Voormalig Eta-leden op de kieslijst, dat rijt oude wonden open

De Baskische politieke partij EH Bildu heeft 44 oud-leden van terreurgroep Eta op haar lijst gezet. Dat leidt tot verontwaardiging bij andere Spaanse politici.

Het is bijna twaalf jaar geleden dat de Baskische terreurgroep Eta definitief de wapens neerlegde. Intussen is Baskenland internationaal dan ook steeds meer bekend om heel andere dingen dan terrorisme: restaurants met Michelinsterren, hippe surfstranden en de ruige kust. Maar de pijn zit diep, zo bleek toen de Baskische politieke partij EH Bildu 44 oud-Eta-leden op de kieslijst zette voor de aanstaande regionale verkiezingen.

Dat zeven van hen bloed aan hun handen hebben – ze hebben vastgezeten voor aanslagen – valt al helemaal verkeerd. “Sommige dingen zijn misschien legaal, maar niet fatsoenlijk”, was de reactie van premier Pedro Sánchez. Hij sprak zijn hoop uit dat de ex-terroristen zich in plaats van met politiek met berouw bezighouden en hun excuses aanbieden, “voor de pijn die zij hebben veroorzaakt tijdens die harde en moeilijke jaren van de Eta”.

Spaanse politici op rechts zien in de affaire aanleiding om beschuldigend te wijzen naar premier Pedro Sánchez, die zij bij de landelijke verkiezingen later dit jaar van de troon willen stoten. Sánchez zou de voormalige strijders hebben aangemoedigd met zijn milde opstelling ten opzichte van partijen die onafhankelijkheid voor Baskenland en Catalonië nastreven, partijen die ook zijn linkse regering steunen.

De partij zelf staat geen terreur voor

Vanuit de centrumrechtse Partido Popular tot aan populistisch-rechts Vox gaan er stemmen op om partij EH Bildu volledig te verbieden – wat niet mogelijk is, aangezien de partij zelf geen terreur voorstaat. Intussen vragen nabestaanden van terreurslachtoffers de rechtse partijen om hier niet ook nog eens smakeloos politieke winst uit proberen te halen.

Na dagen van ophef trokken de zeven voor aanslagen veroordeelde kandidaten zich terug, maar de rest van de verkiesbare oud-Eta-leden niet. Zij beweren dat velen van hen veroordeeld zijn toen de Spaanse staat met een al te breed sleepnet iedereen die maar enigszins dezelfde politieke idealen nastreefde als Eta veroordeelde. Maar ook onder hen zijn veroordelingen voor verijdelde of mislukte aanslagen te vinden.

De situatie legt pijnlijk bloot hoe weinig schaamte de oud-terroristen voelen over hun daden, zo schreef columnist Juan Claudio de Ramón in de op rechtse leest geschoeide krant El Mundo. ‘In het algemeen was en is de Spaanse democratie niet in staat om van de terroristen of hun politieke afgevaardigden een schuldgevoel of berouw te eisen. In een moreel gezond land zouden de moordenaars zich klein maken, niet hun slachtoffers.’

Lees ook:

De Eta is opgeheven, maar in Baskenland is de onafhankelijkheidsdroom nog springlevend

Precies tien jaar geleden zwoer de Baskische afscheidingsbeweging Eta het geweld af, dat zeker 845 mensen het leven kostte. Niet lang daarna hief ze zich op. Maar de herinnering leeft voort. En Baskenland wil zich nog altijd afscheiden.