Oorlog in Oekraïne

Waarop richt Rusland zijn lente-offensief?

Een Oekraïense artillerie-eenheid vuurt op Russische posities bij Bachmoet, dat al maandenlang brandpunt is van strijd. Beeld Getty Images
Een Oekraïense artillerie-eenheid vuurt op Russische posities bij Bachmoet, dat al maandenlang brandpunt is van strijd.Beeld Getty Images

Rusland bereidt een lente-offensief voor, waarschuwen Oekraïense politici en westerse experts. Of is dat offensief al begonnen?

Eric Brassem

Tegen 24 februari gaat het gebeuren, als de Russische grootschalige invasie een jaar oud is. Dan begint Rusland aan zijn lente-offensief, zei de Oekraïense minister van defensie Oleksii Reznikov zondag. “Hun droom is om de landcorridor naar de Krim uit te breiden om hun aanvoerlijnen zeker te stellen”, zei hij. “Daarom liggen de voornaamste risico’s in het oosten en zuiden, en pas daarna in het noorden.”

De Russen hebben haast. Oekraïne kan de komende maanden rekenen op nieuwe westerse zware wapens, waarmee het hoopt op termijn door het Russische front te kunnen breken. Levering, training en inpassing in de Oekraïense strijdkrachten kan nog weken of (in het geval van Leopardtanks) maanden duren, dus de eerste klap is voor Rusland een daalder waard.

Haastige spoed is de Russen eerder zuur opgebroken. De Oekraïners doen er volgens sommige analisten verstandig aan nieuwe aanvallen te ‘absorberen’, zoals dat heet. Maar bloedig belooft het ook te worden als Oekraïne eventuele eigen aanvalsplannen opschort.

Korter front, meer militairen

Dat de Russen sinds maart veel bezet terrein hebben verloren levert ze ook een voordeel op: ze kunnen zich concentreren op een korter front en een kleiner gebied. En dat met meer manschappen. Volgens Oekraïne heeft Rusland nu zo’n 320.000 militairen in Oekraïne – dubbel zoveel als aan het begin van de invasie.

Dat cijfer is volgens sommigen te hoog, maar niemand die het zeker weet, en datzelfde geldt voor het aantal van 150.000 Russische gemobiliseerden in training. De legereenheden zijn nog steeds matig bewapend en slecht georganiseerd, maar sinds de terugtrekking uit Cherson in november is er wel iets meer lijn in gekomen.

Moskou wil koste wat het kost de hele provincie Donetsk innemen, stelt het Britse ministerie van defensie op Twitter. Eigenlijk doet Rusland al sinds vorige maand verwoede pogingen, maar het front kruipt hooguit honderden meters per week vooruit. Voor doorbraken ontbreekt het de Russen aan munitie en mobiele eenheden. Maar politiek en leger blijven ‘onrealistische doelen eisen van onderbemande en onervaren eenheden’, aldus de Britten.

De ‘bevrijding’ van de Donbas (de provincies Donetsk en Loehansk) is eerste prioriteit, zo verklaarde Poetin na de aftocht in Noord-Oekraïne. Dat was vorig voorjaar, maar sindsdien heeft Oekraïne, ondanks Russische aanvallen, in Donetsk nog steeds zo’n tienduizend vierkante kilometer stevig in handen.

null Beeld Bart Friso
Beeld Bart Friso

Opgeven is geen optie

Terrein verloren de Oekraïners de afgelopen weken wel rond Bachmoet, dat in de Russische tang zit. Duizenden militairen zijn er gesneuveld; volgens Kiev meer Russen dan Oekraïners, maar betrouwbare aantallen ontbreken. Na Bachmoet lonken de grotere steden Kramatorsk en Slovjansk, maar Oekraïne heeft zich onderweg daarheen zwaar ingegraven. Opgeven van het verwoeste stadje is geen optie, dat succes gunt Kiev Moskou niet.

De Russen vallen ook zwaar aan bij Vuhledar, waar ze in november al eens hun tanden op stukgebeten hebben, en Avdyvka. Vandaar beschieten de Oekraïners wegen en spoorlijnen, die Rusland gebruikt voor militaire transporten tussen Oost-Oekraïens bezet gebied en de Krim. Oekraïne beschikt over Himarsinstallaties voor geleide raketten waarmee ze Russische doelen 75 kilometer in bezet gebied raken. De Russische aanvoer wordt nog penibeler als Oekraïne de beloofde ‘Ground-Launched Small Diameter Bombs’ krijgt, die twee keer zo ver reiken.

En Charkiv? En Kiev?

Ook in Loehansk, dat anders dan Donetsk bijna geheel in Russische handen is, woedt al weken een uitputtingsslag in de buurt van Kreminna en Svatove. Ook daar is het wachten op verdere intensivering. “We zien meer en meer reservetroepen en materieel binnengebracht worden”, zegt gouverneur Serhy Haidai.

Niemand kan het uitsluiten, maar weinigen verwachten dat Rusland zich nog een keer zal wagen aan een grootschalige aanval op Charkiv, Oekraïnes tweede stad, die eerdere pogingen tot inname heeft afgeslagen. Nog onwaarschijnlijker is een hernieuwde mars op de stad die voor Rusland natuurlijk wel de hoofdprijs blijft: Kiev. Dat zou moeten gebeuren vanuit Belarus, maar aantallen troepen die daarvoor nodig zijn ontbreken daar vooralsnog.

Lees ook:

In frontstad Bachmoet explodeert granaat na granaat. ‘Hoe lang het me lukt hier te overleven weet ik niet’

De stad Bachmoet is het toneel van de hevigste slag van de oorlog. De stad zélf is de frontlinie, terwijl er nog enkele duizenden mensen wonen. Geraakt worden of niet: het lijkt een loterij.

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden