Verdeeldheid over Lula en Bolsonaro tast familiebanden aan: ‘Waar ging het mis?’

Twee jaar geleden had Andressa Pazianelli (40) met haar ouders afgesproken niet meer met elkaar te praten over politiek. Zij had links gestemd en haar ouders op de rechtse Bolsonaro. Ze stonden als kemphanen tegenover elkaar, en dat wilden ze niet. De band moest blijven bestaan.

Maar na de bestorming van de overheidsgebouwen in Brasília, op 8 januari door aanhangers van Bol­sonaro, veranderde dat. “Ik was bezorgd en nam contact op. Hun socialmedia-accounts waren geblokkeerd vanwege fake news.” Het Hooggerechtshof in Brazilië eist van sociale media dat ze accounts blokkeren die fake news verspreiden dat ingaat tegen de democratische rechtsstaat.

Pazianelli: “Mijn ouders zijn bang dat ze worden gearresteerd. Zij beschouwen de linkse regering Lula als een dictatuur. Zij voelen zich beperkt in hun vrijheid van meningsuiting.” Een trieste grijns glijdt over Pazianelli’s gezicht, terwijl ze vanuit haar huis in het uiterste westen van Rio de Janeiro via Skype haar verhaal doet.

Tot haar schrik waren haar ouders van plan geweest naar Brasília te gaan om aan de bestorming mee te doen. Ze gingen toch niet omdat ze de reis niet konden betalen en er vanuit hun woonplaats Angra dos Reis, ten zuidwesten van Rio, geen bus van de organisatoren ging. “Gelukkig maar.” Er zitten nog steeds een kleine duizend belagers vast, in afwachting van hun proces. De aanklachten variëren van vernietiging van cultuurgoed tot poging tot een staatsgreep.

Superieur aan de armen

André (62), die niet met zijn echte naam vermeld wil worden, vroeg na 8 januari aan zijn broer wat hij vond van de bestorming. “Hij zei dat hij zelf een bom zou hebben gegooid op het congres en dat hij vooral zou hebben gemikt op de Arbeiderspartij (de partij van president Lula, red.).” André schudt zijn grijze hoofd. “Hier is geen oplossing voor. Ze gaan door, ook als Bolsonaro zelf van het toneel verdwijnt.” De voormalige president bivakkeert nog steeds in de Verenigde Staten, waar hij inmiddels zijn diplomatieke status kwijt is. Hij heeft er een toeristenvisum voor zes maanden aangevraagd.

André en zijn broer kunnen het niet eens worden. “Ik zeg tegen mijn broer dat mensen beter aten in de vorige periode van Lula (2003-2010, red.) en dat het goed is om te streven naar minder ongelijkheid. Hij zegt dat het een verzinsel is dat er nu veel mensen met honger zijn en dat de mensen die op straat leven niet willen werken.”

Zijn zus en broer bestoken hem met filmpjes waaruit moet blijken dat president Lula een dief is en hij probeert ze dan tevergeefs te overtuigen dat die berichten nep zijn. “De bestorming in Brasília noemen ze een actie. Zij zijn de verdedigers van de rechtsstaat en de Arbeiderspartij kan de kolere krijgen. Ben jij communist, vragen ze me dan. Alles wat niet in hun straatje past, is communistisch.”

Gedwongen tot homohuwelijk

Andressa Pazianelli verklaart haar ouders’ stellingname mede uit het lidmaatschap van een evangelische kerk. “Ze hebben het idee dat ze de samenleving tegen het kwaad beschermen. Ze zeggen dat met de overwinning van Lula de kerk gedwongen wordt om homohuwelijken te sluiten en ze zijn bang voor de invloed van afroreligies. De mensen van de kerk praten niet meer met me.”

Toch begrijpt Pazianelli niet hoe het zo ver heeft kunnen komen. “Mijn ouders wilden dat ik als kind geen speelgoed had dat op wapens leek en nu verdedigen ze wapenbezit. Ze kijken niet meer naar Globo (Brazilië’s grootste televisiezender, red.) maar naar extreemrechtse zenders. Ze vinden me een linkse feministische luie ambtenaar. En dan zeg ik dat zij me zo hebben opgevoed.

“Als mijn ouders niet met de oppositie meeliepen, zou ik veel harder over Bolsonaro-aanhangers oordelen. Mijn ouders zijn goede mensen. Ze hebben altijd klaar gestaan om mensen die het minder hebben te helpen. Waar ging het mis?”

Pazianelli denkt dat veel bestormers net als haar ouders zijn gemanipuleerd in hun denkwijze en dat ze op een dag wakker worden en zich realiseren wat ze hebben gedaan. Dat hoopt ze voor haar ouders. Intussen probeert ze de band met hen te behouden. “Het zijn mijn ouders. Ik ben enig kind.”

Ook André wil de band met zijn broer en zus niet verbreken. “Mijn moeder woont hier in huis en we zorgen gezamenlijk voor haar. We hebben elkaar nodig.”

De achternaam van André is bij de hoofdredactie bekend.

Lees ook:

Roep om straf voor Braziliaanse ex-president Bolsonaro

Alle bestormers van het Congres van Brazilië en hun opdrachtgevers moeten worden bestraft. Dat zei president Luiz Inácio Lula da Silva in een reactie op de aanval op het machtscentrum van het land.