Vredesstichter
Xi laat zien dat Poetin niet alleen op de wereld is
De Chinese president Xi heeft zijn driedaagse bezoek aan Rusland woensdag afgesloten. Grote vraag is nu: gaat hij nog bellen met de Oekraïense president Zelensky?
President Poetin zal zich gesterkt voelen door het bezoek van zijn Chinese ambtgenoot Xi. Deze heeft hem in veel, maar niet in alles zijn zin gegeven.
Met zijn reis heeft Xi bevestigd dat Poetin niet alleen op de wereld is, westerse sancties en een arrestatiebevel van het Internationale Strafhof ICC ten spijt. Xi nodigde Poetin uit ‘zo snel mogelijk’ een tegenbezoek aan Peking te brengen.
China is cruciaal voor Ruslands mogelijkheid om de oorlog tegen Oekraïne voort te zetten. De handel met China staat op recordhoogte, en ondervangt veel schade aan de Russische economie door westerse sancties. Xi en Poetin ondertekenden verdragen voor nog meer economische samenwerking.
Rusland exporteert vooral olie en gas, en importeert Chinese elektronica en consumptiegoederen, van auto’s tot telefoons. China belooft daarvan nog meer te leveren. Poetin zegde steun toe aan Chinese bedrijven die de plek innemen van vertrokken westerse bedrijven.
Een domper voor Moskou is wel dat een – door Rusland fel begeerd – akkoord over nieuwe gaspijpleidingen naar China uitbleef. Een vage verklaring rept slechts van ‘inspanningen’ om het daarover alsnog eens te worden.
Oproep aan de VS
Minder wollig was de rechtstreekse oproep van Xi en Poetin aan de Verenigde Staten, om ‘op te houden met het ondermijnen van de internationale en regionale strategische stabiliteit’. Die taal slaat ook aan in andere delen van de wereld, van India tot Zuid-Afrika tot Brazilië, die minder moeite hebben met de pretenties van Xi en Poetin als hoeders van een nieuwe, rechtvaardiger wereldorde.
Het bezoek gaf Xi gelegenheid zich voor te doen als neutrale bemiddelaar. China is het met Rusland eens dat de VS en de Navo-lidstaten de oorlog in Oekraïne aanjagen met wapenleveranties, die Ruslands veiligheidsbelang aantasten.
Poetin zei dat hij veel ziet in het vredesplan dat China vorige maand presenteerde. Dat bevat veel behartigenswaardige punten, zoals respect voor de territoriale integriteit van landen en voor het internationaal recht. Maar Rusland aanwijzen als agressor of oproepen tot terugtrekking doet Peking niet. ‘Diplomatieke rugdekking’ voor Ruslands agressie, noemde de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Antony Blinken het plan.
Geen ongelimiteerde steun
Maar China’s steun aan Rusland is niet ongelimiteerd. Wapens, of steun aan Russische wapenbedrijven, levert Xi (nog) niet. Poetin prees Xi braaf als vredesstichter, en betoogde dat het Westen en Kiev helaas dwarsliggen.
Maar de Oekraïense president Zelensky heeft zich niet tegen een bemiddelaarsrol van Xi uitgesproken. Hij is wel wijzer, want straks wordt hij aangewezen als de onredelijke partij. En hij kan investeringen uit China, voor de oorlog Oekraïnes voornaamste handelspartner, goed gebruiken bij de wederopbouw.
Al een week gaat het gerucht dat Xi Zelensky wilde bellen na zijn bezoek aan Poetin. Maar dat is nog steeds een gerucht.
Lees ook:
Hoe China profiteert van zijn rol als vredesstichter
Met zijn bezoek aan de Russische president Poetin bezegelt de Chinese president Xi de goede wederzijdse betrekkingen. China profiteert van Poetins isolatie door het Westen.