Wie de rijkste man van India tientallen miljarden lichter maakte

Het stormde deze week op de Indiase beurs. En het stormt daarmee in de Indiase politiek, nu het grootste conglomeraat van het land schudt op zijn grondvesten. De Adani Group verloor de afgelopen week honderd miljard dollar aan beurswaarde. Het persoonlijke fortuin van Gautam Adani, tot vorige week de rijkste man van het land, slonk binnen no time met 60 miljard dollar.

En allemaal omdat zijn zakenimperium vorige week midscheeps werd geraakt door een klein onderzoeksbedrijfje uit New York. Vorige week bracht het activistische Hindenburg Research een rapport naar buiten onder de titel ‘De grootste oplichterij in de geschiedenis van het bedrijfsleven’. In tientallen pagina’s, waar twee jaar aan gewerkt is, wordt uit de doeken gedaan dat het miljardenimperium van Gautam Adani op los zand gebouwd is. Kortgezegd zou Adani gebruik hebben gemaakt van het volledige handboek uit het hoorcollege bedrijfsfraude voor gevorderden: brievenbusfirma’s tot in Mauritius, dubbelende balansen, fraude, witwasserij, belastingontwijking, enzovoorts.

Overal een vinger in de pap

En dat terwijl Gautam Adani (60) geldt als toonbeeld van de Indiase selfmade-man. De (tot vorige week) derde rijkste man ter wereld werd in Gujarat geboren als zoon van een textielkoopman, en maakte zijn school nooit af. Hij begon zijn werkende carrière als diamantsorteerder, maar stak al snel over naar heel veel andere sectoren. Halverwege de jaren tachtig begon hij zijn eerste bedrijf, dat plastic grondstoffen importeerde. Gestaag bouwde Adani zijn bedrijf de afgelopen dertig jaar via investeringen, overnames en fusies uit tot het grootste conglomeraat van India.

Inmiddels zijn er weinig smaken te bedenken waarmee Adani níet zijn bordje heeft vol geschept. Hij bezit verschillende havens, ook buiten India, hij is eigenaar van energiecentrales en zonneparken, en heeft een meerderheidsaandeel in het vliegveld van Mumbai. Hij is actief in media en mijnbouw, en in zijn pakhuizen bevindt zich dertig procent van de graanopslag van heel India, zo zette The Economist op een rijtje. De Adani Group was met een winst van 25 miljard dollar vorig jaar goed voor bijna 1 procent van het totale bruto binnenlands product van India.

Een flinke vis voor een klein New Yorks onderzoeksbedrijfje waar tot voor kort weinigen van zullen hebben gehoord. Toch heeft Hindenburg Research inmiddels een reputatie opgebouwd in het doorprikken van ongefundeerde beurshypes, vaak in niet malse bewoordingen.

Vernoemd naar de befaamde zeppelin

Zo omschreef het een Chinees metaalbedrijf eens als een ‘zombiebedrijf’, noemde het een Amerikaanse overheidsdeal voor Covid-tests met een bedrijf dat geleid werd door een veroordeelde verkrachter als ‘complete nep’, en torpedeerde het een samenwerking tussen General Motors en de startup Nikola, toen Hindenburg kon aantonen dat Nikola helemaal niet zoveel wist van elektrische auto’s als het zei dat het deed.

Niet voor niets heeft het onderzoeksbedrijf zichzelf vernoemd naar de befaamde zeppelin: volgens oprichter Nathan Anderson werd de ramp met de Hindenburg in 1937 veroorzaakt door menselijk handelen, een ramp die dan ook te voorkomen was geweest.

De Adani Group ontkent in alle toonaarden iets misdaan te hebben en heeft inmiddels een meer dan 400 pagina’s tellende uitleg gepubliceerd waarin het spreekt van ‘een aanval op India’. De hoofdadvocaat van Adani spreekt van ‘kwaadaardige sabotage’, waarbij nooit een poging tot wederhoor zou zijn gedaan. Het zou Hindenburg er alleen om gaan er zelf flink aan te verdienen.

Persoonlijke vriend van Modi

Daarmee mikt Adani op het controversiële verdienmodel van bedrijfjes als Hindenburg, dat short ging op aandelen van enkele van Adani’s bedrijven. Ofwel, het speculeerde op koersval, even voordat het vernietigende rapport naar buiten werd gebracht. Een manier die Anderson altijd heeft verdedigt. Geld is niet dom: een rapport alleen zal nooit een beursgenoteerd bedrijf ten val brengen. Dat gebeurt alleen als dat rapport wordt geloofd door investeerders – ofwel, als er inderdaad écht iets niet klopt.

Zorgen waren er namelijk al langer om de ondoorzichtige bedrijfsstructuur van de Adani Group, en de nauwe banden met de Indiase regeringspartij BJP en de premier van India, Narendra Modi, een persoonlijke vriend van Gautam Adani. Het zorgde deze week dan ook voor fel debat in het Indiase parlement. De oppositie roept luidkeels om onderzoek naar Adani, de regeringspartij eist juist van de Amerikaanse beurswaakhond dat die een onderzoek instelt naar Hindenburg Research.

Hindenburg maakt zich totaal geen zorgen en ziet een eventuele rechtsgang met vertrouwen tegemoet. “Laten we duidelijk zijn”, schreef Hindenburg: “We geloven dat India een levendige democratie is met een opwindende toekomst. We geloven alleen dat juist die toekomst wordt tegengehouden door de Adani Group, die systematisch het land plundert.”

Lees ook:

Bondgenoot Modi aast op laatste onafhankelijke tv-station India

De laatste onafhankelijke nieuwszender van India dreigt in handen te komen van de rijkste man van India. Uit protest diende de bekendste presentator van de zender zijn ontslag in.