Oorlog in Oekraïne
Zelenski’s grote vrees wordt waar - Europa’s oorlogssteun verzwakt
Een half jaar na het begin van de Russische aanval in Oekraïne kost het Zelenski steeds meer moeite om de publieke verontwaardiging van het westen vast te houden. ‘Hij heeft nog een paar maanden, dan zal de westerse publieke opinie omslaan: van de oorlog naar de koopkracht.’
Hij is dankbaar, zo zei Volodomir Zelenski afgelopen maandag. Dankbaar voor die westerse leiders ‘die niet vergeten dat een achtste sanctiepakket nodig zal zijn’. Dat is niet iedereen. Er groeit, weet ook Zelenski, een oorlogsmoeheid in het westen.
Eerder maakte Zelenski zich al zorgen om de dalende aandacht. “Mensen zien deze oorlog op Instagram, op sociale media. Wanneer ze er genoeg van hebben, scrollen ze verder”, zei hij in april tegen het Amerikaanse tijdschrift Time. Hij zei toen dat het zijn persoonlijke missie is om de aandacht voor de oorlog vast te houden en om buitenlandse leiders ervan te overtuigen om zijn land te helpen.
Beide kost hem steeds meer moeite. De oorlog is vandaag precies zes maanden gaande. In het begin dosten de 750 leden van het Europees Parlement zich nog uit in geel en blauw om naar zijn videoboodschap te luisteren, die op alle televisiejournaals te zien was.
Provocerende uitspraken
Nu, op de dag dat de Oekraiënse onafhankelijkheidsdag uit 1991 samenvalt met een half jaar invasie, zijn er ook journaals waar Oekraïne niet in voor komt. Nu moet Zelenski het hebben van provocerende uitspraken – dat geen enkele Rus nog op een toeristenvisum Europa in zou mogen – om nog aandacht te krijgen. Voor likes op Instagram etaleert hij nu de kapot geschoten Russische tanks in de hoofdstraat van Kiev.
Ook in Nederland neemt de aandacht af. Onderzoeksbureau Ipsos constateerde aan het begin van de zomervakantie dat het aandeel Nederlanders dat de Oekraïne-oorlog in zijn top 3 van belangrijkste politieke onderwerpen had staan, was gedaald van één op de drie naar één op de vijf.
Met de afgenomen aandacht verwatert ook de represaillesteun: in april wilde nog 72% van de Nederlanders zware straffen tegen de Russen, in juli de helft. In april was nog 65% van de Nederlanders voor wapenleveranties aan Oekraïne, in juli was dat 47%.
Dan moet de ware krachtproef nog komen, in de winter als het koud is in Europa en de burgers hun gasrekeningen nog verder zien stijgen. Hoeveel van die winters zullen Europeanen blijven geloven dat hun hoge rekeningen de moeite waard zijn? Hoelang nog voordat hun politici zullen gaan pleiten voor onderhandelen met Moskou, voor toegeven aan Poetin?
Politiek denker
De Nederlandse politieke denker Hans Kribbe, die woensdag spreekt op een topconferentie over de Oekraïne-oorlog in het Spaanse Santander, verwacht dat de steun van de publieke opinie al komende winter zal afkalven. “Bij de bevolking zal dan de koopkracht prevaleren”, zegt hij.
Vorige week verscheen er een nieuw onderzoek, uitgevoerd door het Britse YouGov. In Frankrijk en Italië, eerst grote voorstanders, vindt nog maar een derde van de bevolking dat er nog meer sancties tegen Rusland nodig zijn.
“Zelenski heeft nog een paar maanden, daarna zal het verzet tegen de oorlog in Europa gaan toenemen”, voorspelt Kribbe. “Op een gegeven moment zal er een roep ontstaan voor onderhandelingen met Rusland. Dat weet Zelenski ook.”
Dat moment is nog niet aangebroken, dus Zelenski klinkt nog altijd vastberaden. “De blauw-gele vlag van Oekraïne zal weer gaan wapperen boven Cherson”, beloofde Zelenski dinsdag zijn bevolking. “De bezette steden zullen weer Oekraïens zijn, ook de Krim.”
Lees ook:
Rusland is in de armen van China beland, waarschuwt politicoloog Jonathan Holslag
Welke gevolgen heeft een half jaar oorlog op het Europese continent voor de internationale betrekkingen? De kloof tussen Oost- en West-Europa is gegroeid, en Rusland is in de armen van China beland, zegt expert Jonathan Holslag.
