VN-experts: IS is schuldig aan genocide op yezidi’s

Er is ‘duidelijk en overtuigend bewijs’ dat de terreurgroep IS schuldig is aan genocide op de yezidi-gemeenschap, zo maakte het VN-onderzoeksteam Unitad, dat de misdaden van IS onderzoekt, maandag bekend. Karim Khan, hoofd van Unitad, spreekt van een ‘mijlpaal’ in de strijd voor gerechtigheid voor de yezidi’s.

Unitad werd in 2017 opgericht om mogelijk bewijs van misdaden uitgevoerd door IS in Irak en Syrië veilig te stellen. Een groot deel van hun onderzoek richt zich op het lot van de yezidi-gemeenschap rondom Sinjar, in het noorden van Irak. Toen IS in 2014 Sinjar introk werden zeker vijfduizend yezidi-mannen vermoord, en duizenden vrouwen en kinderen ontvoerd, verkracht en verhandeld.

De VN en andere landen hebben de gebeurtenissen enkele jaren terug al bestempeld als genocide: handelingen die uitgevoerd zijn met de intentie een bepaalde etnische of religieuze groep geheel of gedeeltelijk te vernietigen. Maar met het verzamelde bewijs van Unitad is er nu een mogelijkheid om IS-strijders hier ook voor te berechten, zo stelt Khan.

De bonnetjes van IS als bewijs

Een groot deel van het bewijs is gebaseerd op getuigenissen van overlevenden. Deze getuigenissen worden volgens Unitad ondersteund door forensisch onderzoek dat is uitgevoerd in de massagraven rondom Sinjar en autopsieverslagen van opgegraven slachtoffers. Ook heeft Unitad zeker 34.000 filmpjes geanalyseerd met behulp van gezichtsherkenningstechnologie en geolocatie - waar de locatie van videomateriaal achterhaald wordt - om profielen te creëren van IS-strijders.

Daarnaast heeft het onderzoeksteam met behulp van de Iraakse overheid een groot aantal documenten weten te verzamelen, afkomstig van mobieltjes en harde schijven van IS-leden. Deze documenten bevatten lidmaatschapslijsten, medische dossiers, loonstrookjes en zelfs roosters waar genoteerd werd welke IS-strijder aan welk gevecht meedeed.

De zorgvuldig bijgehouden bureaucratie van de terreurgroep stelt Unitad nu in staat om voor sommige individuen hele tijdlijnen te creëren van hun tijd bij IS: of ze onderdeel waren van aanvallen op Sinjar, of ze yezidi’s hebben verhandeld of gekocht; het staat allemaal genoteerd. Volgens het onderzoeksrapport zijn er wat betreft misdaden tegen de yezidi’s zeker 1444 mogelijke daders geïdentificeerd, van wie er 469 meededen aan de aanval op Sinjar.

Het lijden van de yezidi’s duurt nog altijd voort

Khan is duidelijk over de volgende stap: vervolging. “Ik wil niet leidinggeven aan een archief of bibliotheek waar het verzamelde materiaal onder het stof en de spinnenwebben verdwijnt”, zei Khan. “Het moet ingezet worden in rechtbanken om de belofte waar te maken die aan de overlevers gedaan is - dat er geen schuilplaats is voor dit soort criminelen.”

Het Iraakse parlement heeft vorige maand een wet aangenomen die het mogelijk maakt IS-leden te veroordelen voor ‘internationale misdaden’ zoals genocide. Het parlement van de autonome Koerdische regio in het noorden van Irak zal binnenkort over eenzelfde wet stemmen. Unitad schat dat de vervolging in Irak van IS-leden op basis van oorlogsmisdaden, misdaden tegen de menselijkheid en genocide mogelijk al volgend jaar kan beginnen.

Hoewel het nieuws een stap is naar gerechtigheid, duurt het lijden van de yezidi’s nog altijd voort, benadrukte Khan. Duizenden vrouwen en kinderen uit de yezidi-gemeenschap worden nog altijd vermist; een deel daarvan wordt vermoedelijk nog altijd gevangengehouden door IS.

Lees ook:

Yezidi-meisje van zeven is voor IS al prima slaaf

Slaven mag je verkrachten zonder met ze te trouwen, vinden de extremisten van IS. Dat tekent het lot van de duizenden yezidi-vrouwen en tienermeisjes die IS roofde na het innemen van de stad Sinjar.

Een weeshuis vol verstoten kinderen van yezidi-vrouwen

Een nieuwe tragedie voor de yezidi’s in Irak: kinderen van door IS-strijders verkrachte yezidi-vrouwen blijven alleen achter in Syrië.