Voorzichtige Turkse toenadering tot Assad, ondanks geweld aan de grens

Het rommelt weer in het grensgebied tussen Turkije en Syrië, tot grote ongerustheid van de Verenigde Staten. De woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken, Ned Price, zegt ‘ernstig bezorgd’ te zijn over de recente opleving van geweld tussen de verschillende partijen die actief zijn in het gebied.

De laatste week zijn naar schatting zeker negentien burgers en drie Syrische regeringssoldaten omgekomen bij aanvallen over en weer tussen Turkse troepen die actief zijn in Syrië, de grotendeels Koerdische Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF) die gesteund worden door de VS, en het Syrische regeringsleger.

Een van de aanvallen was op een markt in de stad Al-Bab, die in handen is van milities gesteund door Turkije, waar vijftien mensen werden gedood. Vermoedelijk was het een represaille op een Turkse aanval enkele dagen eerder waarbij drie Syrische soldaten omkwamen. Bij een derde aanval vorige week kwamen vier meisjes om die aan het volleyballen waren in Shammoka, dat onder controle staat van de SDF. Koerdische autoriteiten houden Turkije verantwoordelijk.

‘Dief’, ‘tiran’ en ‘terrorist’

De vraag is of het geweld verder zal toenemen. Zo dreigt de Turkse president Recep Tayyip Erdogan al maanden met een militaire operatie in het noorden van Syrië – iets wat Turkije sinds 2016 al drie keer eerder heeft gedaan – om de SDF terug te dringen.

Of het zo ver zal komen moet blijken; de afgelopen weken lijkt de Turkse regering voorzichtig toenadering te zoeken tot de Syrische regering, die de laatste tijd juist steeds meer samenwerkt met de SDF. Maar Damascus kan er ook voor kiezen om in te zetten op samenwerking met Turkije om de SDF aan de kant te schuiven en het noordoosten van het land zo weer in handen te krijgen.

Erdogan weidde uit over een mogelijke toenadering tot de Syrische president Bashar al-Assad tijdens een persconferentie vorige week. “De politieke dialoog of diplomatie tussen twee staten kan niet zomaar worden opgeheven”, zei hij. “Het is voor ons geen kwestie of Assad verslagen moet worden of niet.” Voorzichtige woorden, maar het is een duidelijk verschil met hoe de Turkse president Assad eerder omschreef als ‘dief’, ‘tiran’ en ‘terrorist’. In een emotionele toespraak eiste hij zelfs eens dat “zijn heerschappij ten einde moet komen”.

Anti-vluchtelingensentiment onder de bevolking

De Turkse minister van buitenlandse zaken, Mevlut Cavusoglu, kwam dinsdag met verdere verzachtende woorden; volgens hem stelt Turkije ‘geen voorwaarden’ aan een dialoog met de Syrische regering, en moeten gesprekken ‘doelgericht’ zijn. “Mensen moeten weer kunnen terugkeren”, zei hij.

Turkije vangt momenteel 3,7 miljoen Syrische vluchtelingen op, een aantal dat Erdogan – met het groeiende anti-vluchtelingensentiment onder de bevolking en de verkiezingen van volgend jaar in het hoofd – het liefst snel wil terugdringen.

Lees ook:

Syrische vluchtelingen zijn de zondebok in Turkse grensplaats Reyhanli

Turkije vangt 4 miljoen vluchtelingen op, waarvan er 3,7 miljoen afkomstig zijn uit Syrië. In de Turkse grensstad Reyhanli wonen meer Syriërs dan Turken, en dat zorgt voor toenemende spanningen.

Turkse aanval in Syrië moet Koerden breken

De Turkse president Erdogan is eerder dan gedacht begonnen met het binnenvallen van Syrië. De Amerikanen waren niet van tevoren ingelicht.