Zweden neemt afstand van Koerden om Navo-lid te worden

Zweden is na het aantreden van een rechtse regering in Stockholm een nieuw diplomatiek offensief begonnen om de instemming van Turkije te krijgen voor Zweedse toetreding tot de Navo. Minister Tobias Billström van buitenlandse zaken zei zaterdag op de radio dat Zweden zich distantieert van de Syrisch-Koerdische militie YPG en de politieke arm daarvan, de PYD. Turkije eiste al maanden dat Zweden zijn steun staakt aan deze groepen, omdat ze gelieerd zijn aan de Koerdische rebellengroep PKK, die aanslagen pleegt in Turkije.

De belofte van de nieuwe rechtse regering om afstand te nemen van de Koerdische groepen komt vlak voor een bezoek van premier Ulf Kristersson dinsdag aan de Turkse president Recep Tayyip Erdogan in Ankara. “Er is een te nauwe band tussen deze organisaties en de PKK”, aldus buitenlandminister Billström. “Het primaire doel is Zwedens lidmaatschap van de Navo.” De vorige Zweedse regering, van linkse signatuur, was voor haar parlementaire meerderheid afhankelijk van de steun van een pro-Koerdische volksvertegenwoordiger.

Zweden en Finland vroegen Navo-lidmaatschap aan om Russische dreiging

Intussen oefenen ook de Verenigde Staten en andere Navo-bondgenoten steeds meer druk uit op Turkije om in te stemmen met Zweedse toetreding. “Het is tijd om Finland en Zweden als volwaardige lidstaten te verwelkomen”, zei Navo-chef Jens Stoltenberg vorige week bij een bezoek aan Istanbul, waar hij een boottocht over de Bosporus maakte met Erdogan.

In mei vroegen Zweden en Finland vanwege de groeiende Russische dreiging het Navo-lidmaatschap aan. Voor die toetreding is echter instemming nodig van alle dertig bestaande leden. De Turkse regering ergert zich al jaren aan de vrijheid en steun die PKK-aanhangers en Turkse dissidenten genieten in Zweden. Dus stelde Erdogan eisen.

Naast stopzetting van de Zweedse steun voor de Koerden vroeg Erdogan opheffing van Zweedse restricties op wapenleveranties aan Turkije. Ook eiste hij uitlevering van tientallen pro-Koerdische activisten en aanhangers van Fethullah Gülen, een geestelijke die door Ankara verantwoordelijk wordt gehouden voor een couppoging in 2016.

Hongarije moet nog ratificeren

Inmiddels hebben 28 van de 30 Navo-landen toetreding van Zweden en Finland goedgekeurd. Het parlement in het met Rusland flirtende Hongarije moet nog ratificeren, maar de verwachting is dat dit in de komende maanden zal gebeuren.

Of en wanneer Ankara het verzet gaat staken, is nog onduidelijk. Zweden beëindigde in september de beperkingen op wapenexport naar Turkije. En op een Navo-top in juni tekenden Zweden, Finland en Turkije een memorandum over de uitlevering van verdachten. In een democratie zijn zulke uitleveringen echter een zaak van het rechtssysteem, dat onafhankelijk is. Voor zover bekend is tot nu toe slechts één Turk, die werd verdacht van fraude, uitgeleverd. “Je kunt niet zeggen dat alle afgesproken maatregelen zijn uitgevoerd”, klaagde de Turkse buitenlandminister Mevlüt Çavusoglu afgelopen week.

Finnen en Zweden trekken samen op

De Turkse dissidenten en Koerdische activisten in Zweden zijn er al met al niet gerust op. Ook de linkse oppositie in het Scandinavische reageert kritisch op het diplomatieke offensief van de conservatieve premier Kristersson. “De manier waarop de regering omgaat met het Navo-proces is zowel zorgwekkend als verschrikkelijk”, verklaarde Morgan Johansson, de voormalige sociaaldemocratische minister van justitie.

Overigens heeft Turkije eigenlijk weinig bezwaar tegen de Navo-toetreding van Finland. Dat het Finse lidmaatschap toch vertraging oploopt, komt door solidariteit van de twee Scandinavische buurlanden. De Finnen en Zweden hebben besloten bij hun integratie in het bondgenootschap samen op te trekken.

Lees ook:

‘Zweden mag Koerden niet voor de bus gooien om Navo-lidmaatschap’

Zweden is op weg naar het Navo-lidmaatschap. Parlementslid Amineh Kakabaveh vreest dat Zweedse Koerden de dupe worden.

De laatste Navo-loodjes wegen het zwaarst voor Finland en Zweden

De toetreding van Finland en Zweden tot het militaire bondgenootschap Navo leek een kwestie van weken. Turkije blijft de spanning er echter in houden.