‘Adieu God’ en adieu verstand in ‘Restaurant Misverstand’

Een interview met minister van justitie Ferd Grapperhaus maandag in ‘Adieu God?’ (EO): dat was raar. De aflevering van Tijs van den Brinks serie over wegdrijven van het geloof was vóór eind augustus opgenomen. In de smetteloos witte bloes zat een heel andere man dan we nu in hem zouden zien.

Vol zelfvertrouwen vertelde hij dat hij vroeger zijn proefwerk maakte met zijn schoolboek op schoot. En meteen werd duidelijk wat hij sinds zijn bruiloft heeft verloren: de onschuld van de kleine overtreding. “Iedereen heeft weleens gelogen”, zei hij. Het is waar: kleine overtredingen maken ons tot mens en iedereen is feilbaar. Maar nu hij na zijn bruiloftsmisser met onvoldoende afstand tussen de mensen, niet meer onaantastbaar is, zou hij het vast ­anders zeggen.

Verlies

Maandag viel me op dat een avond tv kijken ook betekent dat er een stoet mensen aan je voorbij trekt, allemaal met hun eigen verhaal. Een rode draad in die verhalen was hoezeer verlies bij het leven hoort. Grapperhaus vertelde over de dood van zijn vrouw vier jaar geleden. Hij vond het geluk eindelijk terug, maar verloor bij zijn recente bruiloft nu zijn geloofwaardigheid. Die zal hij ook wel terugvinden; het kost alleen tijd.

Bij ‘Op1’ zat ook iemand aan tafel die verlies probeerde op te heffen. De 22-jarige zoon van Antonie Kamerling kwam er zijn boek promoten over zijn zoektocht naar zijn vader. Tien jaar geleden beroofde de blonde ‘Goede Tijden Slechte Tijden’-ster zich van het leven. Merlijn Kamerling, toen twaalf jaar, beschermde zich door alles van zijn vader te vergeten en negeren, tot hij vastliep. Hij moest zijn dood gaan verwerken.

Geur van profiteren

Tja, wat doe je dan als zoon-van, met je bekende moeder Isa Hoes die in 2015 al het boek ‘Toen ik je zag. Mijn leven met Antonie’ schreef? Dan schrijf je het boek ‘Nu ik je zie’. Of nee, je laat het schrijven, door Matthijs Kleyn die eerder zelf de roman ‘Ik zie je’ schreef. Merlijn Kamerling is nog een twintiger, kwetsbaar en naïef, maar hier kleeft zo de geur van profiteren aan dat ik niet weet welk verlies hiermee goedgemaakt wordt.

Nota bene op de commerciële zender SBS6 liet realityserie ‘Restaurant Misverstand’ op een heel pure manier zien wat iets kwijtraken betekent. Johnny de Mol werkt er nu eens niet met mensen met het syndroom van Down (‘Down met Johnny’, ‘SynDROOM’, ‘Hotel SynDROOM’), maar met mensen die beginnend lijden aan alzheimer. Ze verliezen hun hoofd, en ­weten dat vaak nog. In deze Nederlandse ­bewerking van het Britse ‘The Restaurant That Makes Mistakes’ heeft Johnny de Mol de situatie haarfijn in de vingers en schept een sfeer die tegelijk schrijnend, hartverwarmend en nederig makend is.

Deze mensen hebben hun baan al verloren (financieel directeur, ICT’er, politieman) en beseffen tijdens het sinaasappels schillen dat ze de orde in hun hoofd ook definitief verliezen. De Mol en chef-kok Ron Blaauw richten zich liever op wat deze vergeetachtigen nog wel kunnen en troosten hun familie. Blaauw heeft zijn vader met alzheimer vijf jaar lang verzorgd, De Mol is een half jaar ingetrokken bij zijn demente oma. Zij hebben geduld en respect, en Hans, Christa en de anderen mogen in dat restaurant zichzelf zijn, mét de fouten die ze elke dag opnieuw maken. “Het voelt alsof ik een tweede kans heb gekregen”, zegt voormalig CFO Maurice. Dat relativeert toch alles.

Vijf keer per week schrijven Renate van der Bas en Maaike Bos afwisselend columns over televisie.