Veroordeling van oud-president Kirchner stookt de politieke onrust in Argentinië verder op

Het oordeel ‘stond al vast’, de rechters toonden zich ‘een waar vuurpeloton’, en ze vormden een ‘justitiële maffia’. Om haar deemoedigheid stond oud-president van Argentinië Cristina Fernández de Kirchner al nooit bekend, en ook een veroordeling veranderde dat niet. Ze blijft vooralsnog aan als vicepresident, haar huidige functie, en zet zo de politieke verhoudingen in het land verder op scherp, in de aanloop naar presidentsverkiezingen volgend jaar.

Kirchner werd door een panel van drie rechters tot zes jaar cel veroordeeld en uitgesloten van het uitoefenen van een publiek ambt. Ze werd veroordeeld voor betrokkenheid bij een corruptieschandaal in de jaren dat haar inmiddels overleden man Néstor (2003-2007) en zijzelf (2007-2015) president waren. De rechters achtten bewezen dat Kirchner politieke bondgenoten en bevriende zakenlieden bevoordeelde bij het gunnen van omgerekend bijna een miljard euro aan overheidsopdrachten.

Voorlopig geniet ze politieke immuniteit

Het is de vraag of Kirchner ooit de binnenkant van een cel zal zien en wanneer haar uitsluiting van publieke functies ingaat. Voorlopig geniet ze politieke immuniteit en er staan haar nog tal van mogelijkheden voor hoger beroep open. Als de nu 69-jarige politica de 70 gepasseerd is, komt ze in aanmerking voor huisarrest in plaats van gevangenschap, en kan ze vandaar haar politieke activiteiten voortzetten.

Dat de Argentijnse politiek voorlopig nog niet af is van de interventies van de links-populistische Kirchner, maakte ze vorige week al duidelijk in een interview met de Braziliaanse krant Folha de S. Paulo. Waarom ze maar doorging in de politiek? “Dat is zoals vragen aan een arts waarom die maar blijft opereren”, antwoordde ze. “Picasso bleef ook tot zijn dood schilderen.”

In het interview haalde ze hard uit naar justitie in haar land, die deel zou uitmaken van een Latijns-Amerikaanse kruistocht om linkse leiders te dwarsbomen, zoals zou blijken uit eerdere veroordelingen van de presidenten Lula (Brazilië) en Rafael Correa (Ecuador). Rechters vervullen volgens haar nu de functie die rechtse militaire staatsgrepen vroeger op het continent vervulden: het dwarsbomen van tegenstanders van neoliberalisme.

Haar tegenstanders lijken nu in de meerderheid

Het is onduidelijk of Kirchner hoge ogen zou hebben gegooid bij de presidentsverkiezingen volgend jaar, waar ze naar verluidt wel aan mee wilde doen. Ze verdeelt het land in felle voor- en tegenstanders; de laatste jaren lijkt die laatste categorie in de meerderheid. Daarom bleef ze drie jaar geleden als vicepresident op de achtergrond in het centrum-linkse blok dat nu aan de macht is, en waarvan zijn formateur was.

Die linkse coalitie worstelt met een haperende economie. Geen van de drie kopstukken – president Fernández, vicepresident Kirchner of economieminister Massa, die ook nog eens allemaal met elkaar overhoop liggen – lijkt dus favoriet in 2023. Al weet je nooit hoe het loopt, nu ook de rechtse oppositie uiteenvalt in een centrumrechts en populistisch-rechts blok.

Met een vanaf de zijlijn agiterende Kirchner zal de instabiliteit alleen maar toenemen. In een eerste reactie op het vonnis zei ze dat ze volgend jaar geen kandidaat is voor welke politieke functie dan ook. Daarmee zou ze haar immuniteit opgeven. “Laten ze me maar in de gevangenis gooien!”, riep ze uitdagend. Of dat bluf is, of onderdeel van een uitgekiende strategie, durven de politiek commentatoren nog niet te zeggen.

Lees ook

Argentinië onder hoogspanning na aanslag op Cristina Kirchner

De controversiële Argentijnse vicepresident Cristina Kirchner overleefde ternauwernood een aanslag, terwijl ze terechtstaat voor corruptie.