Voorbarig of niet, Poetin verwelkomt ‘bevrijding’ Bachmoet

Bachmoet is volledig onder Russische controle. Dat was wat zaterdag Jevgeni Prigozjin zei, de baas van huurlingenleger Wagner, dat een grote rol speelt bij de negen maanden durende, iconische strijd rond de Oost-Oekraïense stad.

Als Prigozjins bewering zou kloppen, dan was de Russische inname ruim later dan de Russische president Vladimir Poetin had gehoopt: 9 mei – de dag waarop Rusland de overwinning op nazi-Duitsland viert – was de deadline. Want de president zit ernstig verlegen om een succesje in Oekraïne.

Opmerkelijke lof voor Wagner

Poetin feliciteerde zondag zijn leger én Wagner ruimhartig met de ‘bevrijding’ van de stad. ‘Al degenen die zichzelf hebben onderscheiden zullen staatsmedailles krijgen’, zo stond in Poetins verklaring.

De expliciete presidentiële lof voor Wagner is opmerkelijk: Wagnerbaas Prigozjin heeft vaak getierd over tegenwerking van het reguliere leger en de defensietop. Dat deed hij op zo’n grofgebekte wijze dat het volgens veel speculaties spoedig slecht met hem zou aflopen.

Maar de felicitaties zijn voorbarig. Het verhaal over de val van Bachmoet klopt niet, zo stelden diverse Oekraïense autoriteiten dit weekeinde. In het westen van de stad zou het Oekraïense leger nog een woonwijk en enkele fabrieken bezet houden. Dat is ‘een onbeduidend deel van Bachmoet’, erkende de Oekraïense commandant van de grondtroepen, Oleksander Syrsky, zondag. Maar: “Dat geeft ons de gelegenheid om de stad in te gaan als de situatie verandert, en dat zal zeker gebeuren”.

Stad voor de helft door Oekraïense troepen omsingeld

Zaterdag was verwarring ontstaan over de woorden van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky, die in de Japanse stad Hiroshima de G7-top bijwoonde. Hij kreeg tijdens een persbijeenkomst in één teug twee vragen: of Bachmoet nog onder Oekraïense controle stond, en of de Russen de stad hadden ingenomen. “Ik denk het niet”, zei Zelensky. Veel media legden dat uit als erkenning dat Oekraïne de stad verloren had, terwijl Zelensky volgens zijn woordvoerders juist bedoelde dat de Russen de stad niet hadden ingenomen.

De toestand in de stad is niet onafhankelijk verifieerbaar, maar vast staat dat Oekraïense troepen ten noorden en ten zuiden van de stad de afgelopen tien dagen terrein hebben veroverd. Ze hebben nu de stad voor de helft omsingeld. In The New York Times legde een Oekraïense commandant uit dat die successen mogelijk waren door zwaktes in de Russische verdediging, toen Wagnertroepen daar posities overdroegen aan het reguliere Russische leger.

Morele opsteker voor Rusland

Prigozjin zegt dat hij donderdag al zijn huurlingen terugtrekt en de stad overdraagt aan het Russische leger. Dat is mogelijk grootspraak, want de Wagnertroepen zijn voor hun transport afhankelijk van het leger. Maar zo’n overdracht zou kansen bieden voor het Oekraïense leger, dat zich opmaakt voor een tegenoffensief. Waar dat zal plaatsvinden is niet bekend, maar Bachmoet is een van de opties.

Een Russische inname van Bachmoet zou wel een morele opsteker voor Moskou zijn, maar ook een pyrrusoverwinning. Naar Amerikaanse schattingen zijn daar honderdduizend Russische militairen gesneuveld of gewond geraakt. Volgens de Russen is Bachmoet een belangrijke stap in de ‘bevrijding’ van de Donbas. Volgende haltes zijn de grotere steden Slovjansk en Kramatorsk.

Maar militair analisten bestrijden de strategische waarde van Bachmoet. De Amerikaanse militaire denktank Institute for the Study of War herhaalde dit weekeinde nog maar eens dat Bachmoet “de Russische troepen geen operationeel significant terrein oplevert om aanvalsoperaties op te zetten, noch een sterke positie om zich te weren tegen Oekraïense tegenaanvallen”.

Lees ook:

De Russen claimen hun hoofdprijs: Bachmoet, stad van gips, zout en champagne

Eén ding is zeker als Bachmoet in Russische handen is, zoals het Kremlin beweert en Kiev tegenspreekt: de slag om de tot puin geschoten stad duurt voort. Nu al voor het tiende jaar op rij.