Weer geen meerderheid voor Netanyahu: wat gaat hij nu doen?

Voor de derde keer in een jaar haalde premier Netanyahu nét niet genoeg zetels voor een meerderheid in de Knesset, het Israëlische parlement. De komende weken zal het rechtse Likud, de partij van de premier, de ­coalitiebesprekingen leiden.

Hoewel de onderhandelingen de vorige keren mislukten, moet het nu echt gebeuren. “Om de benodigde meerderheid van 61 zetels te behalen, hoeft Netanyahu slechts twee extra zetels te verzamelen”, zegt Bart Wallet, historicus aan de VU en UvA. “Daarvoor heeft hij 28 dagen de tijd.”

Het Israëlische politieke landschap is bont. “Er zijn Arabische partijen, ultra-orthodoxe, seculiere en nationalistische partijen”, zegt Wallet. “Op dit moment zijn er op links en op rechts bondgenootschappen gevormd om de kans op een coalitie te vergroten.” Netanyahu leidt zo’n coalitie op rechts, maar moet gaan onderhan­delen om de laatste paar zetels voor zijn regering te verzamelen.

Hoe gaat hij dat doen? De historicus verwacht dat Netanyahu eerst met Avigdor Lieberman aan tafel schuift. “Hij leidt Israël Ons Huis, een seculiere rechtse partij”, zegt Wallet. Eerder mislukten de onderhandelingen met die partij, onder meer over de vraag of orthodoxe jongeren ook in het leger moeten. Historicus Wallet: “De Israëlische dienstplicht geldt nu niet voor orthodoxe jongeren, maar Lieberman wil dat veranderen. Dat was voorheen een dealbreaker, maar de druk om toe te geven, is nu veel ­hoger.”

Optie twee: parlementsleden van een concurrerende partij verleiden over te stappen

Als dat niet lukt, heeft Netanyahu een tweede optie, volgens de historicus. “De premier heeft slechts twee zetels extra nodig. Hij kan parlementsleden van een concurrerende partij verleiden over te stappen naar zijn Likud, bijvoorbeeld van concurrent Blauw en Wit.” Ideologisch staat die centrumpartij dichtbij Likud. “De leider van Blauw en Wit, Benjamin Gantz, heeft echter een grote hekel aan Netanyahu”, zegt Wallet. “Als het de premier lukt twee parlements­leden van hem los te weken, is dat een grote nederlaag voor Gantz.”

Wat deze coalitie-onderhandelingne nog opvallender maakt: over twee weken komt Netanyahu voor de rechter op verdenking van corruptie. “Toch lijkt dat hem bij deze verkiezingen niet te hebben geschaad”, zegt de historicus. “Netanyahu is een ouwe vos. Hij presenteert zichzelf als een staatsman voor Israëls belangen en veel mensen steunen dat.”

Als het Netanyahu niet lukt een coalitie te vormen, komen er nogmaals verkiezingen: de vierde in een jaar. Wallet acht de kans daarop klein. “Nóg een keer verkiezingen houden, kun je het Israëlische publiek niet meer uitleggen. Iedereen kijkt nu naar Netanyahu: hij moet al zijn politieke talent in de strijd gooien om een doorbraak te behalen.”

Lees ook:

Aanklachten of niet, Netanyahu is voorlopig nog niet weg

Premier Netanyahu moet zich verdedigen tegen verschillende aanklachten. Toch ziet hij voorlopig nog kans om in de politiek te overleven.