Recensie
Als de koeien staken, geeft de bank niet thuis
Het mysterie van de melkrobots
Regie: Vuc Janic
★★★☆☆
Of het ‘entiteiten’ in de drieduizend jaar oude grafheuvels rond de boerderij zijn die de melkrobots van Johan van Rijthoven verstoren, valt te betwijfelen. De melkveehouder uit Casteren zit al tijden met de handen in het haar en ‘energetisch specialist’ Stef is de zoveelste poging om het mysterie te doorgronden.
Driekwart jaar hebben de melkrobots goed gedraaid, vertelt Van Rijthoven in deze documentaire van Vuc Janic. Toen wilden de koeien de melkrobots niet meer in. Ze werden niet goed leeggemolken, wat leidde tot ontstekingen. De inkomstenderving bedraagt inmiddels ruim 900.000 euro, maar de plaatselijke dealer Coppens en leverancier van de melkrobots DeLaval komen alleen in actie wanneer Van Rijthoven uit wanhoop een kritische tekst op het dak van zijn stal schildert.
Intens verdriet
Het is moeilijk om geen sympathie te voelen voor Van Rijthoven. Hij heeft de beste bedoelingen, hij is de kleine man tegen de grote multinational en heeft intens verdriet over het bedrijf dat kapotgaat en dat hij niet meer aan zijn kinderen kan overdragen.
De documentaire wil dan ook geen objectief verslag zijn van een slepende kwestie. Dit is een tragedie over een man voor wie zijn bedrijf meer is dan een strategie om winst te maken. Het is een manier van werken die innig verstrengeld is met het familieleven. Zoals bij veel boeren. Dat maakt problemen met het bedrijf extra ingrijpend en ondermijnend. Hoe je ook denkt over voedselproductie, één ding is duidelijk: dat banken en leveranciers schaalvergroting en robotisering luidruchtig stimuleren en zelfs afdwingen, maar niet thuis geven als er iets misgaat, is een gotspe.