heel dankbaar voor alles wat ik heb gekregen. Maar sinds het overlijden van Avicii weten we ook dat als je succesvol wil zijn in de dance-industrie, je een hoge prijs betaalt.

Je bent de hele dag met niets anders dan dance bezig, je hebt eigenlijk geen privéleven, je zit altijd in een vliegtuig, je hebt jetlags, gedoe met visa. En je hebt het druk, je moet altijd presteren. Zo stond ik gisteren nog voor 60.000 man op een festival en dan mag je maar één uur knallen.

En daarna loop je het podium af en dan is het heel stil. Die eenzaamheid heeft me ook echt gekilled. Je kunt nog zo de connectie zoeken met het publiek, maar als je het podium afloopt, dan ga je naar je hotel en dan valt die deur dicht. Boem. En dan zit je daar alleen, met je hele lijf vol adrenaline en onzekerheid: ‘heb ik het wel goed gedaan?’ En je kunt niet naar huis bellen, want er is een tijdsverschil en iedereen ligt te slapen.

Ik was ook nooit bij verjaardagen van vrienden, ik heb heel veel bruiloften gemist, geboortes van kinderen van vrienden. En omdat je er nooit bent, word je ook minder gebeld. ‘Armin is er toch niet.’ Langzaam werd ik uit het normale leven getrokken. Heel ingewikkeld. Ja, in Vegas ga je hangen met vrienden, en dan is dat je leven. Maar dat is niet het échte leven. Het is heel erg fake.

Daarom vertel ik dit verhaal. Ik wil laten zien wie ik echt ben. En als waarschuwing naar de jongere generatie: het is niet alleen knetterhard werken, maar je betaalt ook op allerlei fronten een hele hoge prijs.”

Toen je begin 2020 aan het eind van je Latijn was, en je net op het punt stond een aantal optredens te schrappen, kwam de eerste lockdown.

“Die kwam echt op het juiste moment. Het was alsof je een stop uit de badkuip trok. Ik heb heel veel gejankt. Ik wilde het echt niet meer.

Toen ben ik dingen gaan doen die niets met muziek te maken hebben. Ik heb mijn vaarbewijs gehaald, ik ging ineens koken, de boodschappen doen, boterhammen smeren voor de kinderen. En ik ging meer sporten en gezond eten, en ik ben helemaal gestopt met alcohol.

En mediteren. Dat is voor mij echt life changing geweest. Ik dacht altijd dat je met mediteren iets moest, maar dat is dus precies verkeerd gedacht. Ik doe het nu elke ochtend, het is mijn vaste ritueel. Eerst help ik de kinderen naar school en dan ga ik in de voorkamer zitten, of hier in de tuin. Dan check ik met mezelf: hoe gaat het nu echt met me?

Zo heb ik geleerd om lief te zijn voor mezelf. En als je lief bent voor jezelf, kun je ook lief zijn voor je omgeving. Ik heb geen last meer van woede en daardoor ook geen ruzies meer. Ik heb veel meer ruimte en rust en ben daardoor een gelukkiger mens.

En zo heb ik ook nee leren zeggen tegen optredens. Ik vraag me tijdens een meditatie af ‘waarom wil ik dit zo graag?’ Het antwoord is vaak niet ‘omdat ik het gaaf vind’, maar omdat ik een promotor wil pleasen, of omdat het goed betaalt. Allemaal redenen die er eigenlijk niet toe zouden moeten doen. Ik zeg nu alleen nog ‘ja’ als ik iets echt leuk vind.”

Was het niet verleidelijk om helemaal te stoppen met optredens en lekker in je onderbroek in je studio te blijven zitten?

“Ik heb inderdaad een tijd met dat idee geleefd. Maar produceren en draaien bestaan niet los van elkaar. Een voetballer kan ook geen wedstrijden spelen zonder te trainen, en hij wil ook niet trainen zonder wedstrijden. Ik moet bij het publiek voelen of de muziek die ik maak werkt. Het komt best vaak voor dat ik in de studio iets bedenk waarvan ik denk: dit is het beste dat ik ooit heb gemaakt. En dan draai ik het in de zaal en er gebeurt niets. Dat is lastig, maar het is ook de schoonheid. Publiek is gewoon heel eerlijk.

Hoe dat precies werkt kan ik niet uitleggen. Een goede set is zoiets als één plus één is drie. Doordat je twee platen achter elkaar draait ontstaat er een soort verhaal, je raakt erdoor in vervoering. Dat heb ik geleerd toen ik ooit hier in Leiden begon in een kleine discotheek. Op een gegeven moment ontstaat er een soort vibe, mensen zitten er lekker in. Maar één verkeerde plaat en die sfeer is weg. Dat is een heel fragiel evenwicht. Het gaat om de hoogte van het geluid, niet te hard, niet te zacht. Of het licht goed staat afgesteld en of er genoeg vrouwen op de dansvloer staan. Dat is echt heel belangrijk; als er alleen maar mannen op de dansvloer staan is het feest heel snel afgelopen.

Ik heb het altijd fascinerend gevonden wat muziek doet met mensen. Ook bijvoorbeeld met mijn vrouw Erika en mijn kinderen. Ik draai regelmatig tijdens het eten muziek waar ik overdag aan heb gewerkt. Vaak is de reactie van mijn kinderen ook wat ik zelf voel. Kinderen zijn gewoon rücksichtslos eerlijk en dat heb ik heel erg nodig: de waarheid.”

Weet je al wat je in Ziggo gaat doen?

“Nog niet precies, maar het ligt wel iets meer vast. Ik kan vast verklappen dat Wrabel komt. Met hem heb ik een song geschreven die gaat over leren om in het hier en nu te zijn.

Daar heb ik veel moeite mee, mijn hoofd staat altijd aan. Ik noem het the monkey mind, het is altijd aan het ouwehoeren. Vaak gedachten waar je niets aan hebt. Ik ben aan het leren om die wat meer van me af te zetten en om me heen te kijken. Zoals nu: de zon schijnt, ik zit in de tuin.

Veel collega’s vonden de rust tijdens corona wel even lekker. Het leven was zo compleet anders, die trein die met 200 kilometer per uur maar doordenderde stond opeens helemaal stil.

Mij heeft het geholpen om mijn grenzen te vinden. Dat heb ik al die jaren heel erg moeilijk gevonden. Omdat ik zó dankbaar was dat ik als rechtenstudentje uit Leiden de hele wereld over mocht, ik wist niet wat me overkwam. En van binnen ben ik eigenlijk nog steeds die jongen.”

Op 2, 3, 4 en 5 juni staat Armin van Buuren in Ziggo Dome met zijn show This Is Me: Feel Again. Op 4 juni doet hij ‘s middags ook een all-ages show: This Is Me: Blah Blah Blah. Voor enkele shows zijn nog kaarten beschikbaar.

Lees ook:

Biograaf Avicii: ‘Zijn verhaal is eigenlijk slechts een symptoom van de ziekte van deze tijd’

Voortdurende prestatiedruk, altijd online en bereikbaar moeten zijn. Niet alleen grote dj’s hebben daar last van, zegt Avicii’s biograaf Måns Mosesson. ‘Heel veel jongeren kampen met dit soort stress.’

Armin van Buuren: Ik ben me kapotgeschrokken dat mijn fans moeten vechten aan het front

De jubileumshow van Armin van Buuren zaterdag in Polen wordt een benefiet-evenement voor Oekraïne. A State of Trance 1000 is omgedoopt tot #danceforukraine. Gelijktijdig is er ook een benefietconcert in Roemenië.