Van een boete tot een koe cadeau, dit doen overheden wereldwijd om inwoners een vaccinatie te laten halen

De wortel: loterij als lokkertje

Een flitsende auto, een vette geldprijs of een broodje warme worst. Wereldwijd wordt alles uit de kast gehaald om mensen tot vaccinatie te verleiden.

Ohio liep met ‘Vax a million’ voorop in de trend. Wie zich in deze Amerikaanse staat laat vaccineren, maakt kans op een miljoen dollar. De eerste dagen na de aankondiging in mei steeg het aantal nieuwe vaccinaties volgens CNN van 15.000 naar 26.000 per dag.

Andere staten konden toen niet langer achterblijven en begonnen tegen elkaar op te bieden. In Delaware werden vakanties en tickets voor pretparken en muziekfestivals verloot. New York gaf de loterij een educatief tintje mee. Onder jonge New Yorkers tussen de 12 en 17 jaar die zich voor 7 juli laten vaccineren, worden tientallen vierjarige studiebeurzen verloot.

De Amerikanen zijn zeker niet de enigen die lokkertjes inzetten om het aantal vaccinaties op te krikken. In de Cambodjaanse stad Phnom Penh werd de eigenaar van een groentewinkel verrast met een oorkonde en een geldbedrag van omgerekend circa 1000 euro, toen bleek dat hij de miljoenste Cambodjaan was die werd geprikt.

Een koe voor een prik

Ook andere landen in Zuidoost-Azië, waar de besmettingen in rap tempo oplopen, grijpen de laatste weken naar beloningen in een poging het vaccineren te versnellen. In het Indonesische West-Java krijgen ouderen een levende kip uitgereikt na hun prik. En in het noorden van Thailand was Ingkham Thongkham erg in zijn nopjes met de koe, ter waarde van zo’n 300 euro, die hij won. “Het beste cadeau ooit”, zei de 65-jarige tegen persbureau Reuters nadat hij zijn vaccinatie had gekregen.

Griekenland wil juist jongeren lokken, omdat de vaccinatiebereidheid onder hen erg laag is. Met een geldbedrag van 150 euro en een maand gratis bellen hoopt Athene ze over de streep te trekken.
Op welke doelgroep Moskou inzet, is niet helemaal duidelijk. Behalve een vaccinbewijs heb je daar in elk geval ook een rijbewijs nodig om te profiteren van de prikaanmoedigingen. Elke week verloot het Kremlin vijf flitsende auto’s ter waarde van een miljoen roebel (een kleine 11.500 euro).

Van een heel andere orde is de beloning in Boekarest. Op de Obor-markt schuiven de Roemenen na de rij voor een vaccin vervolgens geduldig aan voor een gratis portie Mici (worstjes van de barbeque) aan. Hier is het niet de overheid, maar ondernemer Adrian Rebenciuc die achter de actie zit. Het heeft zijn naamsbekendheid zeker goed gedaan, geeft hij aan persbureau Reuters toe. “Maar ik ben vooral blij dat mensen naar de markt komen om gevaccineerd te worden.”

De stok: Weigeraars riskeren werkloosheid

Je baan verliezen, niet meer shoppen of zelfs de gevangenis in. Niet alleen met ‘wortels’ ook met ‘stokken’ proberen overheden hun bevolking aan te zetten een prik te laten zetten.

De Filipijnse president Rodrigo Duterte, bekend om zijn grove uitspraken, spant daarbij de kroon. Vorige maand sprak hij in een televisie-uitzending de Filipijnen dreigend toe: “Je kunt kiezen: een vaccin of de gevangenis in.” Vanachter zijn mondkapje benadrukte hij nog even dat de politiecellen “heel smerig zijn en stinken”.

Geen cel, maar wel een fikse boete van 300 euro riskeren inwoners van Jakarta als ze een vaccin weigeren. En ook op sociale bijstand hoeven deze mensen dan niet meer te rekenen. Het is een wanhopige poging van de lokale gouverneur om het aantal besmettingen terug te dringen in de Indonesische hoofdstad, waar een kwart van de bevolking van het land woont.

In Saudi-Arabië wil de overheid ongevaccineerden vanaf volgende maand straffen door ze niet meer in winkelcentra toe te laten. Ook in de Verenigde Arabische Emiraten blijft er minder vertier voor ongevaccineerden over. Ook in Abu Dhabi mogen mensen zonder prikbewijs de shopping mall niet meer in, maar voor hen blijven bovendien de deuren van restaurants, cafés en andere openbare ruimten gesloten.

Franse weigeraars in de zorg

In Moskou kan weigering nog grotere gevolgen hebben. Werkgevers mogen hun personeel schorsen zonder hen door te betalen als ze niet zijn gevaccineerd. Binnen de dienstensector in de Russische hoofdstad moet halverwege deze maand ten minste 60 procent van de werknemers een eerste prik hebben gekregen. Het gaat onder anderen om mensen die in restaurants, sportscholen, bij een bank of postkantoor werken.

De Russen houden het recht om een vaccin te weigeren, maar het is dus nog maar zeer de vraag of dat ook geldt voor het recht op hun baan. ‘De weigeraars moeten maar stoppen met hun werk in de dienstensector’, citeert de Moscow Times een woordvoerder van het Kremlin.

Fransen die werken in de zorg zullen waarschijnlijk niet meteen hun baan verliezen als ze niet zijn gevaccineerd, maar Parijs denkt wel aan een vaccinatieplicht voor deze groep. Als na de zomer minder dan 80 procent van de zorgmedewerkers minstens een prik heeft gehad, kan een verplichting volgen.

Nu heeft nog maar 55 procent van het personeel in ziekenhuizen en verpleeghuizen een eerste prik binnen. Veel te weinig, vindt de minister van volksgezondheid Olivier Véran. Tegen de zender France Info zei hij de plicht redelijk te vinden. “Je kunt ook niet in een ziekenhuis werken als je niet bent ingeënt tegen hepatitis B.” Vaccinaties zijn de enige manier om uit de pandemie te komen, aldus de minister.

Lees ook:
Protest tegen ‘gedwongen vaccinaties’ in Rusland. ‘Straks mag je je huis niet meer uit’

Nu het aantal coronabesmettingen in Moskou snel stijgt, voeren de autoriteiten de vaccinatiedruk op. ‘Poetin had beloofd dat vaccinatie vrijwillig zou zijn.’