Pandemie
VS naderen de mijlpaal van 1 miljoen coronadoden – en blijven net zo verdeeld over het virus
De VS naderen de mijlpaal van 1 miljoen coronadoden, en dat aantal blijft groeien. Maar het is de vraag hoeveel geld er binnenkort nog is voor de bestrijding van het virus.
Een goede twee jaar geleden, in april 2020, zorgde Anthony Fauci voor opschudding met een voorspelling. Eigenlijk wilde de onderzoeker die het gezicht was geworden van de Amerikaanse coronabestrijding niet te veel tijd verspillen met onzekere modellen over de toekomst, en gewoon de zichtbare crisis die zich voor zijn ogen ontvouwde bestrijden, zo vertelde hij aan een tv-interviewer. Maar goed, als die per se een antwoord wilde: een scenario waarin het nieuwe coronavirus 100.000 à 200.000 Amerikanen het leven zou kosten was niet onrealistisch.
Meer dan 2 miljoen coronadoden in Europa
Het aantal mensen dat in Europa aan de gevolgen van het coronavirus is overleden, is de 2 miljoen gepasseerd. De Wereldgezondheidsorganisatie WHO heeft dat donderdag bekendgemaakt en spreekt van een “rampzalige mijlpaal”. De WHO rekent 53 landen bij Europa, waaronder ook enkele die (deels) in Azië liggen, zoals Rusland, Turkmenistan en Oezbekistan. (ANP)
Fauci werd daarna als alarmist weggehoond door mensen uit de omgeving van toenmalig president Trump. Terwijl hij nog wel had benadrukt dat hij niet eens meeging met het worstcasescenario dat de modelleurs voorspiegelden, waarin misschien wel 1 à 2 miljoen doden zouden vallen. “Dat is bijna zeker te hoog. Het is niet onmogelijk, maar heel, heel onwaarschijnlijk”, zei Fauci.
VS in absolute aantallen het hardst getroffen
Op vrijdag of ergens dit weekend bereikt Amerika dan toch die onvoorstelbaar geachte mijlpaal van 1 miljoen coronadoden, volgens de tellingen van Johns Hopkins University – op donderdagmiddag stond de teller op ruim 999.000 doden. Met alle voorbehouden die je bij zo’n exact getal moet maken: er zijn verschillende berekeningen van verschillende instituten, en in het begin van de pandemie waren er in de VS te weinig tests, en konden coviddiagnoses vaak niet gesteld worden.
Die laatste situatie duurt in veel arme landen nog altijd voort, wat een internationale vergelijking moeilijk maakt. Duidelijk is wel dat de VS met hun miljoen doden in absolute aantallen veruit het meest getroffen land ter wereld zijn. Wereldwijd vielen tot nu toe ruim 6 miljoen als zodanig geregistreerde coronadoden, al schat de Wereldgezondheidsorganisatie dat het werkelijke aantal meer dan 15 miljoen bedraagt. Ook relatief hield het coronavirus in de VS harder huis dan in veel andere westerse landen. In de afgelopen twee jaar stierven 3 op de 1000 Amerikanen aan covid, in buurland Canada lag dat aantal met 1 op de 1000 beduidend lager.
Dat zelfs de destijds als alarmistisch afgeschilderde Fauci achteraf nog veel te voorzichtig bleef, heeft er niet toe geleid dat Amerikanen zich alsnog eensgezind achter zijn adviezen hebben geschaard. Integendeel, de polarisatie die de pandemie overal teweegbracht, lijkt in Amerika nog heftiger dan elders.
Zo verijdelde de FBI eind 2020 een complot om Gretchen Whitmer, de gouverneur van Michigan, te ontvoeren, vanwege het strikte coronabeleid dat ze voorstond. In de VS, het eerste land waar vaccins massaal beschikbaar waren, ligt de vaccinatiegraad nog altijd lager dan in vergelijkbare landen. Ook de voorstanders van een streng coronabeleid gaan in de VS verder dan elders. In de dagelijkse omgang is het voor velen van hen gebruikelijk om bij een eerste ontmoeting met een onbekende naar iemands vaccinatiestatus te informeren. Op veel kinderdagverblijven moesten zelfs peuters van twee jaar oud mondkapjes op.
‘We moeten niet afstompen’, waarschuwde Biden
Terwijl de meeste van zulke strenge maatregelen na de heftige omikrongolf van begin dit jaar geleidelijk zijn afgeschaft, vreest de regering-Biden inmiddels dat straks ook wat basalere coronamaatregelen in gevaar komen, als het geld op is voor testen, vaccineren en behandelen. In maart vroeg Biden aan het Congres om ruim 22 miljard dollar, maar die heeft hij tot nu toe niet gekregen. “Als natie moeten we niet afstompen”, zei Biden op donderdag in een statement waarin hij stilstond bij de miljoenste coviddode, en waarin hij een hernieuwd beroep deed op volksvertegenwoordigers.
Maar zijn waarschuwingen over afstomping ten spijt: ook Biden zelf lijkt met zijn hoofd dezer dagen meer bij Oekraïne dan bij covid. Aanvankelijk had hij tientallen miljarden aan het Congres gevraagd om die twee crisissen tegelijk te bestrijden. Toen de Republikeinen dat dreigden te blokkeren, werd de covidhulp tot nader order geparkeerd om de miljarden voor Oekraïne niet in gevaar te brengen. Op de internationale covidtop die Biden op donderdag toesprak, kon hij niet zoals bij de vorige top voor Sinterklaas spelen: zijn geld voor internationale hulp is op.
Sommige experts zijn bang dat Amerika niet goed voorbereid is, mocht zich in het najaar een nieuwe golf aandienen. Op dit moment sterven in Amerika nog ruim 2000 mensen per week aan covid – bij 1 miljoen slachtoffers zal het sowieso niet blijven.
Tijd voor een covidmonument?
De afgelopen tijd werden in allerlei Amerikaanse steden gedenkplaatsen opgericht voor de slachtoffers van covid. Die hadden allemaal een tijdelijk karakter. Nu de miljoenste dode te betreuren valt, klinkt de discussie over een permanent, landelijk covidmonument voor de slachtoffers steeds luider. De National Mall in Washington wordt daarbij genoemd als mogelijke locatie, al moet er volgens de letter der wet 25 jaar gewacht worden voor je daar iets officieel mag gedenken.
Daniel Libeskind, de sterarchitect die bekend is van veel Holocaust-gedenktekens, is een van de mensen die zich in die discussies mengt. “We hebben niet de luxe om te wachten”, zei hij. “Er is urgentie omdat de mensen er nu mee bezig zijn. Hun herinneringen vormen een vuur dat in hun harten brandt”
Lees ook:
Het rigoureuze zero-covidbeleid van China begint steeds meer moeite te kosten
Bijna twintig miljoen mensen testte Peking in een week tijd op het coronavirus, en dat is nét niet de hele stad. Het is een standaardelement van het zero-covid-beleid, waar China nog altijd aan vasthoudt.
