Veroordeling Bouterse is een test voor de Surinaamse democratie

De dag na de verrassende veroordeling van Desi Bouterse, maakt de Abop (Algemene Bevrijdings- en Ontwikkelingspartij) van Ronnie Brunswijk zich op voor een massabijeenkomst op het ommuurde Bronsplein in Paramaribo. Brunswijk, een belangrijk rivaal van Bouterse, voelt zich lekker in zijn vel, want zijn achterban groeit. Het grote podium wordt in gereedheid gebracht, met een levensgroot doek waarop staat: ‘Abop, samen groeien naar 2020, Let’s do it again’.

Dat laatste is ironisch. Het is mede te danken aan het stemgedrag van Abop dat Bouterse kon regeren. Brunswijk, die net als Bouterse een veroordeling op zijn naam heeft staan, zat met zijn partij in de regeringscoalitie, maar werd er later door Bouterse uitgezet. Of de politicus en zakenman een reactie heeft op het vonnis? “Waarom zou ik?”, reageert hij als gestoken door een wesp. “We bemoeien ons er niet mee. Het is een zaak van de rechter.”

Vrijwel niemand uit de oppositie durft Bouterse een trap na te geven. Al was het maar om geen voeding te geven aan de bewering van Bouterse’s NDP dat er sprake is van een ‘politiek proces’.

Machtsdronkenschap

Wie wel ongezouten zijn mening geeft, is Gerold Sewcharan van de Partij voor Recht en Ontwikkeling (PRO), die in mei 2020 voor het eerst aan de verkiezingen meedoet. Sewcharan was tevens raadsman van Bouterse’s medeverdachte Edgar Ritfeld in het decembermoordenproces. Zijn cliënt kreeg wel vrijspraak. “Er is geen staatsrechtelijke legitimiteit meer voor de invulling van het presidentschap door Bouterse, nu is vast komen te staan dat hij politieke tegenstanders heeft willen uitschakelen door ze te vermoorden”, aldus Sewcharan.

Ook Sunil Oemrawsingh, nabestaande en voorzitter van de Stichting 8 December 1982, denkt er zo over. Hij ziet Bouterse echter niet vrijwillig terugtreden. “Deze personen verkeren in een constante staat van machtsdronkenschap”, zegt hij over de NDP.

Het vonnis zal volgens ondernemer Oemrawsingh ook economische implicaties hebben. “Investeerders zullen pas op de plaats maken. En spaarders zullen hun valuta­tegoeden bij de banken weghalen en in een kluis plaatsen of wegdragen.”

‘Geen vrijwillig aftreden’

NDP-ondervoorzitter Ramon Abrahams roept dat de timing van het vonnis willens en wetens was om Bouterse internationaal te kijk te zetten, terwijl hij op staatsbezoek was in China. “U moet ons niet dwingen om dingen te doen die we niet graag willen doen”, waarschuwde hij. Dat zijn ‘dreigementen’ die niet passen in een rechtsstaat, stelt Sewcharan.

De Surinaamse Grondwet verbiedt dat iemand die een ernstig misdrijf heeft begaan president is of blijft. Maar Sewcharan verwacht geen vrijwillig aftreden van Bouterse. Bouterse’s partij zal hem bovendien steunen in het parlement. Dan is er nog een mogelijkheid over. Sewcharan: “Dat is het volk zelf. Het hoeft niet te accepteren dat een medepleger van moord de functie van president vervult. Door op straat te komen en te demonstreren; duidelijk laten zien dat zijn gezag niet wordt geaccepteerd en hem te dwingen tot aftreden.”

Verwacht wordt dat het ‘verzet’ (een soort beroep) van Bouterse tegen het vonnis slechts luttele tijd in beslag zal nemen. Het zijn immers dezelfde rechters voor wie de president, die tijdens de rechtszaak altijd verstek liet gaan, dan eindelijk in persoon zal verschijnen. Daarna volgt eventueel hoger beroep, dat tot na de verkiezingen zal duren.

Sewcharan: “Maar de Grondwet is duidelijk. Het gaat om veroordeeld zijn in eerste aanleg.” En wat als de NDP hem toch kandidaat stelt? Sewcharan: “Als politieke partijen, die de belangen van deze natie dienen te behartigen, hiertegen geen stappen ondernemen, dan zal onze democratie niet verworden tot een waarachtige.”

Lees ook:

De veroordeelde Bouterse wordt thuis groots verwelkomd: We want Bouta!

Grote steunbetuiging in Suriname voor ex-dictator Desi Bouterse, die een dag eerder tot twintig jaar is veroordeeld in eigen land als mededader van de moord op vijftien voorstaande burgers en critici.

Blok: Vonnis Bouterse moet worden uitgevoerd

De veroordeling van de Surinaamse president Desi Bouterse “dient te worden gerespecteerd”, aldus minister Stef Blok van buitenlandse zaken. Bouterse kreeg twintig jaar cel opgelegd vanwege zijn rol bij de Decembermoorden.

‘Bouterse kennende zal hij nooit achter de tralies belanden’

Onder Surinamers in de Amsterdamse Bijlmer klinken gemengde reacties op de veroordeling van Desi Bouterse. ‘Het heeft allemaal veel te lang geduurd.’